Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Κουτσιλιέρης Μιχαήλ, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαυραγάνη Κλειώ, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ασημακόπουλος Βύρωνας, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΔΠΘ
Νικολέττος Νικόλαος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΔΠΘ
Σιμοπούλου Μαρία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φιλίππου Αναστάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Καλαμπόκας Θεόδωρος, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Τα ζωικά μοντέλα, ιδίως τα οικόσιτα ζώα, όπως τα άλογα και τα βοοειδή, ήταν τα πρώτα είδη στα οποία διερευνήθηκε το δεύτερο ωοθυλακικό κύμα στον ίδιο εμμηνορρυσιακό κύκλο. Το δεύτερο ωοθυλακικό κύμα έχει παρουσιαστεί ως μέσο για τη βελτίωση των ποσοστών επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) για τις υπογόνιμες γυναίκες και ιδιαίτερα για τις ασθενείς με POR. Η διπλή διέγερση των ωοθηκών σε συνδυασμό με δύο λήψεις ωαρίων στον ίδιο εμμηνορροϊκό κύκλο έχει προταθεί ως μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για τη βελτίωση του αναπαραγωγικού αποτελέσματος. Ωστόσο, η πληθυσμιακή διακύμανση που χαρακτηρίζει τις ασθενείς με POR, υποδηλώνει ότι πρέπει να διερευνηθούν οι παράγοντες που υποδεικνύουν την αποτελεσματική εφαρμογή της LuPOR. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός προβλεπτικού μοντέλου που θα υποδεικνύει την επιτυχή εφαρμογή της ανάκτησης ωαρίων κατά την ωχρινική φάση (LuPOR) σε ασθενείς με πτωχή ωοθηκική απόκριση. Επιτυχής εφαρμογή του πρωτοκόλλου LuPOR ορίζεται ως η ανάκτηση τουλάχιστον ενός ωαρίου MII κατά την ωοληψία ωχρινικής φάσης.
Για την παρούσα αναδρομική μελέτη παρατήρησης, η οποία διεξήχθη μεταξύ 2012-2020, συμπεριελήφθησαν 1688 γυναίκες με διάγνωση POR, οι οποίες υποβλήθηκαν σε φυσικούς κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης με διπλή ανάκτηση ωαρίων στον ίδιο εμμηνορροϊκό κύκλο. Η ηλικία της μητέρας, ο ΒΜΙ, ο αριθμός των περιστατικών πτωχής ωοθηκικής απάντησης σε προηγούμενους κύκλους, τα επίπεδα ορμονών, η AFC, τα επίπεδα E2 που αξιολογήθηκαν την ημέρα πρόκλησης της ωοθυλακιορρυξίας τόσο στην ωοθυλακική όσο και στην ωχρινική φάση και ο αριθμός των μικρών ωοθυλακίων (8-13 mm), αξιολογήθηκαν ως προγνωστικοί παράγοντες της επιτυχίας της εφαρμογής της LuPOR. Το κριτήριο ένταξης για την παρούσα μελέτη ήταν η διάγνωση της POR σύμφωνα με τα Bologna κριτήρια, ενώ αποκλείστηκαν γυναίκες με οποιαδήποτε άλλη αιτιολογία υπογονιμότητας. Η διαστρωμάτωση του συνόλου των δεδομένων των ασθενών έγινε σε τεταρτημόρια ανάλογα με την ηλικία. Ένα τυχαίο 20% από κάθε τεταρτημόριο χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση του μοντέλου, ενώ το υπόλοιπο 80% χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη του παρόντος μοντέλου. Η προγνωστική αξία αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας την περιοχή κάτω από την καμπύλη (AUC) λειτουργικού χαρακτηριστικού δέκτη, χρησιμοποιώντας τον δείκτη Youden.
Η ηλικία της μητέρας, ο ΒΜΙ, ο αριθμός των προηγούμενων αποτυχημένων κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης, τα επίπεδα FSH, LH, προλακτίνης και προγεστερόνης δεν φαίνεται να έχουν προγνωστική αξία για μια επιτυχή έκβαση της LuPOR (AUC=0,6). Η AFC με κατωφλική τιμή 4,47, μπορεί να αποτελέσει προγνωστικό παράγοντα μιας αποτελεσματικής LuPOR με AUC 0,86, ευαισθησία 0,8, ειδικότητα 0,75 και ακρίβεια 0,79. Τα επίπεδα E2 που αξιολογήθηκαν την ημέρα πρόκλησης ωοθυλακιορρηξίας κατά την ωοθυλακική φάση, καθώς και την ημέρα πρόκλησης ωοθυλακιορρηξίας κατά την ωχρινική φάση, παρουσίασαν κατωφλικές τιμές 232,66 pg/ml και 200,89 pg/ml, αντίστοιχα. Η μέτρηση οιστραδιόλης την μέρα πρόκλησης ωορρηξίας στην ωοθυλακική φάση (FoPOR E2) βρέθηκε να είναι προγνωστική της παρουσίας τουλάχιστον ενός ωαρίου MII κατά τη διάρκεια της LuPOR, παρουσιάζοντας AUC 0,86, ειδικότητα 0,75, ευαισθησία 0,86 και ακρίβεια 0,82. Ομοίως, η LuPOR E2 βρέθηκε με AUC 0,89, ειδικότητα 0,85, ευαισθησία 0,95 και ακρίβεια 0,92. Ο αριθμός των μικρών ωοθυλακίων κατά τη διάρκεια του FoPOR βρέθηκε να είναι προγνωστικός δείκτης της αποτελεσματικότητας της LuPOR, με τιμή κατωφλίου 2,94. Η AUC ήταν 0,82, η ειδικότητα 0,75, η ευαισθησία 0,76 και η ακρίβεια 0,75. Ο συνδυασμός των παραπάνω παραμέτρων οδήγησε στην ανάπτυξη ενός προγνωστικού μοντέλου με AUC 0,88, ειδικότητα 0,73, ευαισθησία 0,94 και ακρίβεια 0,89. Η θετική και η αρνητική προγνωστική αξία του μοντέλου ήταν 93,5% και 46,8%, αντίστοιχα.
Η παρούσα μελέτη περιλαμβάνει αποκλειστικά φυσικούς κύκλους IVF, γεγονός που μπορεί να αποτελεί περιορισμό, καθώς οι τιμές κατωφλίου που προπροτείνονται εδώ μπορεί να μεταβληθούν σε κύκλους COS. Λαμβάνοντας υπόψιν, ότι πρόκειται για μια μελέτη που διεξήχθη σε μία κλινική με εσωτερική επαλήθευση του μοντέλου από ασθενείς της ίδια κλινικής, το οποίο μπορεί να αποτελεί έναν επιπλέον συγχυτικό παράγοντα, απαιτείται εξωτερική επαλήθευση.
Η παρούσα μελέτη υποδηλώνει ότι παράμετροι όπως η AFC, ο αριθμός των μικρών ωοθυλακίων και τα επίπεδα E2 τις ημέρες πρόκλησης ωοθυλακιορρηξίας κατά την FoPOR και LuPOR, μπορούν να προβλέψουν την επιτυχή εφαρμογή LuPOR, η οποία ορίζεται ως η παρουσία τουλάχιστον ενός ωαρίου MII κατά τη διάρκεια της LuPOR. Αναφερόμενη στον ιατρό, η παρούσα μελέτη παρέχει ένα προγνωστικό μοντέλο που προσδιορίζει τον πληθυσμό POR, ο οποίος θα μπορούσε να ωφεληθεί από την πρακτική LuPOR. Η υψηλή θετική προγνωστική αξία αυτού του μοντέλου μπορεί να διευκολύνει τον εντοπισμό των ασθενών που θα επωφεληθούν από το πρωτόκολλο διπλής διέγερσης.
