Από τη φεουδαλική στην αστική κοινωνία. Η εξέλιξη της οικονομικής και πολιτικής θέσης της ισπανικής αριστοκρατίας, 1766-1936.

Επόπτης: Κωνσταντίνος Ράπτης, Καθηγητής Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Βαθμολογήτριες: Εύη Καρούζου, Ερευνήτρια στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του...

Από τη φεουδαλική στην αστική κοινωνία. Η εξέλιξη της οικονομικής και πολιτικής θέσης της ισπανικής αριστοκρατίας, 1766-1936.

Από τη φεουδαλική στην αστική κοινωνία. Η εξέλιξη της οικονομικής και πολιτικής θέσης της ισπανικής αριστοκρατίας, 1766-1936.

Η παρουσία της αριστοκρατίας, ακόμα και μετά τη διάλυση των φεουδαλικών σχέσεων, παραμένει σημαντική για την ιστορία της Ευρώπης κατά τον 19ο και πρώιμο 20ό αιώνα. Παρά την ανατροπή του Παλαιού Καθεστώτος, η αριστοκρατία κατάφερε να διατηρήσει μια ισχυρή κοινωνική θέση, έστω κι αν αναγκάστηκε να ακολουθήσει μια πορεία προσαρμογής στην καπιταλιστική οικονομία και τη νέα αστική κοινωνία. Η παρούσα εργασία εξετάζει το ισπανικό παράδειγμα της ιστορικής διαδικασίας μετάβασης της αριστοκρατίας από τη φεουδαλική στην αστική κοινωνία. Τα χρονικά όρια της μελέτης εκτείνονται από το 1766, με την πρώτη απόπειρα μιας σύγχρονης αγροτικής μεταρρύθμισης, επί Καρόλου Γ΄, έως και το 1936, με την έναρξη του Εμφυλίου, εξετάζοντας και την αντίδραση της αριστοκρατίας στην αγροτική και πολιτική μεταρρύθμιση που επιχειρήθηκε κατά τη Β΄ Δημοκρατία. Κατά τον 18ο αιώνα η ισπανική αριστοκρατία είχε ήδη αρχίσει να προσαρμόζεται στις αναπτυσσόμενες καπιταλιστικές σχέσεις. Η φιλελεύθερη αστική επανάσταση που πραγματοποιήθηκε κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα δεν οδήγησε στην εξάλειψη της οικονομικής και πολιτικής ισχύος της αριστοκρατίας. Η αριστοκρατία διατήρησε ένα μεγάλο μέρος των γαιών της και ενσωματώθηκε στο μπλοκ της άρχουσας τάξης που σχηματίστηκε κατά τον 19ο αιώνα. Στην ύπαιθρο η φιλελεύθερη αγροτική μεταρρύθμιση οδήγησε στη διαμόρφωση μιας νέας αγροτικής ελίτ που συμπεριελάμβανε αριστοκράτες και αστούς μεγαλοϊδιοκτήτες. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης της ισπανικής αγροτικής οικονομίας, η αριστοκρατία επέδειξε προσαρμοστική ικανότητα, αλλά δεν πρωταγωνίστησε στον αγροτικό μετασχηματισμό. Στο πολιτικό πεδίο, η αριστοκρατία διατήρησε μεν σημαντική επιρροή, αλλά η συμμετοχή της στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας ακολουθεί γενικά φθίνουσα πορεία. Οι αριστοκράτες υποστήριξαν το μετριοπαθή φιλελευθερισμό αλλά αντιτάχθηκαν στον εκδημοκρατισμό της πολιτικής. Μέσα από τη μελέτη της αριστοκρατίας επιχειρούμε να προσεγγίσουμε τη σχέση οικονομίας και πολιτικής στη σύγχρονη Ισπανία. Θεωρούμε ότι η εξέλιξη της κοινωνικής θέσης της αριστοκρατίας δεν ακολούθησε γραμμικά τα αποτελέσματα των αλλαγών στην οικονομική βάση, αλλά καθορίστηκε από την έκβαση της πολιτικής πάλης που οδήγησε στη σταθεροποίηση αυτών των αλλαγών.

120

0