Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ιωάννης Ζαμπετάκης Αναπλ. Καθηγητής ΕΚΠΑ (Επιβλέπων), Κωνσταντίνος Α. Δημόπουλος Καθηγητής ΕΚΠΑ, Ελισάβετ Φραγκοπούλου Επίκ. Καθηγήτρια Χαροκόπειου Πανεπιστημίου ,
Περίληψη:
Ο σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι διττός και αφορά αρχικά τη
διερεύνηση της ύπαρξης και της δομής βιολογικώς δραστικών πολικών λιποειδών σε
ένα στερεό απόβλητο της ελαιουργίας, τον ελαιοπυρήνα (olive pomace, OP) και στη
συνέχεια τη μελέτη των πιθανών αντιαθηρογόνων δράσεων ενός λειτουργικού
τροφίμου και συγκεκριμένα μιας τσιπούρας (Sparus aurata) που έχει εκτραφεί με
ιχθυοτροφή, η οποία έχει εμπλουτισθεί με ελαιοπυρήνα κατά 8%. Μελετήθηκαν και
συγκρίθηκαν δείγματα ελαιοπυρήνα, εμπλουτισμένης και συμβατικής ιχθυοτροφής,
εμπλουτισμένης και συμβατικής τσιπούρας αντίστοιχα, με σκοπό να διασαφηνιστούν
τα συστατικά που έχουν μεταφερθεί από τον ελαιοπυρήνα στην εμπλουτισμένη
ιχθυοτροφή και περαιτέρω στην εμπλουτισμένη τσιπούρα, προσφέροντάς της
αντιαθηρογόνο δράση έναντι της συμβατικής. Αρχικά εκχυλίστηκαν τα ολικά
λιποειδή (Total Lipids, TL) όλων των δειγμάτων μέσω της εκχύλισης Bligh-Dyer
και με κατανομή κατ’ αντιρροή διαχωρίστηκαν τα ολικά λιποειδή σε πολικά (Total
Polar Lipids, TPL) και ουδέτερα (Total Neutral Lipids,TNL). Προσδιορίστηκε και
συγκρίθηκε η σύσταση των λιπαρών οξέων των TPL των δειγμάτων με
αεριοχρωματογραφία (GC-FID). Έπειτα μελετήθηκε η in vitro ικανότητά τους να
προκαλούν τη συσσώρευση πλυμένων αιμοπεταλίων κουνελιού ή να αναστέλλουν την
επαγόμενη από τον Παράγοντα Ενεργοποίησης Αιμοπεταλίων (PAF) συσσώρευση.
Κατόπιν, προσδιορίστηκε η σύσταση των λιπαρών οξέων των φωσφολιποειδών με
αεριοχρωματογραφία-φασματομετρία μάζας (GC-MS) και ταυτοποιήθηκαν οι δομές των
φωσφολιποειδών με διαδοχική φασματομετρία μάζας (ESI-MS/MS). Εντοπίστηκαν υψηλά
επίπεδα παλμιτικού (16:0), ελαϊκού (18:1, cis ω-9), λινελαϊκού (18:2, ω-6) και
εικοσιδυπεντανοϊκού (DPA 22:5 ω-3) οξέος τόσο στην εμπλουτισμένη όσο και στη
συμβατική ιχθυοτροφή και τα ίδια αποτελέσματα αντικατοπτρίστηκαν και στους
ιστούς των ψαριών που εκτράφηκαν με τις αντίστοιχες ιχθυοτροφές, εκτός από το
εικοσιδυπεντανοϊκό (DPA 22:5 ω-3) οξύ που εμφάνισε μείωση στη συμβατική
τσιπούρα. Σε όλα τα δείγματα ανιχνεύτηκαν διάφορα μοριακά είδη
γλυκεροφωσφολιποειδών από τα οποία δύο μοριακά είδη φωσφατιδυλοαιθανολαμίνης, η
PE 18:0/18:0 και η PE 18:2/20:4 ταυτοποιήθηκαν στον ελαιοπυρήνα, στην
εμπλουτισμένη ιχθυοτροφή και στην εμπλουτισμένη τσιπούρα αλλά όχι στη συμβατική
ιχθυοτροφή. Αυτό το αποτέλεσμα είναι μια ισχυρή ένδε
ιξη ότι αυτά τα φωσφολιποειδή είναι ενώσεις που έχουν την ικανότητα να είναι in
vitro αναστολείς του PAF, δηλαδή να αναστέλλουν ή και να υποστρέφουν το
σχηματισμό αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες του αίματος.
Λέξεις-κλειδιά:
Τσιπούρα (Sparus aurata), Ελαιοπυρήνας, Καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες, Διαδοχική φασματομετρία μάζας, Γλυκεροφωσφολιποειδή
