Ο πολιτικός ρόλος των μεγάλων οικογενειών κατά την παλαιολόγεια περίοδο. Τα πρόσωπα και τα κείμενα

Διδακτορική Διατριβή uoadl:1506485 1635 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Βυζαντινή Φιλολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2016-12-01
Έτος εκπόνησης:
2016
Συγγραφέας:
Σολωμού Σταυρούλα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αντώνιος Παναγιώτου, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Ιωάννης Πολέμης, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Αθανάσιος Μαρκόπουλος, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ο πολιτικός ρόλος των μεγάλων οικογενειών κατά την παλαιολόγεια περίοδο. Τα πρόσωπα και τα κείμενα
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
The political role of the great families during the palaiologan period
(era). The persons and the texts
Περίληψη:
Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση του πολιτικού ρόλου των μεγάλων οικογενειών (1258-1453) υπό φιλολογικό πρίσμα, το οποίο έγκειται τόσο στα δεδομένα που πηγάζουν από τα κείμενα, όσο και στη διακειμενικότητα. Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος της εργασίας επιχειρείται η πολύπλευρη επεξεργασία του θέματος, μέσω της συνολικής και συνθετικής προσέγγισης, ενώ στο δεύτερο μέρος αποτιμώνται οι γραπτές πηγές, έμμετρες και πεζές. Ως προς τη μέθοδο, στο πρώτο μέρος εφαρμόστηκαν και συνδυάστηκαν η ιστορική-περιγραφική με τη θεωρητική, ενώ ως προς τα κείμενα, επιλέχθηκε η ερμηνευτική-αναλυτική. Ως προς τα συμπεράσματα της διατριβής, ενδεικτικά ας αναφερθεί ο διαχωρισμός των οικογενειών σε κωνσταντινουπολίτικες και σε επαρχιακές, παρά την εκτεταμένη γεωγραφική ανθρωπωνυμία. Περαιτέρω, οι πρώτες δύναται να κατηγοριοποιηθούν σε αυτοκρατορικές, σε αναβαθμισμένες από την κομνήνεια περίοδο, σε αναβαθμισμένες από την περίοδο της Νίκαιας, σε νέες οικογένειες και σε υποβαθμισμένες. Σε επίπεδο επαρχιακής αριστοκρατίας, αναδύονται από τις πηγές οι κατά τόπους οικογένειες. Ευκρινέστερα, τα τοπικά Χρονικά συνεισφέρουν τα μέγιστα στον εντοπισμό και στη σκιαγράφηση του πολιτικού ρόλου τους. Επιπροσθέτως, ο πολιτικός ρόλος των μελών των μεγάλων οικογενειών είναι πολυσχιδής, καθώς διαπιστώνεται συγκεντρωτισμός αρμοδιοτήτων στα πρόσωπα, αναφορικά με τα αξιώματα και τις ιδιότητές τους (οι διοικητικοί κατάλογοι διασώζουν τα αξιώματα και τους τίτλους και σε περιορισμένη κλίμακα τα μέλη των μεγάλων οικογενειών) όσο και από την πολλαπλή δραστηριότητά τους. Οι αφηγηματικές πηγές αποτελούν τα κατεξοχήν κείμενα, τα οποία περιγράφουν, αναλύουν και ερμηνεύουν τον πολιτικό ρόλο, υπό το πρίσμα του συγγραφέα τους. Επιπλέον, ο πολιτικός ρόλος θεμελιώνεται σε ένα δίκτυο σχέσεων, το οποίο στηρίζεται στην εξ αίματος και εξ αγχιστείας συγγένεια, στη φιλία και στις προσωπικές σχέσεις. Τα μοναστηριακά έγγραφα συνεπικουρούν στη διάγνωση του δικτύου των σχέσεων, στην ευμενή ή τη δυσμενή θέση μιας οικογένειας ή ενός μέλους της, όπως και οι διατάξεις των νομικών κειμένων για τη συγγένεια και τους βαθμούς της. Μέσω της διερεύνησης της σύνθετης πολιτικής δράσης των μεγάλων οικογενειών, όπως εκείνη πηγάζει από τις γραπτές πηγές, αποδεικνύεται ότι η παλαιολόγεια περίοδος ενώνει δύο τάσεις, εκείνης του βυζαντινού μεγαλείου με παραδοσιακά χαρακτηριστικά, που πνέει τα λοίσθια, και εκείνης του νέου ελληνισμού με νεωτερικά στοιχεία.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
αριστοκρατία, οικογένειες, δίκτυο, αξιώματα, διοίκηση
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
604
Αριθμός σελίδων:
1268

 


solomou-thesis-plates.pdf
790 KB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.