Περίληψη:
Γενικά: Το νευροβλαστωμα αποτελεί εμβρυϊκής προέλευσης όγκο προερχόμενο από
κύτταρα νευρικής ακρολοφίας (συμπαθητικά γάγγλια, μυελώδης μοίρα των
επινεφριδίων). Είναι ο πιο συχνός εξωκρανιακός όγκος στα παιδιά και αποτελεί το
7-10% των παιδικών κακοηθειών. Γνωρίζουμε πως, σε ασθενείς σταδίου IV, η
πενταετής επιβίωση είναι συνήθως μικρότερη του 40%. Έως τώρα γνωρίζουμε πως η
έκφραση του γονιδίου N-Myc αποτελεί σημαντικό αρνητικό προγνωστικό παράγοντα σε
ασθενείς με νευροβλάστωμα. Γνωρίζουμε επίσης από προηγούμενες μελέτες πως
ορισμένα κακοήθη νεοπλάσματα ενηλίκων εμφανίζουν αυξημένη έκφραση των πρωτεϊνών
Focal Adhesion Kinase, Src και Paxillin και πως η έκφρασή τους συσχετίζεται με
τη σταδιοποίηση των όγκων και την επιβίωση των ασθενών. Οι πρωτεϊνες
FAK-Src-Paxillin βρίσκονται στην υπομεμβρανική περιοχή των Focal Adhesions
(FΑs). H δομή των FAs αλλάζει συνεχώς καθώς το σήμα μεταδίδεται από τον πυρήνα
στην πλασματική μεμβράνη μέσω του κυτταροπλάσματοςΈτσι ξεκινάει η κυτταρική
κινητικότητα και η μετάσταση
Σκοπός: Θελήσαμε να να διερευνήσουμε αν το σύμπλοκο FAK-Src-Paxillin, εκτός από
τα κακοήθη νεοπλάσματα ενηλίκων, εκφράζεται και στο νευροβλάστωμα. Ο σκοπός της
παρούσας μελέτης είναι ο προσδιορισμός της έκφρασης της FAK-Src-Paxillin α.Σε
κυτταρικές σειρές ανθρωπίνου νευροβλαστώματος και β.σε κλινικό υλικό παιδιών με
νευροβλάστωμα διερευνώντας πιθανή συσχέτιση της έκφρασής τoυς με την κλινική
έκβαση των παιδιών.
Υπόθεση: Η έκφραση του συμπλόκου FAK-Src-PΑΧ είναι αυξημένη σε κυτταρικές
σειρές και κλινικό υλικό ασθενών με νευροβλάστωμα και συσχετίζεται με την
πρόγνωσή τους.
Υλικό και Μέθοδοι: Αρχικά, για τη μελέτη των κυτταρικών σειρών, τα κύτταρα των
σειρών Κ562, ΝΙΗ/3T3, CCF-STTG1, SKNSH, IMR-32 και U-87-MG καλλιεργήθηκαν σε
τριβλία κυτταροκαλλιέργειας. Έγινε ανάλυση της έκφρασης Src, FAK και Paxillin
σε 10% SDS-PAGE Western-blot, immunoblot με τη χρήση ειδικών αντισωμάτων.
(Stark 1979). Εξετάστηκε η έκφραση της καθε πρωτεϊνης με βάση την ένταση χρώσης
ημιποσοτικά.
Στη συνέχεια, για τη μελέτη του κλινικού υλικού, εξετάστηκαν 23 παιδιά με
σταδίου IV νευροβλάστωμα από το Institut Curie, Παρίσι. Έγινε ανάλυση στις
Κλινικές Πληροφορίες των ασθενών και εξετάστηκε με ανοσοϊστοχημεία κλινικό
υλικό το οποίο προήλθε μετά από βιοψία με λεπτή βελόνη (FNA), μονιμοποίηση και
διατήρηση του υλικού με μορφή cell block (Orell and Sterrett's Fine Needle
Aspiration Cytology, Philadelphia 2005). Πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση
στα αποτελέσματα της έκφρασης των ενζύμων στις κυτταρικές σειρές καθώς και στα
αποτελέσματα ανοσοϊστοχημείας στα cell blocks από τις βιοψίες των ασθενών με
Χ2. Η συσχέτιση της έκφρασης των ενζύμων με την επιβίωση των ασθενών
πραγματοποιήθηκε με τις καμπύλες Kaplan Meier.
Αποτελέσματα: Στις κυτταρικές σειρές νευροβλαστώματος παρατηρήθηκε αυξημένη
έκφραση των πρωτεϊνών FAK, Src και Paxillin σε σύγκριση με την έκφραση της
πρωτεϊνης μάρτυρα b-actin. Σε ότι αφορά το κλινικό δείγμα, η μέση ηλικία των
ασθενών ήταν 3 ± 1.3 έτη (SD 0.2 με 5.5 έτη) . Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 8
άρρενα και 15 θήλεα άτομα. Όλοι οι ασθενείς ήταν σταδίου IV. Το γονίδιο N-myc
ήταν υπερεκφρασμένο σε 9 ασθενείς. Η παρακολούθησή τους έγινε από 12 έως και
120 μήνες μετά τη διάγνωση (μέσος όρος 50 μήνες). Η έκφραση της FAK ήταν
αυξημένη σε 14/23 ασθενείς (59%). Η Src kinase εμφάνισε αυξημένη έκφραση σε
8/23 ασθενείς (32%) και η Paxillin εμφάνισε αυξημένη έκφραση σε 9/23 ασθενείς
(33%). Με βάση τα παρόντα στοιχεία, η μεμονωμένη έκφραση της FAK και της Src
kinase φαίνεται πως δε συσχετίζεται σημαντικά με την επιβίωση των ασθενών. Η
έκφραση της Paxillin, αντίθετα, δείχνει να συσχετίζεται σημαντικά με την
κλινική έκβαση των ασθενών όταν το τελικό γεγονός ήταν η μη επιβίωση ή η
επιβίωση με παρουσία νόσου είτε υποτροπής. Ταυτόχρονη έκφραση FAK-Src-Paxillin
συσχετίζεται με πιο δυσμενή πρόγνωση παιδιών με νευροβλάστωμα σε σύγκριση με
παιδιά που δεν εμφάνισαν έκφραση και των τριων πρωτεϊνών. Η ταυτόχρονη έκφραση
του συμπλόκου FAK-Src-Paxillin σε συνδυασμό με την υπερέκφραση του γονιδίου
N-Myc συσχετίστηκε με ακόμη πιο δυσμενή πρόγνωση.
Συμπέρασμα: Η έκφραση του συμπλόκου FAK-Src-PΑΧ είναι αυξημένη σε κυτταρικές
σειρές ανθρωπίνου νευροβλαστώματος. Η έκφραση του συμπλόκου FAK-Src-Paxillin
είναι αυξημένη σε κλινικό υλικό ασθενών με νευροβλάστωμα και ίσως συνδέεται με
δυσμενή έκβαση της κλινικής τους πορείας. Θεωρούμε πως το επόμενο βήμα είναι
ίσως η στόχευση του συμπλόκου FAK-Src-Paxillin με ειδικούς αναστολείς μικρού
μοριακού βάρους κάτι που ίσως οδηγήσει σε καλύτερη πρόγνωση των παιδιών με
νευροβλάστωμα
Λέξεις-κλειδιά:
Νευροβλάστωμα, Fak, Src, Παχιλίνη
