Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ε. Βαλάκος Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΚΠΑ (επιβλέπων), Π. Παπαζαφείρη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Π. Παυλάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης ήταν να καθοριστούν οι περιοχές του κρανίου,
όπου ο φυλετικός διμορφισμός είναι πιο έκδηλος, εφαρμόζοντας τριδιάστατες
γεωμετρικές μορφομετρικές μεθόδους καθώς και να ερευνηθεί η αποτελεσματικότητα
αυτής της μεθόδου για τον προσδιορισμό του φύλου βάσει του σχήματος του
κρανίου. Το δείγμα αποτελείτο από 176 κρανία ελληνικού πληθυσμού που έξησε τον
20ο αιώνα, γνωστού φύλου (94 αρσενικά, 82 θηλυκά) και ηλικίας. Τα 80 αναφορικά
σημεία στην εξωτερική επιφάνεια του κρανίου καθώς και τα 30 ψεύδο-αναφορικά
σημεία, ψηφιοποιήθηκαν με τη χρήση του MicroScribe 3DX. Για τον έλεγχο ύπαρξης
στατιστικά σημαντικών διαφορών στο σχήμα μεταξύ θηλυκών και αρσενικών ατόμων,
εφαρμόστηκε το Goodall's Fτεστ και χρησιμοποιήθηκε η Γενικευμένη ανάλυση
Προκρούστη (GPA), προκειμένου να εξαχθούν οι μεταβλητές σχήματος και μεγέθους.
Η μείωση του όγκου των δεδομένων επιτεύχθηκε με την ανάλυση κύριων συνιστωσών,
ενώ για την κατάταξη των μεταβλητών του κρανίου σε αρσενικά και θηλυκά άτομα
χρησιμοποιήθηκαν δύο μέθοδοι, η διαχωριστική ανάλυση και η λογιστική
παλινδρόμηση.
Τα αποτελέσματα όλων των περιοχών του κρανίου, με εξαίρεση τη ρινική περιοχή,
υποδεικνύουν ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές στο σχήμα μεταξύ των
δύο φύλων. Παραδείγματος χάριν, οι οφθαλμικοί κόγχοι στους άνδρες είναι σχετικά
παράλληλοι στο μετωπιαίο επίπεδο συγκριτικά με τις γυναίκες. Τα αναφορικά
σημεία jugale είναι πιο απομακρυσμένα μεταξύ τους στα αρσενικά άτομα και τα
nasospinale και nasion πιο πρόσθια μετατοπισμένα, ενώ τα θηλυκά άτομα, στην
περιοχή των κροταφικών οστών είναι λιγότερο πεπλατυσμέσμα και ο νοητός άξονας
που σχηματίζουν το μετωπιαίο και το ινιακό οστό πιο επιμήκης. Επιπλέον, οι
γυναίκες έχουν σχετικά χαμηλότερη και ευρύτερη υπερώα.Το υψηλότερο ποσοστό
ταξινόμησης στον προσδιορισμό του φύλου λήφθηκε από την κρανιοπροσωπική
περιοχή, ενώ το χαμηλότερο από την περιοχή της υπερώας. Πιο συγκεκριμένα, η
ακρίβεια στον προσδιορισμό του φύλου σύμφωνα με το κρανίο συνολικά ήταν 78,4%,
τη βάση του κρανίου 79%, της υπερώας 68,9% το προσωπικό κρανίο 83,1%, τους
οφθαλμκούς κόγχους 72,7%,το θόλο του κρανίου 79% και την καμπύλη του κρανίου
70,2%. Σε όλες τις περιπτώσεις το κεντροειδές (το μέγεθος) ήταν μικρότερο για
τα θηλυκά άτομα συγκριτικά με τα αρσενικά. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι το
μέγεθος παίζει σημαντικό ρόλο στο φυλετικό διμορφισμό στο
κρανίο ως σύνολο, στο θόλο του κρανίου, στο προσωποκράνιο καθώς και στο
βασικράνιο. Τέλος, όπως αναμενόταν, σε όλες τις υπό μελέτη περιοχές τα ποσοστά
επιτυχούς ταξινόμησης αυξάνονταν, όταν η ανάλυση περιελάμβανε και τη μεταβλητή
του μεγέθους. Τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης αποτελούν μια σταθερή βάση
επάνω στην οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί περαιτέρω έρευνα.
Λέξεις-κλειδιά:
Τριδιάστατη Γεωμετρική Μορφομετρική Ανάλυση, Φυλετικός Διμορφισμός, Κρανίο, Σύγχρονος ελληνικός πληθυσμός, Ανάλυση Προκρούστη
