Διερεύνηση και ενσωμάτωση σημαντικών περιβαλλοντικών βιογεωχημικών διεργασιών στα προγράμματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Διδακτορική Διατριβή uoadl:1308820 319 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τομέας ΙΙΙ [Ανόργανη Χημεία – Ανόργανη Χημική Τεχνολογία – Περιβαλλοντική Χημεία]
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2015-10-27
Έτος εκπόνησης:
2015
Συγγραφέας:
Κουταλίδη Σοφία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Σκούλλος Μιχαήλ Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α., (επιβλέπων), Καραμάνος Ανδρέας Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αριανούτσου Μαργαρίτα Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Διερεύνηση και ενσωμάτωση σημαντικών περιβαλλοντικών βιογεωχημικών διεργασιών στα προγράμματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Investigation and integration of important environmental biogeochemical processes in secondary school programs
Περίληψη:
Οι βιογεωχημικοί κύκλοι των στοιχείων διαταράσσονται από ανθρωπογενείς
δραστηριότητες και ως εκ τούτου είναι δυναμικά αλληλένδετοι με τα παγκόσμια
περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Οι κύκλοι ορισμένων
στοιχείων περιλαμβάνονται στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών και στα βιβλία της
ΔευτεροβάθμιαςΕκπαίδευσης. Αναζητώντας αποτελεσματικό τρόπο για τη διασύνδεση
των Φυσικών Επιστημών και ιδιαίτερα της Χημείας με την Εκπαίδευση για το
Περιβάλλον καιτην Αειφόρο Ανάπτυξη, σχεδιάστηκε έρευνα με έμφαση στους
βιογεωχημικούς κύκλους και στη διασύνδεσή τους με την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Εντοπίστηκαν οι παρανοήσεις και τα γνωστικά κενά των μαθητών καθώς και οι
δυσκολίες των εκπαιδευτικών, που οφείλονται, τουλάχιστον εν μέρει, στην έλλειψη
διεπιστημονικής προσέγγισης.Η διεπιστημονικότηταέχει αποδειχθεί αναγκαίαόχι
μόνο για τη διδασκαλίατων διεργασιών που εμπλέκονται στους βιογεωχημικούς
κύκλους, αλλά και για τηδιασύνδεσήτους με κοινωνικοοικονομικά και πολιτιστικά
θέματα. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, σχεδιάστηκε, παρήχθη και αξιολογήθηκε
νέο διδακτικό υλικό για μαθητές και εκπαιδευτικούς, το οποίο εφαρμόσθηκε
πειραματικά σε 16 σχολεία από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Η διδακτική παρέμβαση
διήρκεσε ένα εξάμηνο και πραγματοποιήθηκε από εκπαιδευτικούς με τη
βοήθεια/καθοδήγησητης ερευνήτριας στο πλαίσιο τουυποχρεωτικού, νεοεισαχθέντος
στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών μαθήματος: «Ερευνητική Εργασία-project». Η
προαναφερθείσα προσέγγιση αξιοποίησε πλήρως το «παράθυρο ευκαιρίας» που
προσφέρθηκε και χρησιμοποίησε τους βιογεωχημικούςκύκλους βασικών χημικών
στοιχείων και του νερού,οι οποίοι είναι εξαιρετικά σημαντικοί για το
περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και τις ανθρώπινες κοινωνίες, ως κατάλληλο
όχημα για την εισαγωγή των αρχών, εννοιών και πρακτικών της Αειφόρου Ανάπτυξης.
Σε όλες τις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν πειραματική ομάδα και ομάδα ελέγχου.
Αξιολογήθηκεο αντίκτυπος του διδακτικού υλικού με τη χρήση ερωτηματολογίων πριν
και μετά τη διδακτική παρέμβαση,σε όλες τις ομάδες. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν
στατιστικά και υπέδειξαν θετικό αντίκτυπο της παρέμβασης στις γνώσεις των
μαθητών. Οι μαθητές ελαχιστοποίησαν τις παρανοήσεις, κατανόησαν καλύτερα τους
κύκλους και τη διασύνδεσή τους με διάφορες πτυχές της Αειφόρου Ανάπτυξης.
Ορισμένεςσυνιστώσες των στάσεων επηρεάστηκαν σαφώς θετικά ενώ για κάποιες άλλες
κάτι τέτοιο δεν ήταν σαφές. Το μορφωτικό επίπεδο των γονέων των μαθητών και η
συμμετοχή τους στο παρελθόν σε προγράμματα της Π.Ε./E.Α.Α. δεν είχε αισθητή
επίδραση. Επίσηςτα αποτελέσματα κατέδειξαν σαφώς ότι οι μαθητές που
επωφελήθηκαν περισσότερο ήταν αυτοί που είχαν καλύτερες επιδόσεις στα σχολικά
μαθήματα και συγκεκριμένα τα κορίτσιατων οποίων η ικανότητα μάθησης και
κριτικής σκέψης αναπτύχθηκε προφανώς πιο εύκολα.
Τα παραπάνω αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τις συνεντεύξεις τωνεκπαιδευτικών που
συμμετείχαν στο πρόγραμμα, δείχνουν ότι η χρήση των βιογεωχημικών κύκλων ως
όχημα για την εισαγωγήγνώσεων σχετικά με την Αειφόρο Ανάπτυξη, σε επίπεδο
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης,ήταν σε γενικές γραμμές, πολύ επιτυχής.
Αρχικοίφόβοικάποιων εκπαιδευτικών που σχετίζονταν με δυσκολίες που συνδέονται
με την πολυπλοκότητα των φυσικών διεργασιών που εμπλέκονται, δεν
επιβεβαιώθηκαν.
Λέξεις-κλειδιά:
Φυσικές Επιστήμες/Χημεία, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, Βιογεωχημικοί κύκλοι, Διδακτικό υλικό
Ευρετήριο:
Ναι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
xvii, xviii, xxi, xxiii, xxv
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
344
Αριθμός σελίδων:
363