Πρωτότυπος Τίτλος:
Διερεύνηση της επίδρασης φυσικών προϊόντων, προερχόμενων από φυτά της ελληνικής χλωρίδας, στο μεταβολισμό των οστών.
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής αποτέλεσε η φυτοχημική ανάλυση
και φαρμακολογική μελέτη εκχυλισμάτων και απομονωμένων ενώσεων, προερχόμενων
από φυτά της ελληνικής χλωρίδας, σκοπεύοντας στην ανακάλυψη φυσικών προϊόντων
με ευεργετικές επιδράσεις στην οστεοπόρωση.
Η επιλογή των φυτικών ειδών βασίστηκε σε πληροφορίες προερχόμενες από κείμενα
Αρχαίων Ελλήνων θεραπευτών, τη σύγχρονη βιβλιογραφία και δεδομένα που
σχετίζονται με τα ελληνικά φυτικά είδη. Έτσι, επιλέχθηκαν 85 δρόγες, από τις
οποίες προέκυψαν 169 εκχυλίσματα. Βασιζόμενοι στο φυτοχημικό προφίλ των
εκχυλισμάτων, επιλέχθηκαν τα πλέον ενδιαφέροντα για να αξιολογηθούν ως προς την
οιστρογόνο/αντιοιστρογόνο (Ishikawa, MCF-7 cell lines) και οστεοπροστατευτική
(MC3T3-Ε1 cells) δραστικότητά τους. Η βιολογική αξιολόγηση ανέδειξαν τα
εκχυλίσματα των ριζών του είδους Iris germanica ως δυνητικά
οστεοπροστατευτικούς παράγοντες, καθώς προκάλεσαν σημαντική επαγωγή της
οστεοβλαστογένεσης και παράλληλα στερούταν οιστρογονικότητας. Στηριζόμενοι στα
προαναφερόμενα αποτελέσματα προχωρήσαμε στην απομόνωση και ταυτοποίηση 26
δευτερογενών μεταβολιτών, οι οποίοι ανήκουν στις κατηγορίες των ιριδαλών,
ισοφλαβονοειδών, ακετοφαινονών, βενζοφαινονών και ξανθονών.
Οι απομονωμένοι μεταβολίτες αξιολογήθηκαν ως πιθανοί οστεοπροστατευτικοί
παράγοντες (MC3T3-E1, RAW264.7 cell lines) και προσδιορίστηκε η
οιστρογονικότητά τους, με αποτέλεσμα τον εντοπισμό των ενώσεων οι οποίες είναι
υπεύθυνες για τις αξιόλογες ιδιότητες των αρχικών εκχυλισμάτων.
Τέλος, η in vivo αξιολόγηση του μεθανολικού εκχυλίσματος των ριζών του Iris
unguicularis subsp. cretensis (IUCM), σε μοντέλο θήλεος ωοθηκεκτομημένου
επίμυος ανέδειξε την ικανότητά του να παρεμποδίζει την προκαλούμενη οστική
απώλεια των πειραματοζώων.
Συμπερασματικά, στην παρούσα εργασία πραγματοποιήθηκε στοχευμένη επιλογή φυτών
της ελληνικής χλωρίδας, αξιολόγηση του φυτοχημικού προφίλ 169 εκχυλισμάτων και
βιολογική αξιολόγηση των πλέον ενδιαφερόντων εξ’ αυτών ως προς την
οιστρογόνο/αντιοιστρογόνο και οστεοπροστατευτική δραστικότητά τους. Η βιολογική
αξιολόγηση επιβεβαίωσε την αρχική επιλογή των φυτικών ειδών, καθώς το 78% των
παραγόμενων εκχυλισμάτων προήγαγε την οστεοβλαστογένεση. Τα εκχυλίσματα του
είδους Iris germanica αναδείχθηκαν ως οι πλέον δυνητικά οστεοπροστατευτικοί
παράγοντες, δράση η οποία επιβεβαιώθηκε και κατά την αξιολόγηση των
περιεχόμενων δευτερογενών μεταβολιτών τους. Η in vivo αξιολόγηση του
εκχυλίσματος IUCM ανέδειξε την δυνητικά οστεοπροστατευτική του δράση.
Λέξεις-κλειδιά:
Οστεοπόρωση, οιστρογονικότητα, Ελληνική χλωρίδα, Iris, Ισοφλαβόνες, ιριδάλες, Οστεοβλάστες/οστεοκλάστες
