Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Καθηγητής Σπυρίδων Ευθυμιόπουλος (επιβλέπων), Αναπλ. Καθηγήτρια Παναγιώτα Παπαζαφείρη, Καθηγητής Λεωνίδας Στεφανής
Περίληψη:
Στόχος της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση του ρόλου της εκκρινόμενης α-
συνουκλεΐνης (ΑΣΥΝ) στην ομοιόσταση των νευρικών κυττάρων. Η ΑΣΥΝ συνδέεται
γενετικά και βιοχημικά με την παθογένεια της νόσου του Parkinson. Προκειμένου
να εξετάσουμε πιθανούς μηχανισμούς μέσω των οποίων η ΑΣΥΝ συμβάλλει στο
νευροεκφυλισμό, δημιουργήσαμε μία ανθρώπινη κυτταρική σειρά, στην οποία η
φυσικού τύπου ανθρώπινη ΑΣΥΝ εκφράζεται σε υψηλά επίπεδα. Δείξαμε ότι η ΑΣΥΝ
εκκρίνεται φυσιολογικά στο θρεπτικό μέσο των κυττάρων, μέσω ενός μη κλασικού
μηχανισμού, ο οποίος περιλαμβάνει, εν μέρει, τη σύνδεσή της με εξωσώματα. Οι
εκκρινόμενες μορφές της ΑΣΥΝ προκαλούν νευροεκφυλισμό, χωρίς, ωστόσο, να
ενδοκυτταρώνονται. Σημειωτέον, η εκκρινόμενη ΑΣΥΝ αυξάνει τη ρευστότητα της
πλασματικής μεμβράνης των κυττάρων-δεκτών και την εισροή ιόντων ασβεστίου,
μέσω των L- και N- τύπου τασεοελεγχόμενων διαύλων ασβεστίου. Επιπλέον, το
πλεονάζον ασβέστιο συσσωρεύεται στα μιτοχόνδρια. Να σημειωθεί ότι οι παραπάνω
διαταραχές συμβαίνουν πριν τα σημάδια του κυτταρικού θανάτου γίνουν εμφανή. Σε
μεταγενέστερο χρονικό διάστημα, το οποίο συμπίπτει με την κορύφωση του
εκφυλισμού, διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση της ενεργοποίησης των καλπαϊνών,
πρωτεασών που πυροδοτούν καταρροϊκά μονοπάτια θανάτου. Τέλος, η χορήγηση
ειδικών φαρμακολογικών παραγόντων, που είτε παρεμποδίζουν την είσοδο του
ασβεστίου στα κύτταρα είτε δεσμεύουν το εξωκυττάριο ή ενδοκυττάριο ασβέστιο,
μειώνει τη νευροτοξική επίδραση της εκκρινόμενης ΑΣΥΝ.
Λέξεις-κλειδιά:
Α-συνουκλεΐνη, Νόσος του Parkinson, Έκκριση, Εξωσώματα, Ασβέστιο
