Μονάδα:
Τομέας ΙΙ [Οργανική Χημεία – Οργανική Χημική Τεχνολογία – Χημεία Τροφίμων]Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2013-03-01
Συγγραφέας:
Βερούτη Σοφία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Κ. Δημόπουλος Καθηγητής ΕΚΠΑ (επιβλέπων), Δημόκριτος Δ. Κλέτσας Ερευνητής Α', Ινστιτούτο Βιολογίας, ΕΚΕΦΕ , Σμ. Αντωνοπούλου Καθηγήτρια Χαροκόπειου Πανεπιστημίου
Πρωτότυπος Τίτλος:
Μελέτη των δράσεων της βιταμίνης D3 σε φυσιολογικά και παθολογικά κύτταρα
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Study of vitamin D3 actions in physiological and pathological conditions
Περίληψη:
Η βιταμίνη D3 και τo ανάλογο της παρικαλσιτόλη έχουν ευεργετικές δράσεις στην
χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ), μια από τις κυριότερες αιτίες της οποίας είναι η
διαβητική νεφροπάθεια (ΔΝ). Εκτός από τη ευρεία αποδεχτή αποτελεσματικότητα της
βιταμίνης D και των αναλόγων της στη θεραπεία του δευτεροπαθούς
υπερπαραθυρεοειδισμού γνωρίζουμε επίσης ότι σε ασθενείς που υποβάλλονται σε
αιμοκάθαρση η χορήγηση της βελτιώνει τη φλεγμονώδη κατατομή και την
πρωτεϊνουρία. Μελετήσαμε την επίδραση της παρικαλσιτόλης στο μεταβολισμό του
PAF (Platelet Activating Factor) και στα επίπεδα άλλων φλεγμονωδών παραγόντων
που εμπλέκονται στη ΧΝΝ. Επίσης, χρησιμοποιήσαμε αθανατοποιημένα ανθρώπινα
ποδοκύτταρα (HGEC) για την αξιολογηση της δράσεως της βιταμίνης D (καλσιτριόλη)
και της παρικαλσιτόλης στην έκφραση των ποδοκυτταρικών πρωτεϊνών όπως η
ποδοκαλυκίνη και η νεφρίνη. Η παρικαλσιτόλη ανέστειλε in vitro την προκαλούμενη
από τον PAF ή την θρομβίνη συσσώρευση των αιμοπεταλίων. Επιπλέον, η
παρικαλσιτόλη ανέστειλε in vitro το βιοσυνθετικό ένζυμο της de novo πορείας
βιοσύνθεσης-PAF-CPT των αιμοπεταλίων και των λευκοκυττάρων και αύξησε το
αποικοδομητικό ένζυμο PAF-AH των λευκοκυττάρων, ενώ πολύ υψηλότερες
συγκεντρώσεις παρικαλσιτόλης ήταν αναγκαίες για να μειωθεί η δραστικότητα του
βιοσυνθετικού ενζύμου της πορείας του ανασχηματισμού, λύσο-PAF-AT. Ομοίως, in
vivo, σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, η χορήγηση παρικαλσιτόλη για
ένα μήνα μείωσε την PAF-CPT των αιμοπεταλίων και των λευκοκυττάρων και αύξησε
την PAF-AH των λευκοκυττάρων, ενώ δεν επηρέασε την λύσο-PAF-AT. Επιπλέον η
παρικαλσιτόλη μείωσε την συγκέντρωση των κυτταροκινών IL-8, IL-1β και TNF-α και
αύξησε τον VEGF. Τα παραπάνω αποτελέσματα επεκτείνουν τις γνώσεις μας όσον
αφορά τις ευεργετικές επιδράσεις της παρικαλσιτόλης σε ασθενείς που
υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, αναδεικνύοντας νέα δεδομένα για τις δράσεις της
παρικαλσιτόλης ως προς δράσεις του PAF και της θρομβίνης, τον μεταβολισμό του
PAF και άλλες κυτταροκίνες όπως η IL-8, η IL-1β, ο TNF-α και ο VEGF. Τα
ποδοκύτταρα που εκτίθενται σε υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης παρουσιάζουν μειωμένη
έκφραση ποδοκαλυκίνης και νεφρίνης. Η μείωση αυτή έχει συνδεθεί με την
καταστροφή των ποδοειδών προεκβολών και συσχετίζεται με απώλεια της εκλεκτικής
διήθησης στους νεφρούς και πρωτεϊνουρία. Παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων
γλυκόζης, η καλσιτριόλη και η παρικαλσιτόλη επαναφέρουν τα μειωμένα επίπεδα της
νεφρίνης και ενισχύουν σημαντικά την έκφραση της ποδοκαλυκίνης στα HGEC. Τα
ποδοκύτταρα εκφράζουν τον υποδοχέα της βιταμίνης D (VDR) και τον υποδοχέα του
ρετινοϊκού οξέος Χ (RXR). Η παρουσία καλσιτριόλης και παρικαλσιτόλης προκαλεί
την μετακίνηση του VDR στον πυρήνα και τον συνεντοπισμό του με τον RXR. Η
σημασία του VDR στην ρύθμιση των επιπέδων της ποδοκαλυκίνης μελετήθηκε μέσω
αποσιώπησης του γονιδίου του VDR με τη χρήση siRNA. Η αποσιώπηση του γονιδίου
του VDR μείωσε την επαγόμενη από την καλσιτριόλη και παρικαλσιτόλη αύξηση των
επιπέδων έκφρασης της ποδοκαλυκίνης φανερώνοντας ότι η ενεργοποίηση της
έκφρασης της εν μέρει οφείλεται στην διαμεσολάβηση του VDR. Ενώ μέσω πειραμάτων
ανοσοκατακρημνισης DNA δείξαμε ότι ο VDR προσκολλάται σε ρυθμιστικές περιοχές
του γονιδίου της ποδοκαλυκίνης επηρεάζοντας την έκφραση της. Συνεπώς, η χρήση
της καλσιτριόλης και της παρικαλσιτόλης ενεργοποιεί την έκφραση ειδικών
σημαντικών ποδοκυττάρικων πρωτεϊνών και δρα προστατευτικά κατά της απώλειας της
εκλεκτικής διήθησης στους νεφρούς στη ΧΝΝ.
Λέξεις-κλειδιά:
Βιταμίνη D3, Παρικαλσιτόλη, Αιμοκαθαρόμενοι ασθενείς, Ποδοκύτταρα, Παράγοντας ενεργοποίησης αιμοπεταλίων
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
13-19
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
317
