Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Πρωτόπαπα Ευαγγελία, Καθηγήτρια
Περίληψη:
Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία που φθάνει στην επιφάνεια της Γης ανήκει στη
φασματική περιοχή των UV-A (320-400 nm) και UV-B (250-320 nm). Διαμορφώνεται
από μία ποικιλία παραγόντων, όπως τα ατμοσφαιρικά συστατικά, η νεφοκάλυψη και
το είδος της υποκείμενης επιφάνειας. Ανάμεσα στις επιδράσεις της υπεριώδους
ακτινοβολίας, συγκαταλέγονται το ερύθημα, το μαύρισμα του δέρματος, διάφορες
δερματικές κακοήθειες και οφθαλμικά προβλήματα, αλλά και η δερματική παραγωγή
της βιταμίνης D. Ο δερματικός τύπος καθορίζει την ευαισθησία, η οποία
αποτυπώνεται και στο χρόνο εγκαύματος χωρίς, όμως, αυτός να αποτελεί χρόνο
ασφαλείας. Δεδομένης της ανάγκης για προστασία από την υπεριώδη ηλιακή
ακτινοβολία, τα αντηλιακά προϊόντα προτείνονται ως ένα συμπληρωματικό μέσο
προστασίας. Τα σύγχρονα αντηλιακά σκευάσματα περιέχουν οργανικούς χημικούς
απορροφητές ή / και, νανοσωματίδια οξειδίων των μετάλλων τιτανίου και
ψευδαργύρου. Τα προηγούμενα αποτελούν τα ενεργά συστατικά των σκευασμάτων, τα
οποία περιέχουν και πλήθος άλλων ουσιών, όπως αντιοξειδωτικά και μη ενεργά
συστατικά. Η λειτουργία τους βασίζεται στη δυνατότητά τους να σκεδάζουν ή / και
να απορροφούν στα μήκη κύματος της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας. Αρκετά
φίλτρα έχουν την ικανότητα να προκαλέσουν αντιδράσεις ευαισθησίας και
φωτοευαισθησίας, οξειδωτικές βλάβες, να παρεμποδίσουν τη δερματική παραγωγή της
βιταμίνης D και να διαπεράσουν το δερματικό φραγμό. Επιπλέον, έχουν συνδεθεί με
ενδοκρινικές και αναπαραγωγικές διαταραχές in vitro και in vivo, όπως μεταβολές
στο βάρος της μήτρας και στους οιστρικούς κύκλους και θηλεοποιήσεις
δευτερογενών φυλετικών χαρακτηριστικών σε αρσενικά πειραματόζωα. Η πραγματική
έκθεση αφορά μίγμα ουσιών με ενδοκρινική δράση και το αποτέλεσμα της παράλληλης
έκθεσης ενδέχεται να είναι μη αναμενόμενο. Μία μεγάλη ποσότητα αντηλιακών
φίλτρων καταλήγει στο περιβάλλον και, κυρίως, στους υδάτινους αποδέκτες. Τα
φίλτρα αυτά αποτελούν περιβαλλοντικούς ρυπαντές, μπορούν να βιοσυσσωρευτούν και
να μεταφερθούν κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας. Η επιβεβαιωμένη δυνατότητά
τους να προκαλέσουν βλάβες στα υδάτινα οικοσυστήματα, με χαρακτηριστικό
παράδειγμα τον αποχρωματισμό των κοραλλιογενών υφάλων, δικαιολογεί το
χαρακτηρισμό της παρουσίας τους στο φυσικό περιβάλλον ως έναν «νέο αναδυόμενο
περιβαλλοντικό κίνδυνο».
Λέξεις-κλειδιά:
Υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία, Αντηλιακά προϊόντα, Χρόνος εγκαύματος, Ενδοκρινικές διαταραχές, Περιβαλλοντικοί ρυπαντές