Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εισαγωγή: Ο κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια μελετάται ολοένα και περισσότερο
από την επιστημονική κοινότητα της ψυχικής υγείας εξαιτίας την ισχυρής
επίδρασής του, αρνητικής και θετικής, η αξιολόγηση της οποίας έχει κερδίσει το
ενδιαφέρον των μελετητών, ιδίως στις μέρες μας όπου η προληπτική ψυχική
φροντίδα είναι επιτακτική. Θεωρείται, επομένως, απαραίτητο να διαφανεί μέσω της
διαθέσιμης βιβλιογραφίας ο τρόπος με τον οποίο ο μυθοπλαστικός κινηματογράφος
απεικονίζει την ψυχική υγεία καθώς και τα αποτελέσματα αυτής της απεικόνισης.
Το βασικό αυτό ερευνητικό ερώτημα θα προσπελαστεί με την απάντηση των ακόλουθων
επιμέρους ερωτημάτων:
1. Πώς αναπαρίσταται η ψυχική ασθένεια στον κινηματογράφο;
2. Μπορούν οι αναπαραστάσεις της ψυχικής διαταραχής στις
κινηματογραφικές ταινίες μυθοπλασίας να επιφέρουν αρνητικές συνέπειες;
3. Μπορούν οι κινηματογραφικές ταινίες μυθοπλασίας και οι φιλμικές
αναπαραστάσεις της ψυχικής διαταραχής να συμβάλλουν θετικά στην Προαγωγή της
Ψυχικής Υγείας και να συνεπικουρήσουν την Προληπτική Ψυχιατρική;
Μέθοδος: Προκειμένου για τη συγκέντρωση του βιβλιογραφικού υλικού έγιναν
διαδικτυακές αναζητήσεις σε βασικές μηχανές αναζήτησης και βάσεις
βιβλιογραφικών δεδομένων με όρους σχετικούς με την ψυχική διαταραχή και τον
κινηματογράφο. Τα σχετικά άρθρα ανευρέθησαν και εξετάστηκαν για περαιτέρω
βασικά σχετικά κείμενα, ώστε εν συνεχεία να εντοπιστούν οι πρωτότυπες αναφορές
τους. Τα ευρήματα από τις μεμονωμένες μελέτες, τέλος, συντέθηκαν, προκειμένου
να διατυπώσουν συμπεράσματα για το συνολικό σώμα των αποδεικτικών στοιχείων που
αφορούν σε καθένα από τα επιμέρους ερευνητικά ερωτήματα.
Συμπεράσματα: Η βιβλιογραφία σχετικά με την απεικόνιση της ψυχικής ασθένειας
στον κινηματογράφο βρίθει αναφορών και μελετών περί μιας τυπολογίας
διαστρεβλωτικών στερεοτύπων και ανεδαφικών αναπαραστάσεων σχετικών με τα άτομα
με ψυχική νόσο, τους ειδικούς ψυχικής υγείας και τους χώρους ψυχικής θεραπείας,
την ίδια την ψυχική νόσο και τη θεραπεία της, με χαρακτηριστική την επένδυση
του φόβου, της επικινδυνότητας, της διακωμώδησης, της ευτέλειας. Τα δυσμενή
αποτελέσματα αυτών είναι εμφανή: διαιώνιση στίγματος, αυτοστιγματισμός,
τροχοπέδη στην αναζήτηση βοήθειας και θεραπείας, αυτοκτονία, κοινωνική και
πολιτική ολιγωρία. Από την άλλη πλευρά, δεδομένης της σύγχρονης διάθεσης για
αξιοποίηση των δημοφιλών μέσων, η βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικά με τη
δυνατότητα θετικής επίδρασης των κινηματογραφικών ταινιών μυθοπλασίας στην
ψυχική υγεία, αν και περιορισμένη σε έκταση, θεμελίωσε την υπόθεση της
δυνατότητας των ταινιών να ενισχύσουν τις δυνάμεις των ατόμων, να συμβάλλουν
στην ενημέρωση του κοινού για ζητήματα ψυχικής υγείας και στον αποστιγματισμό
της ψυχικής νόσου, καθώς και να λειτουργήσουν ως επιπρόσθετο εργαλείο στην
εκπαίδευση ειδικών αλλά και ως συμπληρωματική τεχνική στην ψυχοθεραπεία.
Λέξεις-κλειδιά:
Κινηματογράφος, Κινούμενη εικόνα, Ψυχική διαταραχή, Στίγμα, Προαγωγή ψυχικής υγείας
