Περίληψη:
Τα τελευταία χρόνια, οι διαταραχές της κροταφογναθικής διάρθρωσης έχουν
απασχολήσει την ιατρική κοινότητα, ιατρούς και οδοντιάτρους, καθώς σύμφωνα με
επιδημιολογικές μελέτες, μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού και ιδίως νεαρές
γυναίκες πάσχουν από διαταραχές της κροταφογναθικής διάρθρωσης. Η συχνότητά
τους αυξάνεται με τη θεραπεία με οιστρογόνα και πειραματικά έχει αποδειχθεί ότι
η δυσλειτουργία της κροταφογναθικής διάρθρωσης επιδεινώνεται με χορήγηση
οιστραδιόλης, μία κατάσταση που αντιστρέφεται με τη λήψη ανταγωνιστών
οιστρογόνων. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι τα οιστρογόνα συμμετέχουν στην
παθογένεια των διαταραχών της κροταφογναθικής διάρθρωσης αυξάνοντας τη σύνθεση
των προφλεγμονωδών κυτοκινών. Επομένως, είναι σημαντική η αξιολόγηση της
γενικότερης επίδρασης των οιστρογόνων και άλλων οιστρογονικών ενώσεων, που
λαμβάνονται μέσω της διατροφής, στον κόνδυλο της κάτω γνάθου, ως βασικής
μονάδας στην κροταφογναθική διάρθωση, με στόχο τη διαλεύκανση του ρόλου τους
στην αιτιοπαθογένεια των διαταραχών της κροταφογναθικής διάρθρωσης.
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν να εξεταστεί η επίδραση της
χορήγησης οιστραδιόλης ΕΕ, ραλοξιφένης RAL, και φυτικών αναλόγων (OLEAMED,
SESAME, ONOBRYCHIS, OLEUROPEIN και OH-TYROSOL) στον κόνδυλο της κάτω γνάθου
ωοθηκεκτομημένων (OVX) μυών. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιήθηκαν 57 θηλυκοί
μύες C57, ηλικίας 6 μηνών, στους 50 από τους οποίους πραγματοποιήθηκε
ωοθηκεκτομή, ενώ στους υπόλοιπους 7 διενεργήθηκε χειρουργική επέμβαση, χωρίς
την αφαίρεση των ωοθηκών (SHAM). Στη συνέχεια, τα πειραματόζωα διαχωρίστηκαν σε
9 ομάδες (SHAM, OVX, EE, RAL, OLEAMED, SESAME, ONOBRYCHIS, OLEUROPEIN,
OH-TYROSOL), εκ των οποίων οι πρώτες δύο (SHAM και OVX) αποτέλεσαν τις ομάδες
ελέγχου. Οι οιστρογονικές ενώσεις χορηγήθηκαν από την επόμενη μέρα της
επέμβασης και σε ημερήσια βάση, για διάστημα 4 εβδομάδων. Τα αποτελέσματα
εκτιμήθηκαν με ακτινολογικές και φωτογραφικές απεικονίσεις, καθώς και
ιστολογικά. Η ακτινολογική αξιολόγηση περιελάμβανε ακτινογραφίες και
απεικονίσεις με ψηφιακό μαστογράφο του κονδύλου της κάτω γνάθου των
πειραματοζώων, ενώ για τις ιστολογικές αναλύσεις διενεργήθηκαν χρώσεις
αιματοξυλίνης-εωσίνης, TRAP και ανοσοϊστοχημεία για τον οιστρογονικό υποδοχέα β
σε λεπτές τομές παραφίνης.
Τα αποτελέσματά μας, συγκεντρωτικά, έδειξαν ότι οι επιδράσεις των χορηγούμενων
οιστρογονικών ενώσεων αφορούν, κυρίως, το εμβαδόν του κονδύλου, τον κονδυλικό
χόνδρο, την πολλαπλασιαζόμενη στιβάδα του και το συνολικό αριθμό των
χονδροκυττάρων στην πολλαπλασιαζόμενη στιβάδα, ενώ διαφέρουν ως προς την
οιστρογονική ένωση. Πιθανή είναι η επίδραση των οιστρογονικών ενώσεων στον
αριθμό των οστεοκλαστών στην επιφάνεια του οστού του κονδύλου, κάτω από τον
κονδυλικό χόνδρο και στην έκφραση του οιστρογονικού υποδοχέα β, απαιτείται,
όμως, περαιτέρω ποσοτικός προσδιορισμός τους. Δεν παρατηρήθηκαν μεταβολές στην
οστική πυκνότητα του κονδύλου, στο πλάτος του κονδυλικού αυχένα και στην
υπερτροφική στιβάδα του κονδυλικού χόνδρου.
Από την παρούσα διπλωματική εργασία, συμπεραίνεται ότι η έλλειψη οιστρογόνων
επηρεάζει το στοματογναθικό σύστημα και συγκεκριμένα τον κόνδυλο της κάτω
γνάθου των μυών που μελετήθηκαν. Η αξιοσημείωτη επίδραση των περισσότερων
οιστρογονικών ενώσεων της μελέτης στον κόνδυλο της κάτω γνάθου, επιβεβαιώνει το
γεγονός ότι τα οιστρογόνα, καθώς και οι χορηγούμενες οιστρογονικές ενώσεις για
την πρόληψη ή τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, σχετίζονται με τις διαταραχές της
κροταφογναθικής διάρθρωσης. Λόγω των μεταβολών στη δομή και τη μορφολογία του
κονδύλου της κάτω γνάθου, που προκαλούνται από την αύξηση των οιστογόνων ή των
χορηγούμενων οιστρογονικών ενώσεων, ο κόνδυλος είναι πιθανόν να εμφανίζει
μεγαλύτερη επιρρέπεια στην ανάπτυξη διαταραχών της κροταφογναθικής διάρθρωσης.
Τα φυτικά ανάλογα των οιστρογόνων φαίνεται να μιμούνται τη δράση των
οιστρογόνων, απαιτούνται όμως περαιτέρω μελέτες που να αφορούν την επίδρασή
τους στον κόνδυλο τη κάτω γνάθου.
