Περίληψη:
Γενικά. Ο όρος δυσλειτουργία του Στοματογναθικού Συστήματος (ΣΣ) ή
Κρανιογαθικές Διαταραχές (ΚΡΓΔ) ορίζει ένα σύνολο νοσηρών εκδηλώσεων, οι οποίες
πρωτογενώς ή δευτεροπαθώς εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του εν λόγω
συστήματος. Είναι, επίσης, όρος συλλεκτικός και εμπεριέχει τις κλινικές
οντότητες που εμπλέκουν ολόκληρη τη δομή του, τόσο τη μυϊκή, όσο και τη
σκελετική.
Υπό την ευρεία τους έννοια οι καταστάσεις αυτές εντάσσονται ως υποομάδα στο
χώρο των μυοσκελετικών και ρευματολογικών παθήσεων.
Συμπερασματικά, πρόκειται περί αθροιστικών διαταραχών με κοινά συμπτώματα, τα
οποία εντοπίζονται στο στοματογναθικό σύστημα και στην ευρύτερη περιοχή του και
τα οποία δε σχετίζονται ή δεν προέρχονται από πόνο οδοντικής αιτιολογίας.
Η διαγνωστική τους εμβέλεια περιλαμβάνει παθήσεις της στοματικής κοιλότητας,
κεφαλαλγίες, νευραλγίες και παθήσεις που σχετίζονται με διαταραχές παρακείμενων
ανατομικών μορίων όπως οφθαλμών, ωτών, ρινός, κόλπων και οδόντων, κ.λ.π.
Η θεραπεία ασθενών με κρανιογναθικές διαταραχές, αποβλέπει στον έλεγχο του
πόνου και της δυσανεξίας στο Στοματογναθικό Σύστημα, στην ελάττωση του άγχους
και της υπερέντασης και στην αποκατάσταση τυχόν υπάρχουσας δυσαρμονίας μεταξύ
των παραγόντων της σύγκλεισης και των κροταφογναθικών διαρθρώσεων. Πιο
συγκεκριμένα, επιδιώκεται η μείωση των βλαβερών φορτίων, η μυοχάλαση και η
βελτίωση της λειτουργίας.
Σκοπός. Να διερευνηθεί η επίδραση της νωδότητας και των δημογραφικών
χαρακτηριστικών του δείγματος στη βαρύτητα των κρανιογναθικών διαταραχών.
Σχεδιασμός μελέτης. Πρόκειται για μία κλινική μελέτη, που αποβλέπει στη
διερεύνηση του επιπολασμού της δυσλειτουργίας του Στοματογναθικού Συστήματος σε
ασθενείς με αμφοτερόπλευρες ελλείψεις ανταγωνιστών οπισθίων δοντιών και σε
υγιείς ενόδοντες. Ακολούθως, πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση και αξιολόγηση
των δεδομένων που προέκυψαν.
Υλικό της έρευνας. Για την πραγματοποίηση της έρευνας επελέγησαν 50 ασθενείς,
που προσήλθαν για οδοντιατρική περίθαλψη στην Κλινική Συνολικής Αντιμετώπισης
Ασθενών (ΚΣΑΑ) της Οδοντιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επιλογή ασθενών. Οι ασθενείς επιλέχθηκαν με βάση τη μελέτη του οδοντιατρικού
φακέλου της ΚΣΑΑ και εντάχθηκαν σε μία από τις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες
ασθενών. Για τους ασθενείς που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στη μελέτη,
οριζόταν, εν συνέχεια, συνεδρία, χρονικής διάρκειας 25-30 λεπτών, για λεπτομερή
εξέταση στην Κλινική Συνολικής Αντιμετώπισης Ασθενών της Οδοντιατρικής Σχολής
(ΚΣΑΑ) του ΕΚΠΑ.
Μεθοδολογία. Στην προγραμματισμένη συνεδρία των ασθενών στην ΚΣΑΑ
πραγματοποιούνταν λήψη του ιατρικού και οδοντιατρικού ιστορικού, συμπλήρωση του
ατομικού αναμνηστικού, έλεγχος ευαισθησίας και λειτουργικότητας των
Κροταφογναθικών Διαρθρώσεων (ΚΓΔ), έλεγχος ευαισθησίας των μυών του
Στοματογναθικού Συστήματος (ΣΣ), έλεγχος κινητικότητας κάτω γνάθου και πόνου
κατά τις κινήσεις. Η βαρύτητα της δυσλειτουργίας κατηγοριοποιήθηκε με βάση τους
κλινικούς δείκτες δυσλειτουργίας του Στοματογναθικού Συστήματος κατά Helkimo.
Αποτελέσματα. Οι ασθενείς κατετάγησαν σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα αφορούσε
ασθενείς με νωδότητα οπισθίων δοντιών και η άλλη, ασθενείς με πλήρη φραγμό. 46%
του δείγματος ήταν άνδρες και 54% γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας 51,16 ±11,75
έτη. Για τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των ανεξάρτητων και της εξαρτημένης
μεταβλητής, χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία χ2 κατά Pearson (Pearson’s Chi-Square).
Ως ανεξάρτητες μεταβλητές ορίστηκαν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του
δείγματος, η νωδότητα κατά τεταρτημόριο, και ο αριθμός των ελλειπόντων δοντιών
κατά γνάθο, ενώ ως εξαρτημένη μεταβλητή ορίστηκε η βαρύτητα των κρανιογναθικών
διαταραχών (δείκτης Helkimo, Di0, Dii, Diii, Diiii). Ως επίπεδο στατιστικής
σημαντικότητας ορίζεται το 0,05 και όλες οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με το
πρόγραμμα SPSS IBM, v21, για ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Τα αποτελέσματα
αξιολογήθηκαν με βάση τον κλινικό δείκτη δυσλειτουργίας Di κατά Helkimo, το
φύλο, την ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης, τη νωδότητα κατά τεταρτημόρια και το
συνολικό αριθμό των ελλειπόντων δοντιών.
Συμπεράσματα:
1. Η συντριπτική πλειονότητα του δείγματος ανήκε στις κατηγορίες
DiII,και Di0.
2. Οι δημογραφικές μεταβλητές του δείγματος (φύλο, ηλικία και επίπεδο
εκπαίδευσης) δεν φάνηκαν να συσχετίζονται σημαντικά με τη βαρύτητα
κρανιογναθικών διαταραχών.
3. Η νωδότητα κατά τεταρτημόριο διαπιστώθηκε πως επιβαρύνει
στατιστικά σημαντικά το κρανιογναθικό σύστημα μόνο όσον αφορά στην κάτω γνάθο
και μάλιστα και στα 2 τεταρτημόρια.
4. Από την άλλη μεριά, όσο αυξάνεται ο αριθμός των ελλειπόντων δοντιών,
τόσο επιδεινώνονται σημαντικά οι κρανιογναθικές διαταραχές και στις δύο
γνάθους.
Λέξεις-κλειδιά:
Δημογραφικά χαρακτηριστικά δείγματος, Νωδότητα κατά τεταρτημόριο, Αριθμός ελλειπόντων δοντιών κατά γνάθο, Βαρύτητα κρανιογναθικών διαταραχών, Κλινικός δείκτης δυσλειτουργίας κατά Helkimo Di
