ΠΜΣ με ειδίκευση στην Εφαρμοσμένη Περιβαλλοντική Γεωλογία
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2016-10-24

2016

Γασπαράτος Διονύσιος

Α. Γκοντελίτσας Αναπληρωτής Καθηγητής

Ορυκτολογία και Χημική Σύσταση Συγκριμάτων και Θρόμβων Fe-Mn από εδάφη της τάξης των Alfisols της Θεσσαλίας

Ελληνικά

Mineralogy and chemical composition of Fe-Mn concertions and nodules in Alfisols of Thessaly

Τα συγκρίματα και οι θρόμβοι Fe – Mn είναι ευδιάκριτα, σκληρά, εδαφικά
χαρακτηριστικά μεγέθους μερικών χιλιοστών συνήθως σφαιρικού αλλά και
ακανόνιστου σχήματος με ή χωρίς σαφή εξωτερικά όρια, τα οποία δημιουργούνται
από εδαφικά υλικά που συσσωματώνονται κάτω από τη δράση των οξειδίων του Fe και
του Mn. Στην προκειμένη διπλωματική εργασία ένας μεγάλος αριθμός συγκριμάτων
και θρόμβων Fe – Mn από εδάφη της τάξης των Alfisols που εμφανίζουν ατελή
στράγγιση και απαντούν στη Θεσσαλία, απομονώθηκε και μελετήθηκε όσον αφορά τη
μορφολογία, την ορυκτολογία και τη χημική τους σύσταση. Η μελέτη των
συγκριμάτων και θρόμβων Fe-Mn πραγματοποιήθηκε με ένα σύνολο αναλυτικών μεθόδων
όπως ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης (SEM) και διερχόμενης δέσμης (TEM),
φασματοσκοπία Mossbauer, φασματομετρία μικρο-φθορισιμετρίας ακτίνων Χ
(micro-XRF) καθώς και φασματομετρία γ ακτινοβολίας. H μορφολογική μελέτη έδειξε
ότι η εσωτερική επιφάνεια των συγκριμάτων χαρακτηρίζεται από σαφείς δακτυλίους,
ενώ οι θρόμβοι εμφανίζουν ομοιόμορφη εσωτερική δομή. Τα αποτελέσματα αυτά
επιβεβαιώνονται από τη στοιχειακή μ-XRF χαρτογράφηση που απέδειξε ότι η
συσχέτιση μεταξύ του Fe και του Mn εμφανίζεται αρνητική και δηλώνει ότι στα
συγκρίματα, ο Fe και το Mn με τη μορφή των οξειδίων τους, βρίσκονται
διαχωρισμένα σε ζώνες ως αποτέλεσμα της ύπαρξης μεταβολών στο δυναμικό
οξειδοαναγωγής. Από τις στοιχειακές μ-XRF χαρτογραφήσεις επιλεγμένων δειγμάτων,
προέκυψε ότι και στους δύο τύπους οξειδοαναγωγικών συγκεντρώσεων παρατηρείται
σημαντική χημική ετερογένεια καθώς και το γεγονός ότι παρουσιάζουν μια ισχυρή
τάση να συσσωρεύουν ρυπαντές όπως τα βαρέα μέταλλα. Από τα αποτελέσματα της
παρούσας εργασίας προκύπτει ότι υπάρχει μεγάλη γεωχημική συγγένεια του Ba και
Ni για τα οξείδια του Mn και του Pb και As για τα οξείδια του Fe. Η
φασματοσκοπία Mossbauer έδειξε την παρουσία φεριϋδρίτη και γκαιτίτη ως τα
οξείδια του σιδήρου που κυριαρχούν στη μάζα των συγκριμάτων Fe-Mn. Ο γκαιτίτης
στα συγκρίματα Fe-Mn της μελέτης χαρακτηρίζεται από χαμηλή κρυσταλλικότητα,
γεγονός που συμφωνεί με την ταυτόχρονη παρουσία του φεριϋδρίτη. Η σχέση
γκαιτίτη χαμηλής κρυσταλλικότητας – φεριϋδρίτη αντανακλά ένα πεδογενετικό
περιβάλλον στο οποίο υπάρχουν σημαντικές ποσότητες Fe2+ που οξειδώνονται όμως
κάτω από παράγοντες που
εμποδίζουν ή καθυστερούν την προοδευτική μετατροπή των μορφών χαμηλής
κρυσταλλικότητας σε πιο σταθερές μορφές. Με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού
μικροσκοπίου διερχόμενης δέσμης αναγνωρίσθηκε μια κρυσταλλική Si-Al-Mg-Fe-Mn
φάση με χημικές ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες του σμεκτίτη. Τα πρότυπα
περίθλασης ηλεκτρονίων επιλεγμένης περιοχής (SAED) δείχνουν ξεκάθαρα δακτυλίους
περίθλασης που αποδεικνύουν την κρυσταλλικότητα των φάσεων του φυλλοπυριτικού
ορυκτού τύπου-σμεκτίτη. Τέλος ραδιολογικά δεδομένα επιβεβαιώνουν τον in situ
σχηματισμό των συγκριμάτων και θρόμβων Fe-Mn.

Ορυκτολογία, Συγκρίματα, Οξείδια Fe, Ορυκτά της αργίλου, Alfisols

Όχι

0

Ναι

85

71

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1319298