Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παπαδαυίδ Ευαγγελία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δερματολογίας, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μπάμια Χριστίνα, Επίκουρη Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σάμης Τρεβαζάς, Λέκτορας Στατιστικής κι Επιχειρησιακής Έρευνας, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Υπόβαθρο: Μακροχρόνια δεδομένα καθημερινής κλινικής πράξης αποκλειστικά σε ψωριασικούς ασθενείς που δεν έχουν λάβει στο παρελθόν βιολογικό παράγοντα έχουν χρησιμοποιηθεί σπάνια για την ταυτοποίηση προγνωστικών παραγόντων της επιβίωσης φαρμάκου.
Στόχοι: Ο κύριος σκοπός ήταν η σύγκριση της μακροχρόνιας επιβίωσης ανάμεσα στο ustekinumab(UST) (IL-12/23 ανταγωνιστής) και τα etanercept(ETN), infliximab(INF) και adalimumab(ADL) (αντι-TNF παράγοντες). Δευτερεύον στόχος ήταν η αξιολόγηση προγνωστικών παραγόντων της επιβίωσης φαρμάκου και η ανάλυση σε υπο-ομάδες για την ψωριασική αρθρίτιδα.
Μέθοδοι: Δεδομένα από 12 έτη εξήχθησαν αναδρομικά από μία μονοκεντρική προοπτική κοορτή ψωριασικών ασθενών που δεν έχουν λάβει στο παρελθόν βιολογικό παράγοντα στην καθημερινή κλινική πράξη. Χρησιμοποιήθηκαν καμπύλες επιβίωσης Kaplan-Meier, log-rank έλεγχοι και πολυπαραγοντική Cox παλινδρόμηση με διόρθωση συγχυτικών παραγόντων. Η μέθοδος backward selection αξιοποιήθηκε για την ταυτοποίηση προγνωστικών παραγόντων της επιβίωσης φαρμάκου. Για την ανάλυση σε υπο-ομάδες χρησιμοποιήθηκε όρος αλληλεπίδρασης και για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων της παλινδρόμησης εφαρμόστηκε η μέθοδος multiple imputations(MICE).
Αποτελέσματα: 134 ασθενείς συμπεριλήφηκαν; ETN=58, INF=21, ADL=30, UST=25. Έναρξη της θεραπείας κατά/μετά το 2009 έκανε το 70.8% της κοορτής, όταν όλοι οι βιολογικοί παράγοντες υπήρχαν στην αγορά. Τα ποσοστά επιβίωσης φαρμάκου είναι υψηλότερα για το UST μετά από 1 (UST=82.6%,ETN=64%,INF=52.4%,ADL=51.9%) και 3 έτη (UST=47.8%,ETN=26%,INF=42.9%,ADL=22.2%). Το INF παρουσιάζει καλύτερα αποτελέσματα από τα ETN και ADL καθώς αυξάνεται η διάρκεια της αγωγής. Το UST έχει την πιο μακρά διάμεση επιβίωση φαρμάκου (25th τεταρτημόριο=2.38 έτη). Ανάμεσα στους αντι-TNF παράγοντες, το INF έχει την πιο μακρά διάμεση επιβίωση φαρμάκου (3.13 έτη), ακολουθούμενο από το ETN (1.92 έτη) και το ADL (1 έτος). Σε σύγκριση με το UST, οι ασθενείς σε ETN (HR=4.57 95%CI:1.55,13.43), ADL (HR=3.85 95%CIs:1.29,11.49) ή INF (HR=3.46 95%CIs:1.10,10.86) βρίσκονταν σε σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο να σταματήσουν τη θεραπεία, ελέγχοντας για το φύλο, ηλικία, έναρξη της αγωγής κατά/μετά το 2009 και το BMI. Η συνύπαρξη της ψωριασικής αρθρίτιδας δεν προκάλεσε κάποια σημαντική επίδραση υπο-ομάδων (lr-test:p-value=0.063). σημαντικός προγνωστικός παράγοντας της επιβίωσης φαρμάκου ήταν η ταυτόχρονη χρήση methotrexate (HR=0.4 95%CI: 0.16,1.02). Η cyclosporine ήταν αρνητικός προγνωστικός παράγοντας της επιβίωσης φαρμάκου (HR=4.65 95%CI: 1.27,17.04). Οι ασθενείς στην υψηλότερη κατηγορία BMI [40,50)kg/m2 ήταν σε μεγαλύτερο κίνδυνο να σταματήσουν τη θεραπεία (HR=10.71 95%CI: 2.46,46.65).
Συμπεράσματα: Η πιο μακρά επιβίωση φαρμάκου, διορθωμένη για συγχυτικόυς παράγοντες, παρατηρήθηκε για το UST, με τα INF, ADL και ETN να ακολουθούν. Η methotrexate είναι ένας θετικός παράγοντας για πιο μακρά επιβίωση φαρμάκου, ενώ η cyclosporine και το υψηλό BMI είναι αρνητικοί.
