Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Εμμανουήλ Σκορδίλης. Αναπληρωτής Καθηγητής, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ένα μεγάλο και σύγχρονο ιατρικό πρόβλημα είναι η νόσος του Alzheimer. Σίγουρα αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα στην σύγχρονη κυρίως Δυτική κοινωνία, καθώς επηρεάζει αρκετούς ανθρώπους και κυρίως ηλικίες άνω των 60 - 65 ετών. Είναι μια εκφυλιστική νόσος και φυσικά προκαλεί αρκετές βλάβες στην πνευματική και σωματική υγεία των ανθρώπων. Τέτοιες βλάβες είναι η φθορά και μερική ή και ολική αχρήστευση του κεντρικού νευρικού συστήματος καθώς και η μείωση των νευρικών ανταποκρίσεων σε εξωτερικά ερεθίσματα (Popescu και συν., 2014).
Η παρούσα πτυχιακή εργασία περιγράφει αρχικά τα αίτια της νόσου. Αυτά εντοπίστηκαν κυρίως να εδράζουν σε γονιδιακούς (ή γενετικούς) παράγοντες, και ειδικά στο e4 αλληλόμορφο γονίδιο Etnier (2015). Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αν ένας συνάνθρωπος μας φέρει το συγκεκριμένο γονίδιο θα εκδηλώσει και τη νόσο. Παρόλα αυτά αποτελεί σημαντικό παράγοντα και αυξάνει σε κάθε περίπτωση την πιθανότητα να εκδηλωθούν τα συμπτώματα της. Έπειτα, το εξωτερικό περιβάλλον και διάφορες επιμολύνσεις της ατμόσφαιρας συντελούν στην υποβάθμιση της πνευματικής λειτουργίας. Το βασικότερο πρόβλημα με την νόσο του Alzheimer είναι ότι η διάγνωση του είναι δύσκολο να γίνει. Επιπλέον, το κόστος διαχείρισης της νόσου είναι υψηλό για τα συγγενικά πρόσωπα των ασθενών και το ευρύτερο σύστημα υγείας, καθώς οι ασθενείς απαιτούν πολύ φροντίδα ακόμη και για τις καθημερινές τους ασχολίες (Holthoff και συν, 2015).
Υπάρχει φυσικά η χορήγηση της ανάλογης φαρμακευτικής αγωγής όσον αφορά την νόσο και αυτή αποτελείται από αρκετά φάρμακα και ουσίες. Τελείως ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής: Donepezil, Rivstigmine, Galantamine και Memantine, καθώς και βιταμίνες, αντιοξειδωτικά, άλφα λιποϊκό οξύ κτλ. Η φαρμακευτική αγωγή δεν επαναφέρει βέβαια τον ασθενή στην πρότερη του κατάσταση, απλώς μειώνει την ένταση και την συχνότητα των συμπτωμάτων (Alzheimer’s Society, 2015).
Το πραγματικά ενδιαφέρον που αποκάλυψε η παρούσα διπλωματική εργασία είναι πως ο συνδυασμός άσκησης και οποιασδήποτε μορφής φυσικής δραστηριότητας ενδέχεται να απαλύνει τα συμπτώματα της νόσου του Alzheimer. Φυσικά, όταν η άσκηση γίνεται πιο οργανωμένα και σε συνθήκες υπό την επίβλεψη ενός καταρτισμένου επαγγελματία τότε τα αποτελέσματα τείνουν να είναι ακόμη καλύτερα. Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και της βελτίωσης πνευματικής ικανότητας, άρα συνεπακόλουθα μείωσης των συμπτωμάτων του Alzheimer, κυρίως για τους φορείς του γονιδίου e4 Etnier. Επιπλέον, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η φυσική δραστηριότητα βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, και ο ύπνος, με τη σειρά του, απαλύνει τα συμπτώματα που βιώνουν οι ασθενείς με Alzheimer (McCurry και συν, 2011).
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ενώ κάθε μορφή άσκησης φαίνεται να έχει αρκετά θετικά αποτελέσματα πάνω στους ασθενείς με Alzheimer, κάποια είδη άσκησης τους είναι πιο οικεία, μιας και την εκτελούσαν σε μικρότερη ηλικία (π.χ. χορός). Ο χορός άλλωστε σαν φυσική δραστηριότητα είναι πολύ ευχάριστη σε ασθενείς και ειδικότερα για όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία ή γνώσεις σχετικά (πχ από γυμναστική με βάρη, αεροβική, ομαδικά αθλήματα, κοκ). Πάντως, ακόμη και η πιο ήπια φυσική δραστηριότητα ενδέχεται να βελτιώσει την υγεία και την ποιότητα ζωής γενικότερα των ασθενών με Alzheimer.
H παρούσα εργασία έγινε ακολουθώντας την βιβλιογραφική μέθοδο. Συγκεκριμένα, έγινε μια εκτενής έρευνα σε βάσεις δεδομένων όπου εντοπίστηκαν και αποθηκεύτηκαν άρθρα ηλεκτρονικά. Έπειτα, αφότου αναγνώστηκαν τα άρθρα έγινε αποδελτίωση τους και εξάχθηκαν χρήσιμα συμπεράσματα, ειδικά αναφορικά με την συσχέτιση της εμφάνισης της νόσου Alzheimer και μεθόδων μείωσης των προβλημάτων που προέρχονται από αυτήν με κύριο εργαλείο την εκτέλεση κάποιας μορφής άσκησης/φυσικής δραστηριότητας. Ενδιαφέρον έχει πως ακόμη και η απλή ακρόαση μουσικής συσχετίζεται με μια μείωση των προβλημάτων του Alzheimer και βελτίωση των μεθόδων αντίδρασης του ανθρώπινου οργανισμού σε σχέση με το να μην άκουγε την μουσική. Αν συνδυαστεί μάλιστα και με την εκτέλεση χορού και ποιοτικό ύπνο, η άμβλυνση των προβλημάτων της νόσου Alzheimer είναι σχεδόν εγγυημένη.
Λέξεις-κλειδιά:
Alzheimer, Φυσική δραστηριότητα, υγεία, άσκηση
