Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ζέρβας Ι., Ομότιμος Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καρτερολιώτης Κ., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Ψυχουντάκη Μ., Επίκουρη Καθηγήτρια, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η προσαρμογή σε ελληνικό πληθυσμό της Πολυδιάστατης Κλίμακας Προσανατολισμού της Αθλητικής Εντιμότητας (Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale-MSOS), ενός οργάνου μέτρησης της αθλητικής εντιμότητας (sportspersonship) των Vallerand, Briere, Blanchard και Provencher (1997). Η Κλίμακα έχει ως βάση την κοινωνικοψυχολογική θεωρία του Vallerand (1991, 1994) και αναφέρεται στην πρόθεση των αθλητών να συμπεριφερθούν ηθικά και έντιμα στο αθλητικό περιβάλλον, δεχόμενοι επιρροές τόσο από κοινωνικούς όσο και από προσωπικούς-ψυχολογικούς παράγοντες. Η Κλίμακα στην αρχική της έκδοση αποτελούνταν από 25 ερωτήματα και πέντε παράγοντες όπως: δέσμευση στον αθλητισμό, σεβασμός στους κανόνες του αθλήματος, σεβασμός στους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, σεβασμός στον αντίπαλο και αποφυγή αρνητικών συμπεριφορών κατά τη διάρκεια της συμμετοχής. Ένας δεύτερος σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να ερευνήσει πιθανές διαφορές στην αθλητική εντιμότητα μεταξύ των δύο φύλων, διαφορετικής ηλικίας και μεταξύ αθλητών που προέρχονται από διαφορετικά αθλήματα. Ειδικότερα, όσον αφορά στα αθλήματα, θα διερευνηθούν διαφορές μεταξύ αθλημάτων ≪χωρίς επαφή≫ (λ.χ. κολύμβηση, στίβος), ≪μέτριας επαφής≫ (λ.χ.ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση) και ≪υψηλής επαφής≫ (λ.χ. πάλη, τζούντο) (Bredemeier, Shields,Weiss, & Cooper, 1986).
ΜΕΘΟΔΟΣ: Σε πρώτη φάση πραγματοποιήθηκε μετάφραση της Κλίμακας στα ελληνικά,
αντίστροφη μετάφραση και έλεγχος για την κατανόηση των ερωτημάτων. Στη δεύτερη φάση έγινε διερευνητική παραγοντική ανάλυση (exploratory factor analysis) του ερωτηματολογίου για τον έλεγχο δομικής εγκυρότητας και έλεγχος της εσωτερικής συνοχής (Cronbach alpha) των παραγόντων.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Με βάση τα παραπάνω η Κλίμακα στην ελληνική έκδοση αποτελείται από έντεκα ερωτήματα και τρεις παράγοντες, τους εξής: παράγοντας του σεβασμού στους κοινωνικούς κανόνες, του σεβασμού στις αρχές του αθλήματος και του σεβασμού στον αντίπαλο. Ο έλεγχος της χρονικής σταθερότητας (test-retest reliability) της Κλίμακας σε διάστημα ενός μηνός είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα όπως και ο έλεγχος συγχρονικής εγκυρότητας. Η επιβεβαιωτική ανάλυση παραγόντων (confirmatory factor analysis), με τη μέθοδο της συσχέτισης των λαθών, παρουσίασε ικανοποιητικούς δείκτες, προσφέροντας επιβεβαίωση στο προτεινόμενο μοντέλο των τριών παραγόντων, συσχετισμένων μεταξύ τους.
Παράλληλα, με τη χρήση της Κλίμακας, καταδείχθηκαν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα, σε
διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και σε διαφορετικά επίπεδα επαφής των αθλημάτων. Οι γυναίκες παρουσίασαν γενικότερα υψηλότερες τιμές από τους άνδρες στους παράγοντες που συνθέτουν την αθλητική εντιμότητα, με τα δύο φύλα να εμφανίζουν, ωστόσο, ισορροπία στον παράγοντα του σεβασμού στις αρχές. Η διαφορετική ηλικία δεν φαίνεται να επιδρά στη διαμόρφωση της αθλητικής εντιμότητας, με τους μεγαλύτερους ωστόσο αθλητές και με την μεγαλύτερη αγωνιστική εμπειρία, να παρουσιάζουν χαμηλή τιμή στον σεβασμό στις αρχές του αθλήματός τους.
Διαφοροποιήσεις παρουσιάστηκαν στα διαφορετικά επίπεδα επαφής αθλημάτων, με τους αθλητές των αθλημάτων χαμηλής επαφής να εμφανίζουν υψηλότερες τιμές στους παράγοντες της αθλητικής εντιμότητας από τους αθλητές των μέσης και υψηλής επαφής.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας καταδεικνύουν την ανάγκη για διαφορετική αντιμετώπιση των αθλητών ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και το άθλημα στο οποίο συμμετέχουν. Παράλληλα, ο σεβασμός των αθλητών προς τις αρχές των αθλημάτων τους φαίνεται να δέχεται την περισσότερη αμφισβήτηση, γεγονός το οποίο θα πρέπει να εξεταστεί περισσότερο ώστε να βελτιωθεί η συμπεριφορά στους αγωνιστικούς χώρους.
