Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κοσκολού Μ., Επίκουρη Καθηγήτρια, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Γελαδάς Ν., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Βογιατζής Ι., Επίκουρος Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η μειωμένη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης ([Hb]) έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου (DΟ2) από το αίμα. Η άπνοια (BH) σε επαναλαμβανόμενη μορφή με σύντομο ενδιάμεσο διάλειμμα, προκαλεί έντονες καρδιαγγειακές αλλά και αιματολογικές μεταβολές που οδηγούν σε διατήρηση της ομοιόστασης και παράταση του χρόνου άπνοιας (BHT). Ο ανθρώπινος σπλήνας λειτουργεί ως αποθήκη ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBC). Κατά τις επαναλαμβανόμενες BH παρατηρείται μείωση του μεγέθους του και έγχυση RBC στην κυκλοφορία, με αποτέλεσμα αύξηση των επιπέδων [Hb] και αιματοκρίτη (Hct), η οποία διαρκεί για τουλάχιστον 10min μετά το τέλος των απνοιών. Τα παραπάνω έχουν μελετηθεί σε άτομα με φυσιολογική [Hb], δεν γνωρίζουμε όμως τι συμβαίνει σε άτομα με χαμηλότερα επίπεδα [Hb].
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνηθούν πιθανές διαφορές μεταξύ ατόμων με χαμηλή [Hb] και ατόμων με φυσιολογικά επίπεδα [Hb] στην αιματολογική απόκριση και στην εκδήλωση του καταδυτικού αντανακλαστικού (DR) τόσο κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενων BH και μετά το τέλος αυτών όσο και μετά από συστηματική προπόνηση άπνοιας.
Δύο ισοπληθείς ομάδες νεαρών γυναικών συμμετείχαν στη μελέτη: ελέγχου (ΝΑ=8• με φυσιολογικές τιμές [Hb], Hct, φερριτίνη ορού (Ft), σίδηρος ορού (Fe) και αναιμίας (σιδηροπενικής) [Α=8•[Hb] < 12 g/dl, Hct < 36, Ft < 12 ng/ml, Fe < 50 μg/ml]. Οι δοκιμαζόμενες εκτέλεσαν από πρηνή κατάκλιση πέντε επαναλαμβανόμενες BH μέγιστης διάρκειας με ενδιάμεσο διάλειμμα 2 min, με εμβύθιση του προσώπου σε ψυχρό νερό (~10oC) κατά τη διάρκεια της πρώϊμης θυλακικής φάσης πριν και μετά από 2 εβδομάδες καθημερινής προπόνησης άπνοιας. Καταγράφηκαν οι χρόνοι άπνοιας, οι καρδιαγγειακές παράμετροι που αποτελούν το καταδυτικό αντανακλαστικό (HR, MAP, skBf, Q, TPR) o κορεσμός της Hb με οξυγόνο (SaO2), η έναρξη της διαφραγματικής δραστηριότητας κατά την άπνοια, και αιματολογικές παράμετροι. Τα δεδομένα αναλύθηκαν με ΑNOVA πολλαπλής κατεύθυνσης και ως επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε το p<0.05.
Οι δύο ομάδες δοκιμαζομένων δεν διέφεραν πριν την προπόνηση στο χρόνο άπνοιας και εμφάνιζαν παρόμοιο DR, με εξαίρεση τη διπλάσια πτώση της καρδιακής παροχής κατά τις άπνοιες στις ΝΑ (-19.1±3.7%) σε σχέση με τις Α (-10.3±3.7%). Μετά την προπόνηση, και οι δύο ομάδες βελτίωσαν το BHT, αλλά περισσότερο οι ΝΑ (ΒΗΤmax Δpre-post: ΝΑ 33.7±6.7 sec, Α 15.2±4.0 sec, p<0.05• ΒΗΤtotal Δpre-post: ΝΑ 148.2±42.6 sec, Α 82.2±42.4 sec, p=0.062). Σε αυτό συνέβαλαν τα χαμηλότερα επίπεδα %SaO2 (ΝApost: 96.8±1.2%; Apost: 98.7±1.2%) και τάση για εντονότερο DR που εκδήλωσαν μετά την προπόνηση οι ΝΑ σε σχέση με τις Α.
Συμπερασματικά, φαίνεται ότι τα άτομα με χαμηλή [Hb] σε σχέση με τα άτομα με φυσιολογική [Hb] κατάφεραν να επιτύχουν όμοιους χρόνους άπνοιας, ενώ μετά από βραχυπρόθεσμη συστηματική προπόνηση άπνοιας παρουσίασαν μικρότερη βελτίωση στο χρόνο άπνοιας, καθώς δεν κατάφεραν να εκδηλώσουν εντονότερα το καταδυτικό ανατανακλαστικό ούτε να επιτύχουν μεγαλύτερο αποκορεσμό οξυγόνου από την αιμοσφαιρίνη του αρτηριακού αίματος, προφανώς σε μια προσπάθεια να διαφυλάξουν την παροχή οξυγόνου στον οργανισμό τους.
