Γη Μορία - Όρος Μορία και η θυσία του Ισαάκ

Διπλωματική Εργασία uoadl:1518879 667 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Ερμηνευτικής Θεολογίας
Βιβλιοθήκη Θεολογικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-05-16
Έτος εκπόνησης:
2017
Συγγραφέας:
Φακίτσας Ηλίας-Ισίδωρος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νικόλαος Ολυμπίου, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χρήστος Καραγιάννης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αλεξάνδρα Παλάντζα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Θεολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Γη Μορία - Όρος Μορία και η θυσία του Ισαάκ
Γλώσσες εργασίας:
Εβραϊκά
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Γη Μορία - Όρος Μορία και η θυσία του Ισαάκ
Περίληψη:
Η βιβλική διήγηση περί της θυσίας του Ισαάκ έχει χαρακτηρισθεί ως η πλέον σπουδαία και υπέροχη, μεγαλειώδης και βαθύτατη σε νόημα, της παγκόσμιας λογοτεχνίας, αφού παρέχει διδάγματα απόλυτης πίστης, ολοκληρωτικής ανιδιοτέλειας και άνευ όρων και ορίων αφοσίωσης στον Θεό. Η παρούσα Διπλωματική εργασία ασχολείται το θέμα αυτό, και έχει τίτλο: «Γη Μωρία – Όρος Μωρία και η θυσία του Ισαάκ»
Στις θεολογικές απόψεις και αντιλήψεις της ελληνιστικής ιουδαϊκής γραμματείας, οπότε προβάλλεται μετ’ εμφάσεως η προσδοκία της ανοικοδομήσεως του Αγίου του Θεού στην Ιερουσαλήμ, εξαίρεται ιδιαζόντως και το όρος Σιών με προφανή σκοπό την ταύτιση του όρους της θυσίας με τον χώρο του μέλλοντος να οικοδομηθεί ναού, ως του μόνου κατά τον Νόμο τόπου της θυσίας και της τελετής αίματος των αμνών κατά το ιουδαϊκό Πάσχα.
Στην ταργκουμική γραμματεία επιχειρείται η ταύτιση του όρους της θυσίας με το όρος, όπου αργότερα επρόκειτο να ιδρυθεί ο Ναός. Η αρχική προσπάθεια να περιβληθεί με κύρος η πόλη της Ιερουσαλήμ διά της συνδέσεώς της με τους πατριάρχες του Ισραήλ, εντείνεται περαιτέρω και έχει ως επιδίωξη αφενός την ταύτιση της θυσίας εκείνης με τις θυσίες και την εν γένει λατρεία στον Ναό, η οποία έτσι περιβάλλεται και με την αναγκαία νομιμότητα, και αφετέρου την προβολή και παγίωση της αντίληψης, ότι η θυσία του Ισαάκ θα είχε τον αυτό απολυτρωτικό χαρακτήρα με τις θυσίες στον μελλοντικό ναό του Θεού, αφού εκείνη υπήρξε και το προαιώνιο πρότυπο αυτών. Την ίδια προφανώς σκοπιμότητα υπηρετεί και η ταύτιση του όρους της θυσίας με το άγνωστο στην Παλαιά Διαθήκη θυσιαστήριο του Αδάμ, το οποίο ανοικοδόμησε και ο Νώε μετά τον κατακλυσμό.
Αλλά και κατά την ραββινική γραμματεία το όρος της θυσίας αδιαμφισβήτητα συμπίπτει με τον χώρο της ανεγέρσεως του μελλοντικού Ναού. Άλλωστε κατά την εποχή της διαμορφώσεως των ποικίλων και παραλλαγμένων μεταξύ τους ραββινικών ερμηνειών, έντονη ήταν η επί της ιουδαϊκής σκέψεως επίδραση του γεγονότος της καταστροφής του Δευτέρου Ναού, καθώς και η αντίληψη ότι μόνον ο Ναός ήταν ο ενδεδειγμένος χώρος τέλεσης των θυσιών, ώστε αυτές να είναι ευάρεστες και αποδεκτές στον Θεό. Έτσι όχι μόνον προβάλλεται και αναδεικνύεται η Ιερουσαλήμ διά της συνδέσεώς της με τους προπάτορες, αλλά και η θυσία περιβάλλεται με την απαιτούμενη νομιμότητα. Παρά ταύτα, όταν οι ραββίνοι θεώρησαν τα γεγονότα του Μωρία «ως απαρχή και εχέγγυο του Ισραήλ εις τον αιώνα», είχε ήδη συντελεσθεί στον Γολγοθά η σταυρική θυσία του Κυρίου, η οποία άπαξ διά παντός προσεφέρθη διά τον εξιλασμό των ανθρωπίνων αμαρτιών, σε ανάμνηση της οποίας ακριβώς έκτοτε τελείται το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.
Εξάλλου οι Πατέρες της Εκκλησίας μετά της διακρινούσης αυτούς θεοπνευστίας, αλλά και οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς, διασώζοντας την σχετική παράδοση, συλλήβδην σχεδόν αποδέχονται ότι η θυσία του Ισαάκ υπήρξε προτύπωση της σταυρικής θυσίας του Κυρίου. Πλείστοι δε εξ αυτών ερμηνεύουν συμβολικώς και αλληγορικώς τις παραμέτρους αυτής, δηλαδή την τριήμερη πορεία του πατριάρχη προς «την γην την υψηλήν», τον τρόπον αναγνώρισης του τελικού προορισμού και την ονοματοδοσία του από τον Αβραάμ προφητικώ τω τρόπω, και άλλοι ρητώς και απεριστρόφως ταυτίζουν το όρος της αρχαίας θυσίας με τον φρικτό Γολγοθά. Όλοι πάντως αποφεύγουν να χρησιμοποιούν την περίεργη λέξη Μωρία.
Η ιστορία κατέγραψε και διασώζει πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες από τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους όλες οι ιουδαϊκές και χριστιανικές παραδόσεις προοδευτικά μεταφέρθηκαν στον Γολγοθά και στον Ναό της Αναστάσεως, και μόνον μετά την κατάκτηση και κυριαρχία των Αγίων Τόπων από τους Σταυροφόρους (τέλη 11ου αι.), το όρος του Ναού κατέστη εκ νέου περιώνυμο σύμβολο και σημαντικό. Αλλά και πάλι περί τα τέλη του 15ου αιώνα οι παλαιοδιαθηκικές και καινοδιαθηκικές παραδόσεις μετατοπίσθηκαν από τον Μωρία στον Γολγοθά.
Τέλος, η χριστιανική τέχνη, στοιχώντας επί της σχετικής παραδόσεως και αξιοποιώντας αυτήν, σμίλευσε συγκεκριμένο εικονογραφικό τύπο αναπαραστάσεως της σταυρώσεως του Κυρίου, παρά τους πόδας του οποίου διαχρονικώς εικονίζει το κρανίο του Αδάμ. Έτσι θεμελιώνει την βασιμότητα της παραδόσεως, ότι στον ίδιο χώρο κατά Θείαν Οικονομίαν συνετελέσθησαν διαχρονικώς τα θεήλατα γεγονότα, η προσφορά δηλαδή της θυσίας του Αδάμ και η ταφή αυτού, η προσφορά του Νώε μετά τον κατακλυσμό, η θυσία του Ισαάκ και η σταύρωση του Κυρίου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θρησκεία
Λοιπές θεματικές κατηγορίες:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Θεολογία, Θρησκεία, Ιστορία, Ιερουσαλήμ, Πανάγιος Τάφος, Παλαιά Διαθήκη, Βίβλος
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Όχι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
330
Αριθμός σελίδων:
170
τελικό-ΓΗ-ΜΟΡΙΑ-pol-2.pdf (3 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο