Μελέτη της αρτηριακής κυκλοφορίας του εγκεφάλου με χρήση διακρανιακού Doppler σε ασθενείς με ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων ως δείκτη κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.

Διδακτορική Διατριβή uoadl:1519235 201 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τομέας Υγείας - Μητέρας - Παιδιού
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-05-25
Έτος εκπόνησης:
2017
Συγγραφέας:
Καναβάκη Αικατερίνη
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αντώνης Καττάμης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Λυδία Κόσσυβα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Roser Pons, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Σπέγγος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Σοφία Κίτσιου-Τζέλη, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μαρία Τσολιά, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Χριστίνα Κανακά-Geintenbein, Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Μελέτη της αρτηριακής κυκλοφορίας του εγκεφάλου με χρήση διακρανιακού Doppler σε ασθενείς με ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων ως δείκτη κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Μελέτη της αρτηριακής κυκλοφορίας του εγκεφάλου με χρήση διακρανιακού Doppler σε ασθενείς με ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων ως δείκτη κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου.
Περίληψη:
Τα συμβάματα από το ΚΝΣ σε ασθενείς με αιμόσφαιρινοπάθειες, κυρίως στους πάσχοντες από δρεπανοκυτταρική νόσο, αποτελούν γνωστή επιπλοκή, είτε με τη μορφή των ισχαιμικών (ΙΑΕ) και αιμορραγικών εγκεφαλικών επεισοδίων, είτε με τη μορφή των σιωπηλών εμφράκτων (ΣΕ) . Οι επιπλοκές αυτές έχουν εκτενώς περιγραφεί σε ασθενείς με δρεπανοκυτταρική αναιμία. Στην τελευταία περίπτωση, σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των ΙΑΕ διαδραμάτισε η εφαρμογή προγραμμάτων screening με τη χρήση του διακρανιακού Doppler προκειμένου να εντοπιστούν οι ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια έχουν περιγραφεί σε μικρότερη κλιμακα και σε ασθενείς με ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία (ΕΜΑ) και αποτελούν μία από τις βασικές επιπλοκές της νόσου ιδιαίτερα σε ασθενείς που έχουν υποστεί σπληνεκτομή όπου η υπερπηκτικότητα είναι περισσότερο συχνή. Αφορούν συνήθως σε σιωπηλά έμφρακτα (ΣΕ).
Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της συμβολής του TCD στην εντόπιση ασθενών με ΕΜΑ και υψηλό κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου.
Στη μελέτη περιελήφθηκαν 44 ασθενείς που παρακολουθούνταν τακτικά στη μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας της Α Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών με διεγνωσμένη ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία και 9 ασθενείς με δρεπανοκυτταρική αναιμία. Πραγματοποιήθηκε διακρανιακό Doppler με χρήση μη απεικονιστικού υπερηχογράφου (Rimed Ltd) και ηχοβολέα 2MHz. Καταγράφηκε η μέση ταχύτητα ροής (Time-averaged mean of the maximum velocity- TAMMV), μέγιστη συστολική ταχύτητα (peak velocity), ο δείκτης αντίστασης (resistive index, RI) και σφυγμικότητας (pulsatility index, PI) στη μέση, πρόσθια, οπίσθια εγκεφαλική αρτηρία αμφότερων των εγκεφαλικών ημισφαιρίων και στη βασική αρτηρία. Οι τιμές TAMMV των ασθενών που μελετήθηκαν συγκρίθηκαν με τις αναφερόμενες στη βιβλιογραφία φυσιολογικές τιμές. Εννέα ασθενείς με ΕΜΑ υπεβλήθησαν και σε μαγνητική τομογραφία/ αγγειογραφία εγκεφάλου

Παράλληλα έγινε μέτρηση στον ορό των ασθενών του επιπέδου των πρωτείνών S100 και NSE οι οποίες αποτελούν βιοδείκτες καταστροφής των γλοιακών κυττάρων και των νευρώνων του εγκεφάλου αντίστοιχα. Θεωρήσαμε ενδιαφέρουσα την αναζήτηση πιθανής συσχέτισης του επιπέδου αυτών στον ορό με τις παραμέτρους του TCD οι οποίες αντικατοπτρίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικής ισχαιμίας.
Στο σύνολο των 35 ασθενών με ΕΜΑ οι 29 παρουσίασαν τιμές TAMMV υψηλότερες του φυσιολογικού ορίου σε ≥1 από τα εξεταζόμενα αγγεία. Κανένας εξ αυτών, όμως, δεν παρουσίασε τιμή μέσης ή μέγιστης ταχύτητας υψηλότερη από τις οριακές τιμές κινδύνου. Ένας εκ των ασθενών με ΕΜΑ παρουσίασε εικόνα ΣΕ στην ΜΤ, χωρίς συνοδό στένωση στα αγγεία του πολυγώνου του Willis. Ο ασθενής αυτός παρουσίαζε τις υχηλότερες τιμές μέσης/μέγιστης ταχύτητας συγκριτικά με τους υπόλοιπους.
Σε ότι αφορά τη συγκριση σπληνεκτομηθέντων και μη ασθνών με ΕΜΑ, παρά τη στατιστικά σημαντική διαφορά στις τιμές των αιμοπεταλίων μεταξύ των δύο ομάδων που ήταν υψηλότερες στην ομάδα των σπληνεκτομηθέντων ασθενών, δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στις τιμές της TAMMV, μέγιστης ταχύτητας, του δείκτη αντίστασης ή σφυγμικότητας. Συνεπώς, παρά τον θεωρητικά αυξημένο κίνδυνο υπερπηκτικότητας και θρομβοεμβολικού/ ισχαιμικού επεισοδίου στου σπληνεκτομηθέντες ασθενείς, δεν προκύπτει στατιστικά σημαντική διαφορά στις παραμέτρους του έγχρωμου Doppler.
Σε ότι αφορά τις πρωτείνες NSE / S100, παρατηρήθηκε ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των τιμών της S100 και των τιμών της μέσης και μέγιστης ταχύτητας της αριστερής μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας. Παρατηρήθηκε επίσης ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των τιμών της NSE και των δεικτών αντίστασης (RI) και σφυγμικότητας (PI) της αριστερής μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας. Προκύπτει δηλαδή συσχέτιση μεταξύ βιοχημικών δεικτών και δεικτών αιματικής ροής/ κυκλοφορίας του εγκεφάλου. Παρατηρήθηκε επίσης ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των τιμών NSE και LDH, συσχέτιση δηλαδή μεταξύ ενός δείκτη νευρωνικής καταστροφής (NSE) και ενός δείκτη αιμόλυσης (LDH) υποδηλώνοντας μία πιθανή αιτιολογική σχέση μεταξύ της νευρωνικής καταστροφής σε ασθενείς με EMA, την αιμόλυση και τις μεταβολές στα επίπεδα του ΝΟ που παρατηρούνται στους ασθενείς αυτούς.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της μελέτης μας ενισχύουν την άποψη ότι το TCD έχει πιθανώς βοηθητικό ρόλο σαν δείκτης κινδύνου εμφάνισης ΙΑΕ σε ασθενείς με ΕΜΑ. Δεν αποδεικνύεται όμως η χρησιμότητα και αξιοπιστία του TCD για το διαχωρισμό των ασθενών με ΕΜΑ σε υψηλού/ χαμηλού κινδύνου για εμφάνιση ΙΑΕ όπως συμβαίνει στην περίπτωση των ασθενών με ΔΑ. Ενισχύουν επίσης την άποψη ότι τα σιωπηρά έμφρακτα (ΣΕ) σε ασθενείς με ΕΜΑ δεν οφείλονται σε προσβολή των μεγάλων αγγείων του εγκεφάλου αλλά σε μικροαγγειοπάθεια ή θρόμβωση εν τω βάθει φλεβικών κλάδων. Τέλος, ενισχύουν την υπόθεση ότι η νευρωνική καταστροφή στους ασθενείς αυτούς σχετίζεται με την αιμόλυση και τις μεταβολές στα επίπεδα του ΝΟ που παρατηρούνται στους ασθενείς αυτούς.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Διακρανιακό Doppler, Ενδιάμεση μεσογειακή αναιμία, Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, Σιωπηρό έμφρακτο, Πρόληψη, Μέση ταχύτητα
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
103
Αριθμός σελίδων:
152
Kanavaki Aikaterini PhD.pdf (2 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο