Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Εμμανουήλ Φυριππής Ομότιμος Καθηγητής ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ
Ζαφειρία Μυλωνάκου-Κεκέ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ
Θωμάς Μπαμπάλης Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΤΔΕ ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Το 1830, μετά από πολύχρονο επαναστατικό αγώνα των Ελλήνων και με την παρέμβαση των μεγάλων Δυνάμεων εγκαθιδρύθηκε το ελεύθερο ελληνικό Κράτος, το οποίο δυο χρόνια αργότερα νομιμοποιήθηκε ως ανεξάρτητο Κράτος με κληρονομική μοναρχία και Βασιλιά του τον Βαυαρό Όθωνα Α’. Μέσα στις προτεραιότητες, αρχικά της Αντιβασιλείας και κατόπιν του ενήλικου Όθωνα, για την οργάνωση του νεοσύστατου Κράτους, ήταν και η ίδρυση ελληνικού Πανεπιστημίου που πραγματώθηκε στις 5 Μαΐου 1837. Η ίδρυση Πανεπιστημίου στηρίχθηκε σε οράματα που υπήρχαν και σε προσπάθειες που είχαν γίνει ήδη από τα χρόνια της Επανάστασης, ιδίως όμως μετά τον τερματισμό της.
Τις επόμενες δεκαετίες και μέχρι το 1911, ακολούθησαν τεράστιας σημασίας ιστορικά γεγονότα στην Ελλάδα, τα οποία διαμόρφωσαν τη μορφή του πολιτεύματος, την έκταση αλλά και την οργάνωση του Κράτους στους τομείς της πολιτικής, της Διοίκησης, της οικονομίας, των υποδομών και επέδρασαν σημαντικά στην άνθηση των τεχνών και των γραμμάτων.
Σε όλη αυτή την περίοδο, παράλληλα με την πολύπλευρη ανάπτυξη του Κράτους, το Πανεπιστήμιο εξελισσόταν σταδιακά και ανάλογα με το ιστορικό συγκείμενο της εποχής (Οθώνειο, Εθνικό, Εθνικό-Καποδιστριακό). Έτσι από ένα εκπαιδευτικό «πείραμα», το Πανεπιστήμιο κατέληξε να γίνει ένας εθνικής σημασίας θεσμός και να αποκτήσει βαθιές ρίζες μέσα στην ελληνική κοινωνία και Πολιτεία.
Αναπόσπαστο μέρος του οργανισμού του Πανεπιστημίου από την ίδρυσή του αποτέλεσε το διοικητικό προσωπικό, οι διοικητικές του υπηρεσίες. Αρχικά με υποτυπώδη οργάνωση, αργότερα, το 1864, με άτυπη και τέλος το 1911 με τη θεσμοθέτηση Οργανισμού λειτουργίας τους, οι διοικητικές υπηρεσίες ήταν παρούσες και απαραίτητες για τη λειτουργία του Πανεπιστημίου. Με την πάροδο των χρόνων οι υπάλληλοι, ανώτεροι και βοηθητικό προσωπικό, μεγάλωναν σε αριθμό, ασκούσαν ολοένα περισσότερες αρμοδιότητες και καθότι αυξανόταν η διοικητική ύλη, αποκτούσαν όλο και περισσότερους ρόλους στις υπηρεσίες του Ιδρύματος.
Ο Γραμματέας του Πανεπιστημίου, επικεφαλής των διοικητικών υπηρεσιών και σύνδεσμός τους με τις πρυτανικές αρχές, αποτελεί την κορυφή της διοικητικής πυραμίδας και είναι αυτός που ανάλογα με την προσωπικότητα και τις ικανότητές του προσδίδει θετικό ή αρνητικό πρόσημο στην παρουσία των υπηρεσιών εν γένει.
Η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του Πανεπιστημίου ως εκπαιδευτικού Ιδρύματος χαρακτηρίζει και τη σύσταση των διοικητικών υπηρεσιών του και τις διαφοροποιεί από το λοιπό Δημόσιο: Σημαντικά μεγάλος αριθμός των εργαζομένων στο Ίδρυμα προέρχονται από το εσωτερικό του (φοιτητές, διδάκτορες, Υφηγητές) και το υπηρετούν έχοντας αυξημένο το αίσθημα του «συνανήκειν» στην πανεπιστημιακή κοινότητα.
Μέχρι την ύπαρξη του Οργανισμού του 1911, η σχέση ανάμεσα στις υπηρεσίες και την εκτελεστική εξουσία ήταν πολύ στενή, όπως άλλωστε συνέβαινε και με το διδακτικό προσωπικό. Ο διορισμός των υπαλλήλων με αποφάσεις αρχικά του Βασιλιά και αργότερα του Υπουργού Παιδείας και η έλλειψη προσοντολογίου μάλλον οδηγεί τις περισσότερες φορές σε προσλήψεις «ημετέρων», προσωπικών ή πολιτικών φίλων και γνωστών.
Λέξεις-κλειδιά:
ελληνικό Κράτος, Οθώνειο Πανεπιστήμιο, Εθνικό Πανεπιστήμιο, διοικητικές υπηρεσίες, Γραμματέας, άτυπος Κανονισμός 1864, Οργανισμός 1911.
