Μονάδα:
Βιβλιοθήκη Επιστημών ΥγείαςΤομέας Βασικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2004-07-07
Συγγραφέας:
Μερδενισιάνος Κωνσταντίνος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Χρήστος Κίττας,Καθηγητής, Ιατρική,ΕΚΠΑ
Αν. Καλαφούτης, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Νικ. Παπαδόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ρωξάνη Αγγελοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Θεόδωρος Πίτσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ευθ. (Μίτσι) Μομφερράτου,Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κωνστ. Μαραβέλιας,Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Παλαιοπαθολογική μελέτη του σκελετικού πληθυσμού από το βυζαντινό νεκροταφείο των Αβδήρων στη Θράκη
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Παλαιοπαθολογική μελέτη του σκελετικού πληθυσμού από το βυζαντινό νεκροταφείο των Αβδήρων στη Θράκη
Περίληψη:
Εκτεταμένες ανασκαφές στην περιοχή στην οποία άλλοτε βρισκόταν η διάσημη αρχαία θρακική πόλη των Αβδήρων έφεραν στο φως, γύρω στο τέλος της δεκαετίας του 1970, εκτός των άλλων αρχαιολογικών ευρημάτων και ένα σημαντικό χριστιανικό νεκροταφείο βυζαντινής περιόδου. ( 4ου έως και 10ου αιώνα μ.Χ.).
Το νεκροταφείο αυτό διαπιστώθηκε ότι δημιουργήθηκε πάνω στα ερείπια ρωμαϊκών λουτρών, τα οποία, όπως αποδείχτηκε, αποτελούσαν τμήμα των εκτεταμένων οικοδομικών κατασκευών των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων. Σχεδόν όλοι οι τάφοι είναι κιβωτιόσχημοι, ακτέριστοι και προσανατολισμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε, το κεφάλι του νεκρού να βρίσκεται στη δύση με τα πόδια στην ανατολή, ενώ αρκετοί από αυτούς είναι παιδικοί ή νηπιακοί, αποδεικνύοντας το υψηλό ποσοστό της παιδικής θνησιμότητας για εκείνη την εποχή.
Οι συστηματικές ανθρωπολογικές ανασκαφές που ακολούθησαν το 1979 από τις αρμόδιες Εφορείες Κλασσικών και Βυζαντινών Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Ανθρωπολογικό Μουσείο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με επικεφαλής τον ανθρωπολόγο, αναπλ. καθηγητή σήμερα, Θ. Πίτσιο, έφεραν στο φως πολυάριθμο σκελετικό υλικό, το οποίο όπως αποδείχθηκε, εμφανίζει, εκτός των άλλων και αξιόλογο παλαιοπαθολογικό ενδιαφέρον.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για οστεολογικό υλικό που προήλθε από την ανασκαφή 75 τάφων και από το οποίο αναγνωρίστηκαν 95 σκελετοί (16 νηπιακοί, 28 παιδικοί, 4 εφηβικοί,46 ενηλίκων και ενός εμβρύου) καθώς και αρκετές εκατοντάδες διάσπαρτα οστά.
Η παλαιοπαθολογική μελέτη του σκελετικού αυτού υλικού, που πραγματοποιήθηκε μέσα στα πλαίσια της παρούσας διδακτορικής διατριβής, απέδειξε την ύπαρξη όλων των κοινών αλλοιώσεων και κακώσεων που εμφανίζονται, όπως εξ άλλου αναμενόταν, σε κάθε αρχαίο πληθυσμό, αλλά και μια σειρά άλλων παθολογικών καταστάσεων, περισσότερο σπάνιων για την σημερινή εποχή.
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκαν:
Αρθρίτιδες (οστεοαρθρίτιδες, μετατραυματικές αρθρίτιδες, ρευματοειδείς αρθρίτιδες, εκφυλιστικές σπονδυλαρθροπάθειες): 25 περιπτώσεις.
Κατάγματα: 14 περιπτώσεις.
Οδοντικά νοσήματα (τερηδόνα, περιοδοντίτιδα, αποστήματα, οδοντικές ανωμαλίες και παρεκκλίσεις): 110 περιπτώσεις.
Εξοστώσεις (λόγω καταπονήσεων μηχανικής αιτιολογίας): 21 περιπτώσεις.
Σκολιώσεις ρινικού διαφράγματος: 2 περιπτώσεις.
Αναιμίες (πιθανόν Μεσογειακής και Σιδηροπενικής μορφής): 5 περιπτώσεις.
Οστεώματα (Οστεοειδές οστέωμα και απλό οστέωμα): 2 περιπτώσεις.
Κρανιοσυνοστέωση: Μία σχετικά σπάνια περίπτωση πρόωρης συγκόλλησης των κρανιακών ραφών, σε παιδί ηλικίας 8-9 ετών.
Φυματιώδης σπονδυλίτις (Νόσος του Pott): Περίπτωση που εντοπίστηκε στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης γυναίκας ηλικίας 20-30 ετών.
Τρυπανισμός: Μια από τις λίγες περιπτώσεις που ανακαλύφθηκαν στον ελληνικό χώρο. Διαπιστώθηκε στο κρανίο νεαρού άνδρα στον οποίο φαίνεται ότι του εφαρμόστηκε σαν χειρουργική μέθοδος για την αντιμετώπιση κρανιακού κατάγματος.
Εγκληματολογικό περιστατικό: Περίπτωση κατά την οποία ανακαλύφθηκε στον ίδιο τάφο ανδρικός σκελετός με σαφή στοιχεία αποκεφαλισμού και συγχρόνως γυναικείος με ακρωτηριασμένα τα κάτω άκρα από το ύψος του ριζομήριου. Ο λόγος αυτών των εγκληματολογικής φύσεως επεμβάσεων, παραμένει αδιευκρίνιστος αν και διαφαίνεται ότι θα πρέπει να είχε κάποια τιμωρητικής μορφής σημασία για το ζεύγος των πιο πάνω ατόμων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Παλαιοπαθολογία, Αρχαιολογία, Σκελετός, Βυζάντιο, Τρυπανισμός, Φυματίωση, Εγκληματολογία, Αναιμίες
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
513
