Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αντωνίου Σταμάτιος Αλέξανδρος Επίκουρος Καθηγητής Π.Τ.Δ.Ε., ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η παρούσα ερευνητική εργασία εστιάζει στο κοινωνικό φαινόμενο του
σχολικού εκφοβισμού σε μαθητές της ΄Δ, Έ και Στ’ τάξης Δημοτικών σχολείων της
Αττικής και της Κεφαλονιάς. Σε θεωρητικό επίπεδο ασχοληθήκαμε με τον ορισμό του
φαινομένου του εκφοβισμού, τις μορφές του, τα πρόσωπα που εμπλέκονται σε
αυτόν, τους χώρους που λαμβάνει χώρα, το ρόλο των εκπαιδευτικών, τους
παράγοντες που επηρεάζουν τη θυματοποίηση, καθώς και τις συνέπειες που
επιφέρει. Επίσης, μελετήθηκαν διεθνή προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης.
Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση της συχνότητας του φαινομένου του
εκφοβισμού, των συχνότερων τύπων που παρουσιάζονται στους μαθητές, των
χώρων στους οποίους συμβαίνουν τα περιστατικά καθώς και της ανταπόκρισης των
εκπαιδευτικών εφόσον ενημερώνονται για κάποιο περιστατικό εκφοβισμού στο
σχολείο τους. Η μελέτη στηρίχθηκε σε μια ποσοτική προσέγγιση καθώς χορηγήθηκε
το ερωτηματολόγιο του Olweus, (Olweus’ questionnaire on bullying for students –
QE06Jun, 2006), σε δείγμα 241 μαθητών, εκ των οποίων 120 ήταν αγόρια και 121
κορίτσια.
Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων αρχικά έδειξε μια συμπάθεια των
παιδιών για το σχολείο. Συνάμα φάνηκε πως έχουν αρκετούς φίλους συμμαθητές,
που δείχνει το ευνοϊκό μαθητικό κλίμα που επικρατεί. Κατόπιν, φάνηκε μεγαλύτερη
συχνότητα θυματοποίησης στα κορίτσια απ’ ότι στα αγόρια. Σε σχέση με τον τύπο
θυματοποίησης, παρουσιάστηκε κυρίως ο λεκτικός εκφοβισμός, και λιγότερο συχνά η
έμμεση λεκτική βία και η απομόνωση. Όσον αφορά τον χώρο στον οποίο
πραγματοποιούνται τα περιστατικά, φάνηκε πως οι μαθητές θυματοποιούνται
συχνότερα στο προαύλιο και στην σχολική αίθουσα, και λιγότερο στους διαδρόμους
και τις σκάλες. Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα παιδιά έκριναν την άμεση
επέμβαση των εκπαιδευτικών ελλειματική, ενώ ικανοποιήθηκαν από την συνολική
στάση και ανταπόκριση των δασκάλων τους σε περιστατικά εκφοβισμού. Ακόμα, τα
θύματα δήλωσαν ότι δέχτηκαν εκφοβισμό κυρίως από συνομηλίκους τους, και
μάλιστα συχνότερα από αγόρια.
Από την έρευνα φάνηκε πως οι θεατές στην πλειοψηφία τους επεμβαίνουν
ελάχιστα ή καθόλου κατά τη διάρκεια εκφοβιστικού περιστατικού. Ταυτόχρονα
απάντησαν πως λυπήθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν όταν βρέθηκαν μπροστά σε
επεισόδιο.
Από την άλλη μεριά, τα κορίτσια υπερτερούν των αγοριών που
παρουσιάστηκαν θύτες, και επιλέχτηκε από αυτούς συχνότερα ο λεκτικός
εκφοβισμός, και λιγότερο η σωματική βία και η απομόνωση. Επίσης φάνηκε από τα
αποτελέσματα ότι μόνο ο ένας στους δέκα μαθητές θα μπορούσε να συμμετάσχει σε
εκφοβισμό άλλου μαθητή, και μάλιστα τα κορίτσια έδειξαν σε τριπλάσιο ποσοστό να
το θέλουν συχνότερα από τα αγόρια.
Λέξεις-κλειδιά:
σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση, εκπαιδευτικός, κορίτσια.
