Μονάδα:
Κατεύθυνση Προϊστορική ΑρχαιολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-06-23
Συγγραφέας:
Νούτσος Λάμπρος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ιωάννης Παπαδάτος, Επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κωνσταντίνος Κοπανιάς, Επίκουρος Καθηγητής Αρχαιολογίας Ανατολικής Μεσογείου, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αφροδίτη Χασιακού, Λέκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ταφική διαφοροποίηση και κοινωνική οργάνωση στα νεκροταφεία των Κυκλάδων και της Ηπειρωτικής Ελλάδας κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ταφική διαφοροποίηση και κοινωνική οργάνωση στα νεκροταφεία των Κυκλάδων και της Ηπειρωτικής Ελλάδας κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού.
Περίληψη:
Τα περισσότερα αρχαιολογικά δεδομένα από το Νότιο Αιγαίο της ΠΕΧ Ι-ΙΙ προέρχονται από τα ταφικά περιβάλλοντα, και πολύ λίγα από οικισμούς. Στους οικισμούς υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία κοινωνικής πολυπλοκότητας και διαφοροποιήσεων, τουλάχιστον έως το τέλος της ΠΕΧ ΙΙ, όποτε εμφανίζονται οι λεγόμενες «Οικίες με διαδρόμους». Επομένως, το βάρος αναγνώρισης του βαθμού κοινωνικής πολυπλοκότητας και διαφοροποιήσεων, καθώς και της αναγνώρισης του χαρακτήρα τους πέφτει στα ταφικά δεδομένα.
Όμως, η εξέταση της κοινωνικής διαφοροποίησης μέσω των ταφικών καταλοίπων αποτελεί ένα δύσκολο πεδίο έρευνας, ιδιαίτερα αν ληφθούν υπόψη οι σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις. Σύμφωνα με αυτές, τα ταφικά έθιμα δεν αποτελούν άμεση αντανάκλαση της κοινωνική πραγματικότητας. Τα ταφικά έθιμα εκτός από το να αναπαράγουν κάποια στοιχεία ενός κοινωνικού συστήματος, μπορεί να διαστρεβλώνουν, να παραλλάσσουν ακόμα και να αποκρύπτουν τις μορφές των κοινωνικών σχέσεων. Επιπλέον, η μεταχείριση των νεκρών δεν επηρεάζεται μόνο από την κοινωνική οργάνωση, αλλά και από ιδεολογικές αντιλήψεις, τελετουργίες και συμβολικούς κώδικες. Επομένως, δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν τα ταφικά δεδομένα αποτελούν πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας, και σε ποιο βαθμό.
Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να εντοπίσει ταφικές διαφοροποιήσεις στον τρόπο με τον οποίο ενταφιάζονταν οι νεκροί. Επιπλέον, σε συνδυασμό με τη μελέτη του ευρύτερου ιστορικού και πολιτισμικού πλαισίου (context) να αναγνωρίσει το βαθμό στον οποίο οι διαφοροποιήσεις στην ταφική μεταχείριση των νεκρών τόσο εντός της ίδιας κοινότητας όσο και μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων μπορεί να σημαίνει κοινωνική διαφοροποίηση, ανισότητα και ιεραρχία.
Για το λόγο αυτό επιλέχθηκαν εννέα νεκροταφεία (Ακρωτήρι, Άγιοι Ανάργυροι, Χαλανδριανή, Απλώματα, Σπεδός, Δωκαθίσματα, Τσέπι Μαραθώνα, Άγιος Κοσμάς, Μάνικα Χαλκίδας) που καλύπτουν όλες τις φάσεις από την ΠΧ Ι έως και την ΠΧ ΙΙ σε δύο διαφορετικές γεωγραφικά περιοχές, έτσι ώστε μέσω από αυτή τη συγκριτική ανάλυση να διαπιστωθούν πιθανές μεταβολές και διαφοροποιήσεις μέσα στο χώρο και χρόνο ως προς την οργάνωση των ΠΧ κοινωνιών.
Όσον αφορά τη μεθοδολογία ανάλυσης που θα χρησιμοποιηθεί, αρχικά θα εξεταστούν τα στοιχεία ταφικής διαφοροποίησης που εντοπίζονται σε κάθε νεκροταφείο ξεχωριστά. Ως κριτήρια διαφοροποίησης θα χρησιμοποιηθούν: στοιχεία χωροταξικής οργάνωσης, οι διαφορετικοί τύποι τάφων και η επιμέλειά τους, το πρόγραμμα απόθεσης και μεταχείρισης των νεκρών, τα δεδομένα που προέρχονται από τα σκελετικά κατάλοιπα των νεκρών και οι ταφικές προσφορές.
Με το πέρας της εξέτασης όλων των νεκροταφείων, θα διατυπωθούν τα συμπεράσματα που συνάγονται από τα δεδομένα και τα στοιχεία οριζόντιας και κάθετης κοινωνικής διαφοροποίησης, τα οποία προκύπτουν από αυτά. Τέλος, η εργασία θα ολοκληρωθεί με τη σύγκριση των δύο γεωγραφικά διαφορετικών περιοχών, ώστε να διαπιστωθούν ομοιότητες και διαφορές στον τομέα της ταφικής δραστηριότητας, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ερμηνείες σχετικά με την κοινωνική οργάνωσή τους.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Αρχαιολογία
Λέξεις-κλειδιά:
ΠΕΧ Ι-ΙΙ, Κυκλάδες, Ηπειρωτική Ελλάδα, ταφικά έθιμα, ταφική διαφοροποίηση, κοινωνική οργάνωση.
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
485
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
Νούτσος Λάμπρος. ΜΔΕ 2017. Ταφική διαφοροποίηση και κοινωνική οργάνωση στα νεκροταφεία των Κυκλάδων και της Ηπειρωτικής Ελλάδας κατά την ΠΕΧ..pdf
8 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.
