Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Περίληψη:
Η έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού μελετών, όσον αφορά τη θέση της γυναίκας, όπως αυτή εμφαίνεται στο σύνολο της κρητικής δραματουργίας, αιτιολογεί τη διεξαγωγή της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Σκοπός αυτής της μελέτης αποτελεί η συλλογή στοιχείων για τους διαφορετικούς τύπους γυναικών στην Κρήτη κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας (1204-1669). Κατόπιν συλλογής των απαιτούμενων στοιχείων πραγματοποιήθηκε η κατηγοριοποίησή τους ανάλογα με το θεατρικό είδος (τραγωδία, κωμωδία, ποιμενικό δράμα, θρησκευτικό δράμα) και τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους, όπως η ηλικία, η καταγωγή, ο χώρος δράσης, η επαγγελματική ιδιότητα, η κοινωνική υπόληψη. Εν συνεχεία, επιτεύχθηκε η ανάδειξη των γυναικείων κατηγοριών που προέκυψαν μέσα από τα έργα του Κρητικού Θεάτρου, στην ιστορική πραγματικότητα της Κρήτης. Μέσω της παραπάνω διαδικασίας δόθηκε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη γυναίκα στην Κρήτη κατά τα βενετικά χρόνια, αφού φωτίστηκαν διάφορες πτυχές του ρόλου, των προνομίων, των υποχρεώσεων, των δικαιωμάτων και της θέσης της στο δημόσιο – ιδιωτικό βίο. Πριν παρουσιαστεί το κατεξοχήν θέμα της παρούσας εργασίας, αξίζει να σημειωθεί ότι προηγήθηκαν δυο κεφάλαια εισαγωγικού χαρακτήρα. Το πρώτο κεφάλαιο εστιάζει στο χώρο δράσης των γυναικών που είναι η Κρήτη και ιδιαίτερα στις πολεμικές συγκρούσεις και επαναστάσεις, τη διοίκηση, την εκκλησιαστική πολιτική, την κοινωνία, την παιδεία και την εκπαίδευση. Το δεύτερο κεφάλαιο προβάλλει τις αντιλήψεις που επικρατούσαν για το γυναικείο φύλο από αρχαιοτάτων χρόνων έως τη σύγχρονη εποχή. Επί πρόσθετα, παρουσιάζει την ιστορία της γυναίκας στη Βενετία και στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, με στόχο να γίνουν αντιληπτές οι ομοιότητες και οι διαφορές που εντοπίστηκαν. Το τρίτο και πιο ουσιαστικό κεφάλαιο, το οποίο αποτελεί το ερευνητικό τμήμα της εργασίας, αρχικά αναφέρεται στις δυο άνισες ποιοτικά χρονικές φάσεις της Κρητικής Λογοτεχνίας (μέσα 14ου αιώνα – μέσα 16ου αιώνα και μέσα 16ου αιώνα – 1669). Από αυτές δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στη δεύτερη χρονική φάση, κατά τη διάρκεια της οποίας άνθησε το Κρητικό Θέατρο, στα θεατρικά είδη, στους ποιητές και στα έργα τους. Ύστερα από την επιτυχή ανάπτυξη όλων των προλογικών τμημάτων μελετώνται οι γυναικείοι χαρακτήρες του Κρητικού Θεάτρου ανά θεατρικό είδος, σε συνδυασμό με την ιστορική πραγματικότητα. Κατά αυτό τον τρόπο αναδύεται μια ποικιλία γυναικείων τύπων που αναλύεται εκτενώς και επιπλέον εξάγονται συμπεράσματα. Εν κατακλείδι, η παρούσα εργασία παρέχει πλούσιο υλικό για την ιστορία της γυναίκας στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, αφού αξιοποίησε με κριτική προσέγγιση και συνδυαστική μελέτη τα στοιχεία που πηγάζουν από τα έργα του Κρητικού Θεάτρου και τις έγκυρες ιστορικές μαρτυρίες.
Λέξεις-κλειδιά:
Κρητικό Θέατρο, Κρητική Λογοτεχνία, Κρήτη, Γυναίκα, Βενετοκρατία, ιστορία της Κρήτης, Βενετοκρατούμενη Κρήτη, ιστορία της γυναίκας στην Κρήτη
