Μονάδα:
Κατεύθυνση Αρχαία Ελληνική ΦιλολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2017-11-24
Συγγραφέας:
Μανούσακα Αριστέα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δημήτριος Καραδήμας, Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Μυρτώ Γκαράνη, Επίκουρη Καθηγήτρια Λατινικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Αδαμαντίνη Κουμιώτου-Παπαδοπούλου, Λέκτορας Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η Επικούρεια Φιλοσοφία και τα κείμενα των Χριστιανών Απολογητών του 2ου αιώνα μ.Χ.
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η Επικούρεια Φιλοσοφία και τα κείμενα των Χριστιανών Απολογητών του 2ου αιώνα μ.Χ.
Περίληψη:
Συχνά επικρατεί η αντίληψη ότι ανάμεσα στην επικούρεια φιλοσοφία και τη χριστιανική θρησκεία υπάρχουν μόνο αγεφύρωτες διαφορές και πως το συγκεκριμένο φιλοσοφικό σύστημα είτε αγνοήθηκε από τους Χριστιανούς Πατέρες, είτε δέχθηκε αρνητική αντιμετώπιση. Πράγματι, διαπιστώνονται αντιθέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές και είναι γεγονός ότι οι απόψεις του Επίκουρου για απουσία θεϊκής πρόνοιας και θνητότητα της ψυχής, αλλά και η σπουδαιότητα του όρου «ηδονή» στην επικούρεια ηθική αποδοκιμάστηκαν από τους υποστηρικτές της χριστιανικής θρησκείας. Ωστόσο, στα πατερικά κείμενα υπάρχουν αναφορές στην επικούρεια φιλοσοφία και εκτός από την άσκηση αρνητικής κριτικής στις παραπάνω θέσεις του φιλοσόφου, σε κάποιες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται θετικά επικούρειες απόψεις.
Η παρούσα διπλωματική εργασία επιδιώκει να συμβάλει στην έρευνα γύρω από τη σχέση της επικούρειας φιλοσοφίας και της χριστιανικής θρησκείας και τη στάση των Χριστιανών Πατέρων απέναντι στο εν λόγω φιλοσοφικό σύστημα. Ειδικότερα, στη συγκεκριμένη μελέτη εξετάζονται τα κείμενα των απολογητών του 2ου αιώνα μ.Χ.–Ιουστίνου, Τατιανού, Αθηναγόρα, Θεόφιλου Αντιοχείας και Ερμεία. Οι απολογητές είναι οι πρώτοι συγγραφείς που ανέλαβαν την αναίρεση των κατηγοριών εις βάρος των Χριστιανών και την παρουσίαση και υπεράσπιση των χριστιανικών διδαγμάτων. Επίσης, είχαν μελετήσει την ελληνική φιλοσοφία και την αξιοποίησαν στα κείμενά τους. Συνεπώς, έχει ιδιαίτερη σημασία η διερεύνηση της στάσης των συγγραφέων αυτών απέναντι στην επικούρεια φιλοσοφία.
Ο στόχος της εργασίας είναι διττός. Αφενός, μέσα από τη συγκριτική μελέτη των επικούρειων και των απολογητικών κειμένων επιδιώκεται η ανάδειξη της ύπαρξης σημαντικών, ακόμη και μη αναμενόμενων ομοιοτήτων ανάμεσα στη φιλοσοφία του Επίκουρου και τη χριστιανική διδασκαλία. Αφετέρου, με την εξέταση των άμεσων και έμμεσων αναφορών των απολογητών στις επικούρειες αντιλήψεις διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο οι συγκεκριμένοι συγγραφείς αντιμετώπισαν τον επικουρισμό. Διαπιστώνεται ότι οι απολογητές γνώριζαν τις απόψεις της επικούρειας φιλοσοφίας, στάθηκαν επικριτικοί απέναντι σε ορισμένες από αυτές, ενώ άλλες τις αξιοποίησαν με θετικό τρόπο, με σκοπό σε κάθε περίπτωση να παρουσιάσουν σαφέστερα και να υποστηρίξουν τις θέσεις της χριστιανικής θρησκείας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Αρχαία φιλοσοφία
Λέξεις-κλειδιά:
επικούρεια φιλοσοφία, Χριστιανισμός, απολογητές, αθανασία της ψυχής, θεία πρόνοια, ηδονή
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
70
