Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Βουδούρη Αγγελική,Καθηγήτρια Π.Τ.Δ.Ε.,ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται μέλη της παγκόσμιας ψηφιακής κοινότητας, απολαμβάνουν τις συνεχώς εξελισσόμενες δυνατότητες των νέων τεχνολογιών και τις αξιοποιούν σε ποικίλους τομείς της δραστηριότητάς τους, μία εκ των οποίων είναι και η εκπαίδευση. Ιδιαιτέρως την τελευταία δεκαετία, η χρήση των κινητών συσκευών στην εκπαίδευση κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, καθώς πλήθος ερευνών αναφέρεται σε ενισχυμένες εμπειρίες μάθησης, που αποκομίζονται από τη χρήση της σύγχρονης κινητής τεχνολογίας. Τα πλεονεκτήματα των κινητών συσκευών σε σχέση με τις παλαιότερου τύπου τεχνολογίες είναι πολλά. Η φορητότητά τους, η συνδεσιμότητά τους, η ευκολία χρήσης τους αποτελούν μερικά απ’αυτά. Όσον αφορά την εκπαίδευση, μια νέα πολύ ισχυρή δυνατότητα, που προσφέρει η αξιοποίηση κινητών συσκευών, είναι η διαρκής, πανταχού παρούσα και συνεχιζόμενη μάθηση, μέσω της οποίας γεφυρώνεται το χάσμα μεταξύ σχολικής και εξωσχολικής μάθησης.
Η διαρκής εξέλιξη των δυνατοτήτων των κινητών συσκευών και η αυξανόμενη χρήση τους από άτομα όλο και μικρότερης ηλικίας έχουν αναδείξει την ανάγκη για περαιτέρω διερεύνηση και βαθύτερη κατανόηση της επίδρασης των ψηφιακών τεχνολογιών στη ζωή των σημερινών παιδιών. Η εξοικείωση των παιδιών, ήδη από τη νηπιακή τους ηλικία, με το περιβάλλον και τις λειτουργίες των κινητών συσκευών, αλλά και η έντονη επιθυμία τους να αλληλεπιδρούν μ’ αυτές στην καθημερινή τους ζωή, συνηγορούν στην άποψη πως τα νέα ψηφιακά μέσα ήρθαν για να μείνουν και να διαμορφώσουν νέες εμπειρίες μάθησης.
Η παρούσα εργασία εξετάζει τους παράγοντες που επιδρούν στην αλληλεπίδραση μαθητών πρώτης δημοτικού με κινητές συσκευές σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα μάθησης. Δεδομένου αυτού, σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν εκπαιδευτικές εφαρμογές για κινητές συσκευές, οι οποίες έλαβαν χώρα πιλοτικά σε 26 μαθητές της πρώτης δημοτικού. Οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, που διεξήχθησαν, άντλησαν στοιχεία από σχολικό και εξωσχολικό περιβάλλον μάθησης, τα οποία κωδικοποιήθηκαν και αναλύθηκαν βάσει συγκεκριμένων μεθοδολογικών εργαλείων και στρατηγικών.
Τα ερευνητικά αποτελέσματα, που προέκυψαν από την εν λόγω έρευνα, υποστηρίζουν ότι οι μαθητές της πρώτης δημοτικού μεγαλώνουν σε ένα τεχνολογικά εμπλουτισμένο περιβάλλον, γεγονός που τους καθιστά τεχνολογικά εγγράμματους. Γενικότερα, οι
ii
μαθητές εκδήλωσαν έντονο ενδιαφέρον κατά την ενασχόλησή τους με εκπαιδευτικές εφαρμογές και παρακινήθηκαν να μάθουν μέσα απ’ αυτές. Ο παιγνιώδης χαρακτήρας των εκπαιδευτικών εφαρμογών λειτούργησε ενθαρρυντικά στην όλη διαδικασία, καθώς ταίριαξε με την ιδιοσυγκρασία και τις ιδιαιτερότητες της ευαίσθητης αυτής μικρής ηλικίας. Όσον αφορά την πρόσβαση στις συσκευές, οι μικροί μαθητές φάνηκε να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις και τους περιορισμούς των ενηλίκων και να έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε περιεχόμενο κατάλληλο για την ηλικία τους.
Ωστόσο, εντοπίστηκαν και διαφοροποιήσεις μεταξύ των σχολικών και εξωσχολικών παρεμβάσεων, ως προς το είδος της αλληλεπίδρασης που ανέπτυξαν οι μικροί μαθητές με τις κινητές συσκευές. Η πιο χαρακτηριστική διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι στο περιβάλλον του σπιτιού, οι μαθητές λειτούργησαν περισσότερο βάσει των προσωπικών αναγκών και ενδιαφερόντων τους και ασχολήθηκαν με τις εκπαιδευτικές εφαρμογές ακριβώς τη στιγμή που το επιθυμούσαν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται μεγαλύτερα επίπεδα συγκέντρωσης και ικανοποίησης στο άτυπο περιβάλλον του σπιτιού, συγκριτικά με το περιβάλλον του σχολείου.
Από τα ανωτέρω γίνεται αντιληπτό ότι οι προσφερόμενες δυνατότητες της εκπαιδευτικής χρήσης κινητών συσκευών είναι πολυδιάστατες. Παρ’όλα αυτά, προκειμένου να αναδυθούν και να αξιοποιηθούν κατάλληλα οι δυνατότητες αυτές, απαιτείται αλλαγή της στάσης των γονέων, των εκπαιδευτικών και της κοινωνίας, γενικότερα, προς κατευθύνσεις, που γνώμονα θα έχουν τον εμπλουτισμό και τη βελτίωση της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας.
Λέξεις-κλειδιά:
κινητή μάθηση, σχολικό και εξωσχολικό περιβάλλον, μαθητές πρώτης σχολικής ηλικίας, αξιοποίηση εφαρμογών, πρώτη σχολική εκπαίδευση
