Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σουλτάνα Σιαχανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ευρυδίκη Δρογκάρη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Χρυσάνθη Τζουμάκα-Μπακούλα, Ομότιμη Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Υπολογίζεται ότι 11%, περίπου, των ζώντων νεογνών, παγκοσμίως, έχει γεννηθεί πρόωρα (<37 εβδομάδες κύησης). Αποτελεί, έως σήμερα, αμφιλεγόμενο θέμα εάν η προωρότητα αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για τη μετέπειτα εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και μεταβολικού συνδρόμου, διαταραχών οι οποίες αποτελούν τα κυριότερα αίτια νοσηρότητας και θνησιμότητας στις αναπτυγμένες χώρες.
Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε συστηματοποιημένη βιβλιογραφική αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων PubMed και Scopus, από τις οποίες εντοπίσθηκαν μελέτες που παρουσιάζουν συνιστώσες του μεταβολικού συνδρόμου και δείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου, σε ενήλικες (≥18 ετών) γεννημένους πρόωρα (<37 εβδομάδες κύησης) συγκριτικά με ενήλικες γεννημένους έπειτα από τελειόμηνη κύηση (37-42 εβδομάδες κύησης). Οι εκβάσεις που εκτιμήθηκαν ήταν: ο δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ), ο λόγος περιμέτρου μέσης/ισχίων (WHR), το ποσοστό λίπους (FM), η συστολική (ΣΑΠ) και διαστολική (ΔΑΠ) αρτηριακή πίεση, η 24ωρη συστολική (24ωρη ΣΑΠ) και 24ωρη διαστολική (24ωρη ΔΑΠ) αρτηριακή πίεση, η ενδοθηλιο-εξαρτώμενη αγγειοδιαστολή της βραχιονίου αρτηρίας (FMD), το πάχος του έσω-μέσου χιτώνα των κοινών καρωτίδων (cIMT), η ανάλυση παλμικού κύματος (PWV), τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης, καθώς και τα επίπεδα λιπιδίων νηστείας. Η μετα-ανάλυση των εκβάσεων έγινε με το Revman 5.3, ο έλεγχος ετερογένειας των μελετών έγινε με το κριτήριο I2, και ο έλεγχος για συστηματικό σφάλμα δημοσίευσης έγινε με τη διενέργεια Funnel Plots και Egger’s test με το STATA 13.
Αποτελέσματα: Συμπεριλήφθησαν 39 μελέτες, ενώ συνολικά μελετήθηκαν 18116 ενήλικες που είχαν γεννηθεί πρόωρα και 294063 ενήλικες γεννημένοι έπειτα από τελειόμηνη κύηση. Διαπιστώθηκε ότι στην ενήλικη ζωή, η προωρότητα συσχετίζεται με στατιστικά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ΣΑΠ (μέση διαφορά 4.29mmHg, 95% CI 3.02 έως 5.56, p<0.0001), ΔΑΠ (μέση διαφορά 2.3mmHg, 95% CI 1.24 έως 3.36, p<0.0001), 24ωρης ΣΑΠ (μέση διαφορά 4.61mmHg, 95% CI 1.39 έως 7.84, p<0.0001), καθώς και 24ωρης ΔΑΠ (μέση διαφορά 1.79mmHg, 95% CI 0.91 έως 2.67, p<0.0001). Επιπροσθέτως, οι πρόωρα γεννημένοι ενήλικες είχαν υψηλότερες τιμές ινσουλίνης νηστείας (τυποποιημένη μέση διαφορά 0.85mU/l, 95% CI 0.14 έως 1.56, p=0.02), καθώς και HDL χοληστερόλης (τυποποιημένη μέση διαφορά 0.11mmol/l, 95% CI 0.01 έως 0.21, p=0.03). Η διαφορά μεταξύ προώρων-τελειομήνων ήταν μεγαλύτερη στις γυναίκες κατά 3.68mmHg (95% CI 2.31 έως 5.06, p<0.0001) για τη ΣΑΠ, κατά 2.26mmHg (95% CI 1.21 έως 3.31, p<0.0001) για τη ΔΑΠ, και κατά 3.06mmHg (95% CI 0.41 έως 5.71, p=0.02) για την 24ωρη ΣΑΠ, συγκριτικά με τους άνδρες. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς τις άλλες συνιστώσες μεταβολικού συνδρόμου και τους δείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου, που ελέγχθηκαν, μεταξύ των πρόωρα γεννημένων ενηλίκων και των ενηλίκων που γεννήθηκαν μετά από τελειόμηνη κύηση.
Συμπεράσματα: Η προωρότητα σχετίζεται με υψηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης στην ενήλικη ζωή, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Επιπροσθέτως, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την τυποποιημένη μέση διαφορά (standardized mean difference), η προωρότητα σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης νηστείας στην ενήλικη ζωή, αυξάνοντας τον κίνδυνο για αντίσταση στην ινσουλίνη στην ομάδα αυτή.
Λέξεις-κλειδιά:
Προωρότητα, Μεταβολικό σύνδρομο, Καρδιαγγειακός κίνδυνος, Αρτηριακή πίεση, Μετα-ανάλυση, Ενήλικες
