Κατεύθυνση Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο και Δίκαιο Διεθνών Συναλλαγών
Βιβλιοθήκη Νομικής Σχολής

2018-03-04

2018

Καραλίδου Σοφία

Χάρης Παμπούκης, Καθηγητής, Τμήμα Νομικής, ΕΚΠΑ
Ελίνα Μουσταΐρα, Καθηγήτρια, Τμήμα Νομικής, ΕΚΠΑ
Χρυσαφώ Τσούκα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Νομικής, ΕΚΠΑ

Τα ΝΠΔΔ στη Διεθνή Διαιτησία

Αγγλικά
Γαλλικά
Ελληνικά

Τα ΝΠΔΔ στη Διεθνή Διαιτησία

Στο πεδίο των διεθνών εμπορικών σχέσεων και επενδύσεων παρατηρείται η δυναμική παρουσία του κράτους τόσο υπό την στενή όσο και υπό την ευρεία έννοια του. Το κράτος και τα άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ενεργούν για την επίτευξη των σκοπών τους με νομικές και υλικές ενέργειες. Η νομική δράση της δημόσιας διοίκησης εκδηλώνεται είτε με μονομερείς νομικές πράξεις (ατομικές ή κανονιστικές διοικητικές πράξεις) είτε με διμερείς (συμβάσεις). Αν και η μονομερής διοικητική πράξη αποτελεί τη συχνότερη μορφή νομικής δράσης των υποκειμένων της δημόσιας διοίκησης, η σύγχρονη κυριαρχική διοίκηση, προκειμένου να προσαρμοσθεί στις διαρκώς μεταβαλλόμενες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, χρησιμοποιεί και το μέσο της διοικητικής σύμβασης για την επέλευση των εννόμων συνεπειών. Το κράτος συνομολογεί συμβάσεις που αφορούν παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας σε ιδιώτη ανάδοχο, την παραχώρηση προνομίων όπως της μονοπωλιακής εκμετάλλευσης μιας πλουτοπαραγωγικής πηγής, εισαγωγές κεφαλαίων εξωτερικού και παραγωγικές επενδύσεις. Ειδικότερα, τούτο συμβαίνει όταν πρόκειται να εναρμονισθούν αντιτιθέμενα συμφέροντα, να διαμορφωθούν νομικές καταστάσεις και θέσεις, να μετατεθούν υποχρεώσεις, να εξομαλυνθούν διαφορές απόψεων, να αξιοποιηθούν συγκεκριμένες καταστάσεις και σχέσεις ή να αποφευχθεί η προσφυγή στη μονομερή δράση. Επειδή λόγω της ισοτιμίας των βουλήσεων των συμβαλλομένων, η κυριαρχική εξουσία των φορέων της δημόσιας διοίκησης υποχωρεί και ο ιδιώτες δεν αποτελούν «αντικείμενο της διοίκησης» ,η διοικητική σύμβαση αποτελεί τον κατάλληλο μηχανισμό για τη μείωση της διοικητικής ανωτερότητας. Στόχος είναι η επίτευξη της σύμπτωσης των δυο δηλώσεων βουλήσεως, οι σκοποί των οποίων δύνανται να είναι κοινοί, διαφορετικοί ή κάποιες φορές και ανταγωνιστικοί. Τα συμφέροντα των δύο μερών είναι συνήθως διαφορετικά αφού το κράτος σκοπεύει στην ικανοποίηση ενός δημόσιου συμφέροντος ενώ ο ιδιώτης αποβλέπει κυρίως στην δημιουργία κέρδους. Τα όρια λοιπόν ανάμεσα στο δημόσιο και ιδιωτικό δίκαιο γίνονται όλο και πιο ρευστά. Ο ιδιώτης- αντισυμβαλλόμενος απολαμβάνει παράλληλα με την προστασία που το παρέχει το ιδιωτικό δίκαιο και την προστασία που του παρέχει το δημόσιο διεθνές δίκαιο με τις συνθήκες που έχουν συναφθεί ανάμεσα στο κράτος την ιθαγένεια του οποίου φέρει και του κράτους με το οποίο διαπραγματεύεται και συνάπτει συμβάσεις. Τόσο λοιπόν οι διάφορες μορφές διαιτητικής επίλυσης των διαφορών (διεθνής εμπορική, επενδυτική διαιτησία), όσο και η διαμεσολάβηση και οι άλλες Φιλικές Μέθοδοι προσφέρουν στo διάδικο κράτος απεριόριστα πλεονεκτήματα, όπως ουσιαστικό αποτέλεσμα, ταχύτητα, χαμηλό κόστος, μυστικότητα-πλεονεκτήματα που πολλές φορές δεν παρέχει η προσφυγή στη τακτική δικαιοσύνη. Γι ’αυτόν άλλωστε τον λόγο καθίστανται οι πλέον κατάλληλες μέθοδοι για την επίλυση εμπορικών διενέξεων και επενδυτικών διαφορών, ενώ αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στο μέλλον αντικαθιστώντας τα δικαστήρια ως δικαιοδοτικοί θεσμοί, διαμορφώνοντας μια νέα δικαιική πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, ανέλαβα την εκπόνηση της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας, ώστε να ασχοληθώ με ένα νέο επιστημονικό πεδίο, αυτό της προσφυγής των ΝΠΔΔ στη διεθνή διαιτησία, και να διερευνήσω τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για το παραδεκτό αυτής. Κοινώς να αναρωτηθούμε σε τι διαφέρουν οι επιμέρους κρατικές οντότητες από την καθεαυτή υπόσταση του κράτους στη σφαίρα της διεθνούς διαιτητικής επίλυσης διαφορών που ανακύπτουν ad hoc. Με την ενασχόλησή μου με το παρόν θέμα, επεδίωξα να επεκτείνω τις γνώσεις μου στη συμβατική δράση της δημόσιας διοίκησης, να εξετάσω τη σχέση της με την διεθνή διαιτησία, να ερευνήσω τυχόν υπάρχουσα νομολογία για τα θέματα αυτά αλλά και να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου στον νέο θεσμό της διεθνούς διαιτησίας. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι η ύπαρξη της διεθνούς διαιτησίας ως εναλλακτικής μορφής επίλυσης διαφορών αποτελεί μια πραγματική καινοτομία συνιστώντας μέχρι και σήμερα την πιο ελκυστική μέθοδο που επικουρεί την κρατική δικαιοσύνη ιδίως για υποθέσεις υψίστου γενικού ενδιαφέροντος.

Δίκαιο – Νομοθεσία

Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο

Διεθνής εμπορική διαιτησία, διεθνής εμπορική διαφορά, θεσμική διαιτησία, ad hoc διαιτησία, εφαρμοστέο δίκαιο, τόπος διαιτησίας, ρήτρα διαιτησίας, συμφωνία διαιτησίας, διαιτητική απόφαση, Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο, διαιτησία Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ΔΕΕ), Εναλλακτική Επίλυση Διαφορών (ΕΕΔ), Φιλικές Μέθοδοι Επίλυσης Διαφορών (ΦΜΕΔ), διεθνής εμπορική διαμεσολάβηση, ουδέτερος τρίτος, οικονομική διπλωματία.

Ναι

3

Ναι

105

121

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2680663