Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ισιδώρα Παπασιδέρη, Καθηγήτρια, Τομέας Βιολογίας Κυττάρου & Βιοφυσικής, Τμήμα Βιολογίας - Σχολή Θετικών Επιστημών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Στην αρχή της δεκαετίας του ’90 αναδύθηκε ο όρος «μαθησιακό αντικείμενο» (ΜΑ) στον τομέα της Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας, προκειμένου να περιγραφεί αποτελεσματικά μια αλλαγή στο εκπαιδευτικό περιεχόμενο που θα είχε πιο θετικές συνέπειες στην εκπαιδευτική διαδικασία και τη μάθηση. Πολλές είναι οι απόπειρες ορισμού των ΜΑ, ωστόσο η επικρατέστερη είναι του Wiley, ο οποίος ορίζει τα ΜΑ ως οποιαδήποτε ψηφιακή πηγή, η οποία έχει τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιηθεί, ώστε να υποστηρίξει τη μάθηση. Συμπληρώνοντας αυτόν τον ορισμό οι Kay & Knaack θεωρούν πως τα ΜΑ είναι διαδραστικά, διαδικτυακά εργαλεία που υποστηρίζουν τη μάθηση με το να βελτιώνουν, να ενισχύουν και να επεκτείνουν τις διανοητικές διεργασίες των μαθητών. Τα ΜΑ καταχωρούνται και αποθηκεύονται σε ειδικά και εγκεκριμένα διαδικτυακά αποθετήρια, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα.
Η παρούσα έρευνα είχε ως στόχο την αξιολόγηση των ΜΑ του Φωτόδεντρου, τα οποία προτείνει το Υπουργείο Παιδείας για τη διδασκαλία του μαθήματος της Βιολογίας στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Πρόκειται συνολικά για 76 ΜΑ, 42 για το Γυμνάσιο και 34 για το Λύκειο. Αυτό πραγματοποιήθηκε με την εύρεση ενός εργαλείου, το οποίο έπρεπε να εφαρμοστεί στα δεδομένα, για να προκύψει η αξιολόγησή τους. Μετά από ενδελεχή αναζήτηση στη βιβλιογραφία χρησιμοποιήθηκε το μοντέλο αξιολόγησης LOEM (Learning Object Evaluation Metric) των Kay & Knaack. Το συγκεκριμένο μοντέλο αποτελείται από τέσσερα (4) κριτήρια («διαδραστικότητα», «σχεδιασμός», «εμπλοκή» και «ευχρηστία»), καθένα από τα οποία εξετάζει ορισμένα ερωτήματα, οι απαντήσεις των οποίων βαθμολογούνται με μια τριτοβάθμια κλίμακα, όπου ο βαθμός 3 υποδεικνύει πως το ΜΑ είναι επαρκές και κατάλληλο προς χρήση στην εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ ο βαθμός 1 φανερώνει πως το ΜΑ είναι αρκετά ελλιπές. Πέρα από την ανάλυση της βαθμολογίας τους, τα ΜΑ εξετάστηκαν και ως προς τον τύπο που συναντώνται στο Φωτόδεντρο.
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων, ως προς τους τύπους των ΜΑ, προέκυψε πως στο Γυμνάσιο, ο τύπος «αξιολόγηση – παρουσίαση» συναντάται περισσότερο, ενώ ο τύπος «βίντεο» λιγότερο. Στο Λύκειο, τα περισσότερα ΜΑ ανήκουν στον τύπο της «παρουσίασης», ενώ το μικρότερο ποσοστό κατέχουν τα «βίντεο». Αναφορικά με την εφαρμογή του μοντέλου αξιολόγησης LOEM και της βαθμολογίας του εκάστοτε ΜΑ, προέκυψε πως στο Γυμνάσιο τον υψηλότερο μέσο όρο σημείωσε το κριτήριο του «σχεδιασμού», ενώ στο Λύκειο το κριτήριο της «ευχρηστίας». Το κριτήριο με τον χαμηλότερο μέσο όρο και στις δύο αναφερόμενες βαθμίδες εκτιμήθηκε πως ήταν της «εμπλοκής». Το κριτήριο της εμπλοκής εξετάζει την εμπλοκή του μαθητή με το ΜΑ και, κυρίως, την ποιότητα της ανατροφοδότησης που παρέχεται στο μαθητή μέσω του ΜΑ. Σύμφωνα με τις παραπάνω αξιολογήσεις προκύπτει πως τα ΜΑ του Γυμνασίου και του Λυκείου παρουσιάζουν ελάχιστη έως μηδενική ανατροφοδότηση, ωστόσο η υψηλή βαθμολογία στα υπόλοιπα κριτήρια αποδεικνύει πως είναι αρκετά διαδραστικά, άρτια σχεδιασμένα και ιδιαιτέρως εύχρηστα για τους μαθητές. Από την ανάλυση του στατιστικού προγράμματος SPSS και σχετικά με τη σύγκριση των μέσων όρων των ερωτημάτων του Γυμνασίου και του Λυκείου προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές σε τρεις μόνο περιπτώσεις, οι οποίες αφορούν τα κριτήρια της «διαδραστικότητας» και της «ευχρηστίας». Και στις τρεις περιπτώσεις, η μέτρηση έδειξε πιο θετικά αποτελέσματα για τα ΜΑ του Λυκείου.
Λέξεις-κλειδιά:
μαθησιακό αντικείμενο, αξιολόγηση μαθησιακών αντικειμένων, LOEM, Φωτόδεντρο
