Περίληψη:
Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην μαρτυρία (στο έργο) της Αγγλίδας περιηγήτριας Annie Jane Harvey, η οποία περιγράφει την «χορευτική μανία» των Ελλήνων της Σινώπης του Πόντου το 1870. «Ο χορός, εδώ, είναι μία τέλεια μανία (mania) για όλους του Έλληνες (της Σινώπης) όλων των ηλικιών και τάξεων [...] νέοι άνδρες και νέες γυναίκες, ηλικιωμένοι άνδρες και ηλικιωμένες γυναίκες, χορεύουν όλοι μαζί, κάθε βράδυ, με μία ζωηράδα και μία ακούραστη ευχαρίστηση, που ούτε η φτώχεια, ούτε η ηλικία μοιάζουν να μπορούν να εξαλείψουν. Συνεπώς, ο κύριος σκοπός τους στην κατασκευή [των οικημάτων τους], είναι να έχουν μεγάλες αίθουσες χορού για χρήση τον χειμώνα», γράφει η Αγγλίδα περιηγήτρια Annie Jane Harvey, επισημαίνοντας το πάθος, την ακατανίκητη κλίση, την έκφραση ψυχής (ή ίσως την στρατηγική ψυχικής ενδυνάμωσης, αυτοάμυνας ή αντίστασης) των Ποντίων της Σινώπης. Σε αντίθεση με των χορό των Μουσουλμάνων, δηλαδή των έγκλειστων εξισλαμισμένων σκλάβων του Οθωμανικού χαρεμιού, που αποκλειστικός του σκοπός ήταν η ψυχαγωγία του ενός ιδιοκτήτη-αφέντη, ή εκείνη των έγκλειστων γυναικών της ανώτερης πυραμιδικής ιεραρχίας του χαρεμιού, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες του Πόντου—και όχι μόνο του Πόντου— χόρευαν για τον εαυτόν τους, και όχι για την ψυχαγωγία των αποκαλούμενων κοινωνικά ‘ανωτέρων’ τους Οθωμανών Τούρκων. Σε αντίθεση με τα έθιμα των Οθωμανών, που οι άνδρες ποτέ δεν χόρευαν, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες συμμετείχαν μαζί στην χορευτική διαδικασία. Αναδεικνύεται, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ότι ο χορός, η μουσική εκμάθηση, η παντομίμα, η τέχνη της ακροβασίας, η φυσική δραστηριότητα ή οποιοδήποτε μορφή καλλιτεχνικής ή σωματικής έκφρασης, κίνησης, ενέργειας ή εκγύμνασης, ήταν όλα σύμβολα κοινωνικής κατωτερότητας για τους Μουσουλμάνους. Εθεωρούντο ασχολίες, εργασίες, δουλειές και υποχρεώσεις που ανήκαν στην αρμοδιότητα των εξισλαμισμένων σκλάβων, δηλαδή των πρώην μη-μουσουλμάνων που είχαν βίαια ή ‘ομαλά’ εξισλαμισθεί, καθώς και των υπόδουλων-υποτελών λαών, όπως των Ελλήνων, των Αρμενίων, των Εβραίων και των Τσιγγάνων.
Λέξεις-κλειδιά:
Η χορευτική διαδικασία, ο πολιτισμός του σώματος των υποτελών Ελλήνων, η φυσική κίνηση /η σωματική δραστηριότητα ως σύμβολα κοινωνικής κατωτερότητας , γυναίκες, εξισλαμισμένες σκλάβες
Στοιχεία έργου:
Καμπερίδου, Ειρήνη (2006). Η Χορευτική «Μανία» των Ποντίων της Σινώπης το 1870, και η Επιβαλλόμενη Μουσικο-Χορευτική Εκπαίδευση των Εξισλαμισμένων Σκλάβων. ΜΑΚΕΔΝΟΝ, Περιοδική Επιστημονική Έκδοση της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Π.Δ.Μ), Τεύχος 15ο, 2006: 305-316.
[ *** Kamberidou, Irene (2006). The Dance "Mania" of the Pontian [Black Sea] Greeks of Sinope in 1870, and the Music and Dance Education /training of the islamized harem inmates, MAKEDNON, a Scientific publication of the Aristotelian University of Thessaloniki, the School of Pedagogy/Education, issue 15, 2006: 305-316.]
