Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Προεστός Χαράλαμπος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Χημείας, Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Το αρσενικό συνιστά ένα από τα πιο τοξικά ιχνοστοιχεία που απαντώνται στο περιβάλλον τόσο σε οργανικές όσο και ανόργανες μορφές. Το ολικό ανόργανο αρσενικό (in As) είναι το άθροισμα των As(III) και As(V), που θεωρούνται καρκινογόνα. Πέραν της καρκινογόνου δράσης τους, επιφέρουν μια ευρεία ποικιλία συμπτωμάτων, όπως αλλοιώσεις στο δέρμα, διαταραχές στο μεταβολισμό της γλυκόζης, καρδιακές παθήσεις κλπ. Η ευαισθησία ωστόσο, του ανθρώπινου οργανισμού στις διάφορες δυσμενείς επιδράσεις που επιφέρει, ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ατόμων και καθορίζεται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και οι διατροφικές του συνήθειες. Η κύρια πηγή έκθεσης του ανθρώπου στο in As είναι μέσω της τροφικής αλυσίδας. Μεταξύ των αγροτικών προϊόντων, το ρύζι ως βιο-συσσωρευτικό φυτό και βασική τροφή για το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, συμβάλλει σημαντικά στο in As που προσλαμβάνει ο άνθρωπος. Παρά την υψηλή του τοξικότητα, νομοθετικά όρια στα τρόφιμα ορίστηκαν σχετικά πρόσφατα με τον Κανονισμό ΕΚ 2015/1006. Ειδικότερα, μέγιστα επίπεδα για το στιλβωμένο ή λευκό ρύζι, αποφλοιωμένο και επεξεργασμένο με βραστό νερό ορίστηκαν τα 0,20 και 0,25 mg/kg, αντίστοιχα. Χαμηλότερα είναι τα όρια για τα προϊόντα με βάση το ρύζι και που απευθύνονται σε βρέφη και μικρά παιδιά (0,30 και 0,10 mg/kg, αντίστοιχα). Συνεπώς, ο στοιχειακός προσδιορισμός του in As αποβαίνει σήμερα πρόκληση για τους αναλυτές στον κλάδο των τροφίμων.
Η συγκεκριμένη ερευνητική εργασία περιγράφει την ανάπτυξη μεθόδου για τον προσδιορισμό in As σε ριζάλευρο με χρήση φασματομετρίας ατομικής μάζας σε επαγωγικά συζευγμένο πλάσμα αργού (ICP-MS), αποφεύγοντας τη σύζευξη Υγρής Χρωματογραφίας Υψηλής Απόδοσης (HPLC) με ICP-MS, που είναι η κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούμενη τεχνική διεθνώς, ώστε να γίνει ο προσδιορισμός απλός και ταχύς. Η ακρίβεια και η ορθότητα της μεθόδου ελέγχθηκαν με πιστοποιημένα υλικά αναφοράς και τα στοιχεία επικύρωσης που απαιτεί το διεθνές πρότυπο ISO 17025.
Λέξεις-κλειδιά:
τοξικό ιχνοστοιχείο, ανόργανο αρσενικό, στοιχειακός προσδιορισμός, ριζάλευρο, φασματομετρία ατομικής μάζας σε επαγωγικά συζευγμένο πλάσμα αργού
