Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σταματάκης Αντώνιος , Αναπληρωτής Καθηγητής Βιολογίας- Βιολογίας Συμπεριφοράς, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η κατάθλιψη αποτελεί τη συχνότερη ψυχική διαταραχή με επιπτώσεις στο οικογενειακό, εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον. Ως νόσος, ανήκει σε ένα ευρύτερο σύνολο συναισθηματικών διαταραχών, οι οποίες είναι κατά βάση ψυχοπαθολογικές καταστάσεις που προέχει η διαταραχή του συναισθήματος. Χαρακτηρίζεται από πολυμορφία και ετερογένεια στις κλινικές της εκδηλώσεις, με συχνές τις λανθάνουσες μορφές. Η αιτιολογία της διαταραχής αυτής είναι πολυπαραγοντική με εμπλοκή κυρίως γενετικών, οικογενειακών και κοινωνικών συνιστωσών, συμπεριλαμβανομένων όμως και άλλων αιτιών, όπως ψυχοπιεστικά φαινόμενα, προδιαθεσικές καταστάσεις, σωματικά νοσήματα ή άλλες διαταραχές προσωπικότητας. Η αρχική αντιμετώπιση της καταθλιπτικής διαταραχής αφορά στο συνδυασμό τόσο της ψυχοθεραπείας όσο και της φαρμακευτικής αγωγής.
Σε αυτή τη μελέτη, διερευνήθηκε η συσχέτιση της ύπαρξης κατάθλιψης σε ασθενείς που έπασχαν από ρευματοειδή αρθρίτιδα συγκριτικά με τα άτομα που δεν έπασχαν από κάποιο χρόνιο νόσημα και επιχειρήθηκε η συσχέτιση εμφάνισης μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής με τον πολυμορφισμό BclI του γονιδίου του υποδοχέα των γλυκοκορτικοειδών. Το δείγμα της παρούσας μελέτης, αποτελεί μέρος του ευρύτερου δείγματος που συγκεντρώθηκε στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος “ASSERT-DEP” του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με στόχο τη μελέτη της επικράτησης της Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής (ΜΚΔ) σε ασθενείς με μακροχρόνιες παθήσεις (Σακχαρώδης Διαβήτης, Ρευματολογικά Νοσήματα, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια) και τον εντοπισμό των παραγόντων (γενετικών και ψυχοκοινωνικών) που συνδέονται με την ανθεκτικότητα στη ΜΚΔ. Το δείγμα αφορούσε σε 157 συμμετέχοντες εκ των οποίων οι 55 ήταν ασθενείς με Ρευματοειδή αρθρίτιδα και οι 102 αφορούσαν στην ομάδα ελέγχου. Για τη μελέτη, απομονώθηκε DNA αξιοποιώντας το περιφερικό αίμα των συμμετεχόντων και, στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τις μεθόδους PCR, ακολουθούμενη από τη μέθοδο της RFLP και της ηλεκτροφόρησης σε πηκτή αγαρόζης, αναγνωρίστηκε ο πολυμορφισμός BclΙ (TGATCA→TGATGA) της θέσης που βρίσκεται 646 βάσεις μετά το 3’ άκρο του εξωνίου 2 του γονιδίου του υποδοχέα των γλυκοκορτικοειδών (GR). Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα -ομοζυγώτες ή ετεροζυγώτες για το αλληλόμορφο G- εμφάνιζαν συχνότερα κατάθλιψη από τους μάρτυρες με την κατανομή των γονοτύπων στο συνολικό πληθυσμό να μην αναδεικνύει μια στατιστικά σημαντική σχέση με την εμφάνιση της διαταραχής. Στο μέλλον, η καλύτερη κατανόηση του γενετικού υποστρώματος που εμπλέκεται στην εμφάνιση συγκεκριμένων ενδοφαινοτύπων θα οδηγήσει στην εξατομικευμένη, αποτελεσματικότερη και ακριβέστερη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Λέξεις-κλειδιά:
Κατάθλιψη, Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, BcΙΙ, Γονίδιο Υποδοχέα Γλυκοκορτικοειδών (GR)
