Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δάφνη Καϊτελίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Νοσηλευτική, ΕΚΠΑ
Γιάννης Τούντας, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Καντζανού Μαρία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Σκοπός: Η διερεύνηση της ποιότητας των υπηρεσιών ΠΦΥ στο Κέντρο Υγείας Καρπάθου μέσω της αποτύπωσης των εμπειριών των χρηστών .
Υλικό – Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη από τις 17 Μαρτίου 2018 έως 17 Απριλίου 2018. Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελούνταν από 260 άτομα, χρήστες των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας του Κέντρου Υγείας Καρπάθου. Για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο (το οποίο περιλάμβανε 73 ερωτήσεις) που προέκυψε από την πιλοτική μελέτη για την ανάπτυξη ερωτηματολογίου για την αποτύπωση των εμπειριών των ασθενών από τις δομές ΠΦΥ (Καϊτελίδου, Οικονόμου, Γαλάνη και συν., 2018), το οποίο συμπληρώθηκε εθελοντικά από τους συμμετέχοντες.Η επιλογή των ασθενών έγινε με δειγματοληψία ευκολίας κατά την έξοδό από όλα τα ιατρεία του Κ.Υ (κριτήρια ένταξης: την επιθυμία των χρηστών να συμμετάσχουν στην έρευνα, ηλικία> 18 ετών και η δυνατότητα συνεννόησης στην ελληνική γλώσσα).
Οι ασθενείς είχαν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν τα ερωτηματολόγια είτε μόνοι τους είτε με τη βοήθεια της ερευνήτριας, η οποία έδινε διευκρινήσεις με τρόπο ώστε να μην επηρεάζει τις απαντήσεις των συμμετεχόντων.
Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 44,3 έτη (TA=15,1), το 42,3% ήταν άνδρες και το 83,3% ήταν ελληνικής εθνικότητας. Το 20,4% ήταν απόφοιτοι ΑΕΙ/ΤΕΙ/κάτοχοι Μεταπτυχιακού ή/και Διδακτορικού, το 10,81% ήταν απόφοιτοι μετα-λυκειακής εκπαίδευσης, το 27,3% ήταν απόφοιτοι Λυκείου, το 18,8% ήταν απόφοιτοι Γυμνασίου και το 21,9% ήταν απόφοιτοι Δημοτικού. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν ασφαλισμένοι στον ΕΟΠΥΥ ή σε άλλο ταμείο δημόσιας/κοινωνικής ασφάλισης (93,1%) ενώ το 10,8% είχαν ιδιωτική ασφάλιση. Το 40,2% έπασχαν από κάποιο χρόνιο νόσημα και τα συχνότερα νοσήματα ήταν τα καρδιαγγειακά νοσήματα (22,3%) και τα νοσήματα του θυρεοειδούς αδένα (13,1%).
Το 85,4% αυτοεκτίμησαν την κατάσταση της υγείας τους καλή έως εξαιρετική. Οι περισσότεροι επισκέφτηκαν την μονάδα υγείας από 1 έως 4 φορές τους τελευταίους 6 μήνες (64,8%) και το 99,6% επισκέφτηκαν την μονάδα υγείας χωρίς παραπομπή (με δική τους πρωτοβουλία). Οι περισσότεροι επισκέφτηκαν Γενικό γιατρό (70,4%), παθολόγο (11,9%), οδοντίατρο (11,5%) και νοσηλευτή/-τρια (6,9%). Οι συνηθέστερες αιτίες επίσκεψης ήταν η ασθένεια/αδιαθεσία (63,5%), η συνταγογράφηση φαρμάκων (15,4%), παραπεμπτικό για εργαστηριακές/ διαγνωστικές εξετάσεις (13,1%), για ιατρικό πιστοποιητικό/ βεβαίωση (8,8%) και για προγραμματισμένη επίσκεψη επανεξέτασης ή για ιατρικό έλεγχο (τσεκάπ) (5%).Mόλις 7 συμμετέχοντες έκλεισαν ραντεβού για την επίσκεψη στο Κέντρο Υγείας (2,7%). Ο χρόνος αναμονής για την ολοκλήρωση των διοικητικών διαδικασιών και από την ολοκλήρωση των διοικητικών διαδικασιών μέχρι την επαφή με τον γιατρό ήταν συνήθως μέχρι 15 λεπτά (84% και 49,2%, αντίστοιχα). Το 24,7% των συμμετεχόντων παραπέμφθηκαν σε άλλο γιατρό ή υπηρεσία υγείας και το 32,3% είχε επαφή με νοσηλευτή ή άλλο επαγγελματία υγείας χωρίς επαφή με γιατρό.
Η μέση βαθμολογία σύστασης του γιατρού σε φίλους ή/και συγγενείς και η μέση βαθμολογία σύστασης της μονάδας υγείας σε φίλους ή/και συγγενείς ήταν 8,1 (σε κλίμακα από 1 έως 10). Εκτός από επτά ερωτήσεις, στις υπόλοιπες η μέση τιμή αποτύπωσης των εμπειριών των ασθενών από το Κέντρο Υγείας ήταν μεγαλύτερη από τη διάμεση τιμή της κλίμακας (=4) γεγονός που δηλώνει υψηλά επίπεδα ικανοποίησης.
Επιπρόσθετα, βρέθηκε πως η αύξηση της ηλικίας σχετίζονταν με αύξηση της βαθμολογίας των χαρακτηριστικών της εγκατάστασης του Κέντρου Υγείας , με αύξηση της βαθμολογίας σύστασης του γιατρού σε συγγενείς/φίλους και με αύξηση της βαθμολογίας σύστασης του Κέντρου Υγείας σε συγγενείς/φίλους.Επίσης, ο βαθμός ικανοποίησης (επίπεδο θετικών εμπειριών) των συμμετεχόντων σχετίζονταν θετικά με την ποιότητα της παρεχόμενης ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας.Βέβαια οι περισσότεροι χρήστες των δομών Π.Φ.Υ. δηλώνουν ότι υπάρχουν κάποια προβλήματα, τα οποία σχετίζονται με το ωράριο λειτουργιάς, την καθαριότητα των χώρων του κέντρου υγείαςκαθώς και η αίθουσα αναμονής να είναι άνετη.
Συμπεράσματα: Η ΠΦΥ πρέπει να ενισχυθεί με στόχο την αύξηση της ικανοποίησης των χρηστών και συνεπώς τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Τα δεδομένα που συλλέγονται μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση της ποιότητας των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα.
