Μονάδα:
Κατεύθυνση ΚοινωνιολογίαΒιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-11-25
Συγγραφέας:
Μιχαλακέα Αθηνά-Χριστίνα
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεράσιμος Κουζέλης, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης& Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Αθηνά Αθανασίου, Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Κύρκος Δοξιάδης, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το Γυναικείο Υποκείμενο στη "Διαλεκτική του διαφωτισμού"
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το Γυναικείο Υποκείμενο στη "Διαλεκτική του διαφωτισμού"
Περίληψη:
Στο Παράρτημα Ι της "Διαλεκτικής του διαφωτισμού", που φέρει τον τίτλο "Οδυσσέας ή Μύθος και Διαφωτισμός", αναλύεται, μέσω της διαλεκτικής σχέσης Μύθου και Διαφωτισμού, ο τρόπος με τον οποίο το ορθολογικό υποκείμενο/ homo economicus (Οδυσσέας) κυριαρχεί επί της φύσης, αλλά και της «γυναίκας», προκειμένου να συγκροτηθεί ως υποκείμενο, αλλά και ως ξεχωριστή ταυτότητα, ως εαυτός: το δίπολο πολιτισμός-φύση συγκροτείται παράλληλα με το δίπολο άνδρας – γυναίκα• το ορθολογικό/αστικό/ανδρικό υποκείμενο, προκειμένου να μπορέσει να συγκροτηθεί ως αυτόνομη ύπαρξη, αντικειμενοποιεί κι εκμεταλλεύεται τη θηλυκότητα (τη «γυναίκα» και ευρύτερα ό,τι παρεκκλίνει από την έννοια του «αρρενωπού υποκειμένου»). Πέρα από τις προαναφερθείσες διχοτομήσεις, συγκροτείται ακόμα ένα δίπολο, αυτό που αφορά την θηλυκότητα καθαυτή. Στο ένα άκρο τοποθετείται η Κίρκη, η «τελευταία εταίρα» και ο «πρώτος γυναικείος χαρακτήρας», ενσάρκωση της φύσης και της ηδονής -η οποία αποχωρίζει το αρσενικό υποκείμενο από την συνείδηση και τον εαυτό του, γι’ αυτό και είναι επικίνδυνη και πρέπει να χειραγωγηθεί. Στον αντίποδα της Κίρκης βρίσκεται η Πηνελόπη• σύμβολο της αστής γυναίκας, του αστικού γάμου και της πυρηνικής οικογένειας, της μονογαμίας και της ετεροκανονικότητας, για τους συγγραφείς της Διαλεκτικής ενσαρκώνει την ιδιοκτησιακή και ανταλλακτική μορφή της αγάπης στον καπιταλιστικό κόσμο. Η Κίρκη και η Πηνελόπη -"η πόρνη και η σύζυγος"- αποτελούν σύμβολα δύο διαφορετικών εκφάνσεων της «αστικής ψυχρότητας» αλλά και "της γυναικείας αλλοτρίωσης στον πατριαρχικό κόσμο".
Η γυναίκα τοποθετείται μεταξύ του ανδρικού υποκειμένου και της αντικειμενοποιημένης φύσης, ενώ συγχρόνως διχοτομείται προκειμένου να καταστεί ευκολότερος ο έλεγχος της σεξουαλικότητάς της. Γεννάται έτσι το ερώτημα κατά πόσον μπορεί πράγματι να γίνει λόγος για το «γυναικείο υποκείμενο», εφόσον δεν του αναγνωρίζεται συνείδηση εαυτού, ούτε και ικανότητα για αυτόβουλη δράση. Η παρούσα εργασία εκκινεί από το παράδοξο αυτό της συγκρότησης της γυναικείας υποκειμενικότητας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Κριτική Θεωρία, Σπουδές Φύλου, Ιστορία του Φύλου, Φεμινιστική Θεωρία, Πολιτική Φιλοσοφία, Πολιτισμική Κριτική, Εγκληματολογία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
1
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
103
