Μαρτιάλης ο "nugator": Πρότυπα και Στοιχεία Ερωτικής Ηθικής στο Επίγραμμα της Εποχής των Φλαβίων

Διπλωματική Εργασία uoadl:2819556 459 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Λατινική Φιλολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-11-15
Έτος εκπόνησης:
2018
Συγγραφέας:
Νερκ Πάρις-Ιωάννης
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ανδρέας Ν. Μιχαλόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Σοφία Γ. Παπαϊωάννου, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Μυρτώ Γκαράνη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Μαρτιάλης ο "nugator": Πρότυπα και Στοιχεία Ερωτικής Ηθικής στο Επίγραμμα της Εποχής των Φλαβίων
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Μαρτιάλης ο "nugator": Πρότυπα και Στοιχεία Ερωτικής Ηθικής στο Επίγραμμα της Εποχής των Φλαβίων
Περίληψη:
Το επίγραμμα ελληνιστικού στυλ ως έντεχνη, έμμετρη, σύντομη και επιμελημένη
ποιητική σύνθεση εμφανίζεται στη Ρώμη μέσα από τις συνθέσεις των νεωτεριστών
ποιητών. Ο Κάτουλλος είναι ο πρώτος από τους σωζόμενους ποιητές που
καταπιάνεται μέσα στα Carmina συστηματικά με το είδος· με ένα είδος του οποίου
ούτε η ονομασία ακόμα δεν έχει παγιωθεί.Διαμορφώνει κάποιες από τις συμβάσεις,
κατ’ επίδραση των αρχών της ελληνιστικής ποιητικής σχολής, και το περιβάλλει με
σκωπτική διάθεση. Ευθύς εξ αρχής το επίγραμμα, ή όπως αλλιώς αποκαλείται,
ξεχωρίζει για την ελεύθερη έκφρασή του και για την αντιδιαστολή του προς τα
παραδοσιακά είδη του έπους και της τραγωδίας. Δεν εντάσσεται στα υψηλά ποιητικά
είδη λόγω της γλώσσας και της θεματολογίας του. Την εποχή του αυτοκράτορα
Δομιτιανού ο Μαρτιάλης ασχολείται αποκλειστικά με την καλλιέργεια του
επιγράμματος, το οποίο πλέον καταξιώνεται ως αυτοτελές είδος με ξεχωριστό όνομα.
Η σατιρική διάθεση είναι από τα κύρια γνωρίσματα του είδους, χωρίς ωστόσο να
γίνεται δηκτικό, όπως η σάτιρα, διότι διαφέρουν ως προς τη στόχευσή τους τα δύο
είδη. Ενώ η σάτιρα αποσκοπεί στην ηθική ανάταση της κοινωνίας, το επίγραμμα
αποβλέπει στην πρόκληση του γέλιου και στη διασκέδαση άλλοτε των ακροατών και
άλλοτε των αναγνωστών εν γένει, και εν προκειμένω των συνθέσεων του Μαρτιάλη.
Στόχος του δεν είναι η επώνυμη στηλίτευση κοινωνικών ελαττωμάτων (ὀνομαστὶ
κωμῳδεῖν), αλλά η ταύτιση των αναγνωστών/ακροατών με τις ρεαλιστικά
περιγραφόμενες εμπειρίες, το κοινωνικό βίωμα και ο προβληματισμός γύρω από τις
εγγενείς ανθρώπινες επιθυμίες. Για αυτό και σατιρίζονται, στερεότυποι, πλαστοί,
πλην όμως αληθοφανείς, κοινωνικοί χαρακτήρες. Διακωμωδούνται κοινωνικά
ελαττώματα, όχι ιστορικά πρόσωπα. Η αναγνωστική αποδοχή και η πρόσληψη των
Επιγραμμάτων από τους ακροατές απασχολούν ιδιαίτερα τον ποιητή, ο οποίος συχνά
πυκνά φροντίζει να απολογηθεί για το είδος που καλλιεργεί. Η τεχνική της απολογίας
ξεκινά ήδη από τον Κάτουλλο. Ειδοποιός διαφορά του επιγράμματος από τα άλλα
υψηλά ποιητικά είδη είναι η αληθοφάνεια της περιγραφής και ο ρεαλισμός κατά τη
σκιαγράφηση των χαρακτήρων. Σε αυτό συνεπικουρούν η ελεύθερη χρήση της
γλώσσας και η περιγραφή καθημερινών ερωτικών σκηνών. Σε πολλά επιγράμματα ο
Μαρτιάλης επιλέγει να περιγράψει ρεαλιστικά συνηθισμένες ερωτικές πρακτικές και
κοινές σεξουαλικές συμπεριφορές των ρωμαίων της εποχής του, στηριζόμενος στο
βασικό ερωτικό λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί ο ποιητής της Βερόνας. Μέσα από αυτά
τα επιγράμματα επιβεβαιώνεται και κατοχυρώνεται η κυρίαρχη κοινωνική νόρμα περί
της διπολικής διάκρισης των ερωτικών ρόλων. Πιο σφοδρά στιγματίζονται όσες
ερωτικές επιθυμίες και πρακτικές αντίκεινται στην κοιωνικά αποδεκτή διάκριση
αυτών των ρόλων. Η ρωμαική κοινωνία δεν εστίαζε τόσο πολύ στην αντιθετική
λειτουργία των δύο φύλων (άρρεν και θήλυ), όσο στην αντιθετική λειτουργία δύο
θεμελιωδών και καθοριστικών σεξουαλικώς ρόλων. Από τη μία πλευρά βρίσκονται
τα σεξουαλικώς ενεργητικά άρρενα ερωτικά υποκείμενα και από την άλλη τα
παθητικά και «άβουλα» ερωτικά αντικείμενα, ανεξαρτήτως φύλου. Στην τελευταία
κατηγορία ενέπιπταν οι γυναίκες, τα παιδιά και οι δούλοι, όσοι δηλαδή δεν είχαν
πολιτικά δικαιώματα και το status του ρωμαίου πολίτη. Στιγματίζονται αρκετά έντονα
138
όσοι ρωμαίοι πολίτες επέλεγαν να συμπεριφέρονται σεξουαλικώς, όπως όσοι δεν
ήταν cives romani· σαν να μην έχουν, δηλαδή, το status που απορρέει από την
ιδιότητα του ρωμαίου. Εν τούτοις, ο Μαρτιάλης δεν έχει ηθικοδιδακτικούς στόχους
και όσους χαρακτήρες ή συμπεριφορές καυτηριάζει το κάνει περισσότερο, για να
διασκέδασει, παρά για να διδάξει ή να αναμορφώσει την κοινωνία. Το επίγραμμα
μετατρέπεται στα χέρια του στο καταλληλότερο όχημα ψυχαγωγίας. Για αυτό και
πολλάκις απορρίπτει το έπος και την τραγωδία, είδη που δεν εξυπηρετούν τους
στόχους του.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
επίγραμμα, nugae, ludus, iocus, versiculi, libellus, ομοφυλοφιλία, ερωτική ηθική, Καλλίμαχος, Κάτουλλος, Νεωτερικοί ποιητές, Οράτιος, Μαρτιάλης, Πλίνιος, Κοιντιλιανός, fellatio, cinaedus, pathicus, cunnilinctus, irrumatio, pedico, percido, puer, catamitus, mentula, depillatus, licentia, σάτιρα, ελεγεία, ελευθεροστομία, αθυροστομία, γλώσσα, θεματολογία, αναγνωστικό κοινό, πρόσληψη, πατρωνία, απολογία, μέτρο, Δομιτιανός
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Όχι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
300
Αριθμός σελίδων:
138
Μαρτιάλης (όλη η εργασία) Μιχ.pdf (1 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο