Η εκ των συνθηκών σκλήρυνση των μαλακών διαστημάτων και το ίσα συγκερασμένο μακάμ: δύο αλληλένδετες μορφές εκσυγχρονισμού στον χώρο της ελληνικής αστικής λαϊκής μουσικής του Μεσοπολέμου

Διπλωματική Εργασία uoadl:2819617 698 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Εθνομουσικολογία και Πολιτισμική Ανθρωπολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-11-20
Έτος εκπόνησης:
2018
Συγγραφέας:
Δελέγκος Σπύρος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Λάμπρος Λιάβας, Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Αναστάσιος Χαψούλας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Μαρία Παπαπαύλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Ε.Κ.Π.Α.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η εκ των συνθηκών σκλήρυνση των μαλακών διαστημάτων και το ίσα συγκερασμένο μακάμ: δύο αλληλένδετες μορφές εκσυγχρονισμού στον χώρο της ελληνικής αστικής λαϊκής μουσικής του Μεσοπολέμου
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η εκ των συνθηκών σκλήρυνση των μαλακών διαστημάτων και το ίσα συγκερασμένο μακάμ: δύο αλληλένδετες μορφές εκσυγχρονισμού στον χώρο της ελληνικής αστικής λαϊκής μουσικής του Μεσοπολέμου
Περίληψη:
Από τον χώρο της ελληνικής αστικής λαϊκής μουσικής κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου εστιάζουμε σε εκείνο το μουσικό είδος που σύμφωνα με την ελληνική παράδοση καλείται «Ρεμπέτικο».
Συστήνοντας μια σχετικά νέα κατηγοριοποίηση του ρεπερτορίου αυτού ως προς το στυλ και με θεωρητικό υπόβαθρο τον κλάδο της ιστορικής εθνομουσικολογίας, προχωρούμε από την ακρόαση δείγματος εκατοντάδων ηχογραφήσεων του ελληνικού μεσοπολεμικού ρεπερτορίου –που εκλαμβάνονται ως πρωτογενείς μαρτυρίες της εξεταζόμενης μουσικής κουλτούρας– στην επιλογή αντιπροσωπευτικών μουσικών κομματιών ως τεκμηρίων για σημειογραφική αποτύπωση, μουσική ανάλυση, συγκριτική εξέταση και ερμηνεία μέσα στα κοινωνικοπολιτισμικά συμφραζόμενα.
Κατά αυτόν τον τρόπο δείχνουμε ότι το Μεσοπολεμικό ρεμπέτικο στηρίζεται στo οθωμανικό μακάμ στη λαϊκή του εκδοχή. Με κύριο αναλυτικό εργαλείο το θεωρητικό μοντέλο των οθωμανοτουρκικών μακάμ και μελέτη περίπτωσης (case study) την τροπική οντότητα του Ραστ, αλλά και μέσα από την κατά δύναμη αποδόμηση των σχετικών διπολικών σχημάτων θεωρία-πράξη και προφορικότητα-εγγραμματοσύνη, αναδεικνύουμε τις συνθήκες ταυτοποίησης ενός μακάμ γενικά και ειδικότερα του Ραστ.
Εκ των άνω, στοιχειοθετούνται δύο αλληλένδετες μορφές εκσυγχρονισμού στο πεδίο του ρεμπέτικου: «η εκ των συνθηκών σκλήρυνση των μαλακών διαστημάτων» και «το ίσα συγκερασμένο μακάμ». Η πρώτη αφορά στη μετάβαση και προσαρμογή του διαστηματικού κώδικα με τα «μαλακά» και «σκληρά» διαστήματα από το ρεπερτόριο της Ανατολίας (1η κατηγορία) προς το ίσα συγκερασμένο διαστηματικό περιβάλλον –στην πράξη διαστήματα αντίστοιχα των «σκληρών»– του ρεπερτορίου του στυλ του τρίχορδου μπουζουκιού (2η κατηγορία). Δηλ. το φαινόμενο που περιγράφει το πώς εγκλωβίζεται το εγγενώς ρευστό μαλακό διάστημα στο αντίστοιχο σκληρό του ίσου συγκερασμού. Η δεύτερη εκφράζει μια δευτερογενή μορφή μακάμ συγκρητικού χαρακτήρα, προκειμένου να αποδοθεί η εκσυγχρονισμένη του μορφή και η συνέχειά του· πέρα από όρους, όπως «δρόμος», του οποίου η νοηματοδότηση συχνά διαφέρει και ποικίλει, παρά την εύστοχη κυριολεκτική και ποιητική του εννοιολογική διάσταση.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γεωγραφία - Ανθρωπολογία – Λαογραφία
Λέξεις-κλειδιά:
Ιστορική Εθνομουσικολογία, εκσυγχρονισμός, μακάμ, Μεσοπόλεμος, Ρεμπέτικο, μαλακά διαστήματα, σκληρά διαστήματα, ίσος συγκερασμός
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
107
Αριθμός σελίδων:
160
Σπ. Δελεγκος_Ν_τελ.pdf (10 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο