Κατεύθυνση Προϊστορική Αρχαιολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2018-11-20

2018

Οικονόμου Σωτήρης

Ιωάννης Παπαδάτος, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Ελευθέριος Πλάτων, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Κοπανιάς, Επίκουρος Καθηγητής Αρχαιολογίας Ανατολικής Μεσογείου, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

Η ταυτότητα του "πολεμιστή" με βάση τα ταφικά δεδομένα της Ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης (ΜΕ ΙΙΙ-ΥΕ ΙΙΙΑ)

Ελληνικά

Η ταυτότητα του ''πολεμιστή'' με βάση τα ταφικά δεδομένα της Ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης (ΜΕ ΙΙΙ-ΥΕ ΙΙΙΑ)

Η εμφάνιση ταφών με οπλισμό στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την ύστερη φάση της ΜΕ περιόδου αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέματα της μυκηναϊκής και κατ’ επέκταση της αιγαιακής αρχαιολογίας. Επίκεντρο του ενδιαφέροντος ακόμα και σήμερα αποτελούν οι Ταφικοί Κύκλοι των Μυκηνών, οι οποίοι συγκεντρώνουν τις ταφές μιας άρχουσας τάξης, ορισμένα μέλη της οποίας προβάλλουν έντονα την ενασχόληση τους με τον πόλεμο και το κυνήγι. Αντίστοιχο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εμφάνιση ταφών «πολεμιστών» στη Κρήτη κατά την ΥΜ ΙΙ περίοδο, η οποία αποτέλεσε την αφορμή για τη διατύπωση θεωριών σχετικών με τη πιθανή κατάκτηση του νησιού από «Μυκηναίους».
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της ταυτότητας του «πολεμιστή» όπως αυτή δηλώνεται μέσω των ταφών με όπλα της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Κρήτης, ξεκινώντας από την πρώιμη ταφή «πολεμιστή» στην Κολώνα της Αίγινας (ΜΕ ΙΙ-ΙΙΙ) και καταλήγοντας στην ΥΕ ΙΙΙΑ, την περίοδο όπου διαμορφώνονται τα μυκηναϊκά ανάκτορα. Κύριοι στόχοι του πονήματος είναι να αναγνωριστούν κοινά στοιχεία και διαφοροποιήσεις, που συνθέτουν τον τρόπο με τον οποίο δηλώνεται το μαχητικό ήθος σε τόπο και σε χρόνο, καθώς και να εξεταστεί το αν η ταυτότητα του «πολεμιστή» αποτελεί απλώς μια κοινωνική κατασκευή ή μπορεί να βρει αντιστοίχιση και στη πραγματικότητα.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων η εργασία διαρθρώνεται σε τέσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια σύντομη καταγραφή θεωρητικών προσεγγίσεων της ταφικής αρχαιολογίας, σύμφωνα με τις οποίες οι ταφικές πρακτικές δεν αποτελούν απαραίτητα άμεση αντανάκλαση των πραγματικών συνθηκών, που επικρατούν σε μία κοινωνία. Στο δεύτερο μέρος καταγράφονται με χρονολογική σειρά και ανά γεωγραφική περιοχή τα αρχαιολογικά δεδομένα από τις κυριότερες ταφές με όπλα της ηπειρωτικής Ελλάδας δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους Ταφικούς Κύκλους των Μυκηνών. Το τρίτο μέρος αφορά την παρουσίαση των δεδομένων από τις ταφές «πολεμιστών» στη Κρήτη με επίκεντρο την ευρύτερη περιοχή της Κνωσού, επισημαίνοντας το γεγονός πως οι ταφές με όπλα στο νησί κατά την ΥΜ ΙΙ-ΥΜ ΙΙΙΑ1 περίοδο δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο φαινόμενο.
Στο τέταρτο μέρος επιχειρείται μία σύνθεση των δεδομένων, όπου καταγράφεται αρχικά η εξέλιξη του φαινομένου της εμφάνισης των ταφών με όπλα ανά περιοχή και ανά χρονολογική περίοδο ενώ γίνεται προσπάθεια να αναγνωριστούν μοτίβα απόθεσης. Στη συνέχεια, εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο η συγκεκριμένη ταυτότητα συνδιαλέγεται με άλλες ταυτότητες όπως το φύλο, η ηλικία και η κοινωνική θέση. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψιν τα αποτελέσματα βιοαρχαιολογικών μελετών πραγματοποιείται συζήτηση σχετικά με το αν μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματικούς «πολεμιστές» ή για ανθρώπους που τάφηκαν με τέτοιο τρόπο για άλλους λόγους. Παράλληλα, εξετάζεται η πραγματική χρήση του ξίφους και των άλλων όπλων, καθώς και άλλων κτερισμάτων, τα οποία μπορούν μας αποκαλύψουν επιπλέον αναγνώσεις σχετικά με τη φύση της ταυτότητας του «πολεμιστή» στη πρώιμη μυκηναϊκή κοινωνία.

Αρχαιολογία

τάφοι, πολεμιστές, Μυκηναίοι, Μινωίτες, όπλα

Όχι

0

Ναι

334

183

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2819787