Μονάδα:
Κατεύθυνση Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική ΙστορίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-11-22
Συγγραφέας:
Ζαφείρη Αικατερίνη
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισµού (από τον 13ο αι. έως την Ελληνική Επανάσταση), Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Καθηγήτρια Ιστορίας Νέου Ελληνισµού (από τον 13ο αι. έως την Ελληνική Επανάσταση), Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Μαρίνα Κουμανούδη, Κύρια Ερευνήτρια, Τομέας Βυζαντινών Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η πανώλη στη Βενετική Κρήτη (14ος -17ος αι.)
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η πανώλη στη Βενετική Κρήτη (14ος -17ος αι.)
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί το συνολικό φαινόμενο των επιδημιών της πανώλης στην Βενετοκρατούμενη Κρήτη από τον 14ο μέχρι και τα τέλη του 17ου αιώνα, στα πλαίσια της μελέτης και σύγκρισης των αντίστοιχων φαινομένων στην ευρωπαϊκή ιστοριογραφία.
Από τις σημαντικότερες βενετικές κτήσεις, το νησί της Κρήτης ερχόταν συχνά αντιμέτωπο με το λοιμό της πανώλης, την εισβολή της οποίας ευνοούσαν τα εκτεταμένα εμπορικά δίκτυα με τα οποία συνδέονταν η νήσος, δεδομένου ότι αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Ανατολικής Μεσογείου, ενώ η υπαγωγή της στο βενετικό διοικητικό σύστημα σήμαινε και την ύπαρξη σε αυτήν ενός οργανωμένου υγειονομικού μηχανισμού, ο οποίος στη διάρκεια των τριών αιώνων που εξετάζουμε γνώρισε βελτιώσεις καθώς και σταδιακή συστηματοποίηση. Ωστόσο, αυτό το προνόμιο δεν είχαν οι περιοχές της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου, όπου οι υγειονομικές συνθήκες ήταν προβληματικές ενώ η εφαρμογή υγειονομικών μέτρων ανεπαρκής ή στην πλειονότητα των περιοχών της ανύπαρκτη.
Το φαινόμενο των επιδημιών στην Κρήτη παρουσιάζεται στη συνάφειά του με τα επιδημικά φαινόμενα της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου∙ διερευνώνται οι σχέσεις τους, συγκρίνονται οι εντάσεις τους και παρακολουθούνται, κατά το δυνατόν, οι συγκεκριμένες πορείες τους. Μελετάται, επίσης, η εξέλιξη των υγειονομικών μηχανισμών που συγκροτούνται από την βενετική διοίκηση στην Κρήτη για την αντιμετώπιση της πανώλης και αποτιμάται η αποτελεσματικότητά τους απέναντι στην νόσο. Ειδικότερα, ερευνάται ο ρόλος των λοιμοκαθαρτηρίων και ο ιδιαίτερος τρόπος λειτουργίας τους, δεδομένου ότι αποτελούσαν ένα όργανο που συνδεόταν κατ’ εξοχήν με την πανώλη. Η τελευταία ενότητα αφιερώνεται στην αναλυτική περιγραφή του λοιμού του 1592-95, όπου παρέχονται λεπτομερείς περιγραφές σχετικά με την κοινωνία του Χάνδακα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Παρακολουθούμε, συγκεκριμένα, το χρονικό της πορείας της νόσου, από την ημέρα του ξεσπάσματος της έως και το τέλος αυτής, τις προσπάθειες που καταβάλλονται από πλευράς των βενετικών μηχανισμών καθώς και την κοινωνία του Χάνδακα για την αντιμετώπισή της αλλά και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και τις πολλαπλές συνέπειες του λοιμού κατά τη διάρκεια της εκτεταμένης αυτής κρίσης.
Η εκκίνηση της εργασίας μας από μια διερεύνηση της βιολογικής ταυτότητας της πανώλης κρίνεται αναγκαία καθώς μας παρέχει τη δυνατότητα πληρέστερης κατανόησης των ιδιαίτερων συνθηκών διάδοσης της νόσου, της περιοδικότητας των εμφανίσεων της όπως και του βαθμού της νοσηρότητας της. Τέλος, θα προβούμε στην συνοπτική παρουσίαση της εξελικτικής πορείας που ακολούθησε η ιατρική σκέψη στην προσπάθειά της να κατανοήσει το λοιμό και θα γίνουν αναφορές στις επιμέρους πρακτικές που μετέρχονταν οι ιατροί για την αντιμετώπισή της νόσου.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
πανώλη, Κρήτη, Χάνδακας, Βενετία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
74
