Κατεύθυνση Λογιστική
Βιβλιοθήκη Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών

2018-12-18

2018

Γανέλης Ευστάθιος

Δημήτριος Μπάλιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, ΕΚΠΑ

Η παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ως εργαλείο της οικονομικής και λογιστικής απάτης Financial Statement Fraud (F.S.F.)

Ελληνικά

Η παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ως εργαλείο της οικονομικής και λογιστικής απάτης Financial Statement Fraud (F.S.F.)

«Ως «απάτη» (Fraud) ορίζεται οποιαδήποτε σκόπιμη πράξη ή παράλειψη, που σκοπό έχει να εξαπατήσει, με αποτέλεσμα το θύμα να υποστεί συνέπειες και ο δράστης να έχει κέρδος. Όλοι οι οργανισμοί υπόκεινται σε κινδύνους απάτης. Οι "μεγάλες απάτες" έχουν οδηγήσει σε πτώση ολόκληρων οργανισμών με τεράστιες απώλειες επενδύσεων και σημαντικό κόστος. Οδηγεί συνήθως σε φυλάκιση των εμπλεκόμενων ατόμων και φυσικά στη διάβρωση της εμπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές. Η δημοσιευμένη δόλια συμπεριφορά από τα στελέχη-κλειδιά έχει επηρεάσει αρνητικά τη φήμη, τα εμπορικά σήματα και την εικόνα πολλών οργανισμών σε όλον τον κόσμο» (ACFE- Association of Certified Fraud Examiners).

Αρχίζοντας με τον ορισμό της απάτης, η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με την Οι-κονομική και Λογιστική Απάτη και το "τεχνικό μέσο" που τη βοηθά να αναπαραχθεί και να υ-ποστηριχθεί. Το μέσο αυτό ονομάζεται «παραποίηση χρηματοοικονομικών καταστάσεων» (Financial Statement Fraud «FSF») και είναι με την σειρά του αποτέλεσμα μιας διαφορετικής προσέγγισης και εφαρμογής της λογιστικής διαδικασίας και των κανόνων της η οποία είναι ευρέως γνωστή με την κωδική ονομασία «Δημιουργική Λογιστική» (Creative Accounting).
Η οικονομική απάτη (fraud) που σχετίζεται με τις λογιστικές και χρηματοοικονομικές καταστάσεις αποτελούσε από παλιά και συνεχίζει να αποτελεί μια μάστιγα για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας σε όλους τους τομείς της. Τρανταχτά παραδείγματα, όπως η Τράπεζα Κρήτης στη χώρα μας το 1989 (http://www.mixanitouxronou.gr) και η Enron στις ΗΠΑ το 2001 (10 Infamous Fraud Cases of the 21st Century,Acfe) καθώς και άλλες σημαντικές περιπτώσεις απάτης, προκαλούν πάντα το δημόσιο ενδιαφέρον. Το φαινόμενο αυτό στηρίζεται όπως αναφέρθηκε στην παραποίηση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και αποτελεί ειδικά για τη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη οικονομία, μία από τις μεγαλύτερες απειλές της ομαλής λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος. Τόσο η παρουσία, όσο και η εξάπλωσή του επιφέρουν στον επιχειρηματικό κόσμο, τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την ευρύτερη κοινωνία των εμπορικών συναλλαγών μία από τις χειρότερες συνέπειες, την «έλλειψη εμπιστοσύνης».
Η εμφάνισή της απάτης μπορεί να είναι είτε αποτέλεσμα στρατηγικών κινήσεων και αποφάσεων κλίμακας μεγάλων οικονομικών σχηματισμών, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, είτε λανθασμένης καθημερινής εκούσιας και ακούσιας πρακτικής από μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω των παραποιημένων χρηματοοικονομικών τους καταστάσεων. Στην οικονομική απάτη από μεγάλους οργανισμούς έχουμε σαν συνέπεια την εξαπάτηση των επενδυτών. Αυτοί μέσω των αγορών τοποθετούν-επενδύουν τις οικονομίες τους και τα κεφάλαια τους αγοράζοντας χρηματο-οικονομικά προϊόντα όπως μετοχές μιας εισηγμένης ή κάποιο παράγωγο ή ομόλογο. Οι παρα-ποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις συνήθως εμφανίζουν εταιρείες σε οικονομική ευ-ρωστία που συνιστούν ευκαιρίες για τοποθέτηση κεφαλαίων με καλή αποκόμιση κερδών. Έτσι ο οποιοσδήποτε (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) διαβάζοντας έναν «ωραιοποιημένο» ισολογισμό θα μπορούσε να εξαπατηθεί χάνοντας τις οικονομίες και τα κεφάλαιά που τοποθέτησε εξαιτίας του συγκεκριμένου φαινομένου.
Εκτός αυτού όμως, οι εταιρείες κολοσσοί επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τους γενικούς δείκτες των χρηματαγορών που συμμετέχουν και εκτός από την πιθανή απώλεια των χρημάτων των ε-πενδυτών οι συνέπειες κλονίζουν το γενικό κλίμα εμπιστοσύνης προκαλώντας «επενδυτικό μού-διασμα» και κατά συνέπεια επιβράδυνση στις οικονομίες.
Το φαινόμενο χτυπά τις οικονομίες όλων των κρατών ανεξαιρέτως και οι διαφορετικότητά του έχει να κάνει καθαρά με το νομικό-λογιστικό σύστημα καθεμιάς. Με την ίδια λογική και την δική του εκδοχή εμφανίστηκε σε ευρεία κλίμακα και στην Ελληνική Οικονομία την περίοδο 2000-2009. Η απάτη μέσω της παραποίησης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ήταν σχεδόν καθολική και οφείλονταν είτε σε σκόπιμες ενέργειες για την χορήγηση πιστώσεων και δανείων είτε σε ανυπαρξία υποτυπώδους λογιστηρίου, σε πρόσωπα, αλλά και σε κατάρτιση. Το «μαγείρεμα» στις καταστάσεις αυτής της περιόδου είχε κυρίως δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον τα υπόλοιπα του ισοζυγίου δεν ανταποκρίνονταν – και με διαφορά- στα πραγματικά οικονομικά δεδομένα της επιχείρησης και δεύτερον το ότι «η τσέπη» του μεγαλομετόχου/εταίρου και ταυτόχρονα προέδρου/διαχειριστή ήταν το «ίδιο και το αυτό» με το ταμείο της επιχείρησης.

Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες

Παραποίηση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων - Xειραγώγηση Xρηματοοικονομικών Kαταστάσεων - Δημιουργική Λογιστική – Οικονομική απάτη

Όχι

0

Ναι

34

102

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2837887