Κατεύθυνση Μουσειακές Σπουδές
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2018-12-20

2018

Βούλτεψη Αγγελική

Μάρλεν Μούλιου, Λέκτορας Μουσειολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Θεοκλής - Πέτρος Ζούνης, Δρ., Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αικατερίνη Κωστή, Δρ., Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου: Πώς ένα ελληνικό περιφερειακό μουσείο μπορεί να καταστεί βιώσιμο. Προτάσεις Επαναπροσέγγισης του Τοπικού Κοινού και Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δράσεων

Ελληνικά

Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου: Πώς ένα ελληνικό περιφερειακό μουσείο μπορεί να καταστεί βιώσιμο. Προτάσεις Επαναπροσέγγισης του Τοπικού Κοινού και Σχεδιασμός Εκπαιδευτικών Δράσεων

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι μέσα από την περίπτωση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου, να διερευνήσει πώς μια τοπική κοινωνία προσλαμβάνει το ενδεχόμενο διακοπής της λειτουργίας ενός πολιτιστικού οργανισμού, μοναδικού στο είδος του για τον τόπο, όπως επίσης και πώς ένα επαρχιακό μουσείο μπορεί να καταστεί βιώσιμο ενισχύοντας παράλληλα τον κοινωνικό του ρόλο.
Για την εξυπηρέτηση του σκοπού της παρούσας εργασίας πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική μελέτη και διαδικτυακή έρευνα με στόχο τη διερεύνηση των συνθηκών που επικρατούν στον τομέα του πολιτισμού και των πρακτικών που εφαρμόζονται στο χώρο των μουσείων στην Ελλάδα, στα χρόνια της κρίσης. Έρευνα κοινού πραγματοποιήθηκε μέσω της χρήσης ερωτηματολογίων, με στόχο τη διερεύνηση των τάσεων και των αντιλήψεων της τοπικής κοινωνίας σε σχέση με το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου. Προκειμένου να διαπιστωθούν οι δυνατότητες και αδυναμίες του Μουσείου, πραγματοποιήθηκε επιτόπια έρευνα στο χώρο και συνέντευξη με την έφορο. Τέλος, επιτόπια έρευνα και βιβλιογραφική μελέτη πραγματοποιήθηκε επίσης για το σχεδιασμό των προτεινόμενων εκπαιδευτικών δράσεων.
Έτσι, στο πρώτο κεφάλαιο τίθενται οι θεωρητικές βάσεις διερεύνησης του θέματος. Συγκεκριμένα, διασαφηνίζονται οι όροι βιώσιμη πολιτιστική ανάπτυξη και αειφορία και παρουσιάζονται οι τάσεις ενσωμάτωσής τους από διαφορετικούς πολιτιστικούς φορείς, μεταξύ των οποίων και τα μουσεία, σε ευρωπαϊκό και τοπικό επίπεδο. Η υιοθέτηση καλών πρακτικών βιωσιμότητας από διαφορετικά ελληνικά περιφερειακά μουσεία αντιδιαστέλλεται με την υπάρχουσα κατάσταση στα κατά τόπους λαογραφικά μουσεία της ελληνικής περιφέρειας.
Στη συνέχεια ακολουθεί η μελέτη του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου ως χαρακτηριστική περίπτωση ελληνικού περιφερειακού μουσείου, το οποίο χρήζει άμεσου επαναπροσδιορισμού του τρόπου λειτουργίας του προς την κατεύθυνση της αειφορίας. Έτσι, στο δεύτερο κεφάλαιο δίνονται οι απαραίτητες εισαγωγικές πληροφορίες σχετικά με την ιστορία, την ίδρυση, τη νομική υπόσταση και τους σκοπούς του, καθώς και το περιεχόμενο των συλλογών και της μόνιμης έκθεσης.
Στο τρίτο κεφάλαιο επιχειρείται η ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν τη λειτουργία του, μέσω των μεθοδολογικών εργαλείων SWOT και PEST, ενώ στο τέταρτο παρουσιάζεται το σκεπτικό και ο προγραμματισμός των δράσεων στις οποίες πρέπει να προβεί το Μουσείο στην επόμενη πενταετία προκειμένου να καταστεί βιώσιμο (πενταετές στρατηγικό πλάνο). Οι επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στο χώρο του Μουσείου κατά την επιτόπια έρευνα, αποκάλυψαν ένα πλήθος βασικών λειτουργικών αδυναμιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κατά το σχεδιασμό του στρατηγικού πλάνου να τεθεί σε προτεραιότητα η επίλυση των λειτουργικών προβλημάτων του χώρου και της μόνιμης έκθεσης και στη συνέχεια να ακολουθήσουν προτάσεις που αφορούν στην οικονομική πολιτική και τον επικοινωνιακό χαρακτήρα του οργανισμού, καθώς και στην επαναπροσέγγιση του τοπικού κοινού.
Καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό του πενταετούς προγραμματισμού διαδραμάτισε και η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας κοινού, όπως αυτή παρουσιάζεται στο πέμπτο κεφάλαιο της παρούσας εργασίας. Στόχος της συγκεκριμένης έρευνας ήταν σε δείγμα αποτελούμενο από μέλη της τοπικής κοινωνίας να διερευνήσει τις στάσεις και τις αντιλήψεις των κατοίκων του νησιού σχετικά με το Μουσείο και το ενδεχόμενο διακοπής της λειτουργίας του.
Τέλος, στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το σκεπτικό σχεδιασμού και τα στάδια υλοποίησης δύο εκπαιδευτικών δράσεων ως ενδεικτικές εκείνων που το Μουσείο πρέπει να θέσει σε εφαρμογή, προκειμένου να προσεγγίσει εκ νέου διαφορετικές ομάδες κοινού της τοπικής κοινωνίας. Κρίνεται ωστόσο σκόπιμο να αναφερθεί εδώ το γεγονός ότι οι αδυναμίες των υποδομών (έλλειψη χώρου για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων) και οι αστοχίες στην έκθεση της μόνιμης συλλογής του Μουσείου (λεζάντες, συνοδευτικά κείμενα), κατέστησαν αδύνατο το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου και συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος στην τυπική του μορφή. Λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερόμενες αδυναμίες, όπως και την έλλειψη εξειδικευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού στο Μουσείο, ειδικά για τους μαθητές Δημοτικού, προτάθηκαν δραστηριότητες που εμπλέκουν κυρίως το δάσκαλο και όχι κάποιον εκπρόσωπο του Μουσείου. Παρά τις δυσκολίες επιδιώχθηκε ο σχεδιασμός ενός δεύτερου εκπαιδευτικού προγράμματος μέσω του οποίου έφηβοι και ηλικιωμένοι θα εμπλακούν εκ νέου όχι μόνο με τις συλλογές του Μουσείου αλλά και μεταξύ τους, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ανανέωση της λειτουργίας του.
Τέλος, θα παρουσιαστούν τα συναγόμενα συμπεράσματα και οι προτάσεις προς μελλοντική διερεύνηση.

Γεωγραφία - Ανθρωπολογία – Λαογραφία

περιφερειακά μουσεία, βιωσιμότητα, βιώσιμη πολιτιστική ανάπτυξη, τοπικό κοινό, εκπαιδευτικά προγράμματα, τοπική κοινωνία, εκπαιδευτικές δράσεις, στρατηγικό πλάνο

Όχι

0

Όχι

54

162

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2838335