Αξιολόγηση επιπέδου γνώσεων οδοντιάτρων αναφορικά με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης για την πρόληψη λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας.

Διπλωματική Εργασία uoadl:2838448 558 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Οδοντοφατνιακή Χειρουργική
Βιβλιοθήκη Οδοντιατρικής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-12-22
Έτος εκπόνησης:
2018
Συγγραφέας:
Μπουντανιώτης Φώτιος-Χρήστος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Χριστόπουλος Παναγιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Θεολόγη-Λυγιδάκη Νάντια, Επίκουρη Καθηγήτρια Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής,Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Τζέρμπος Φώτιος, Αναπληρωτής Καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Αξιολόγηση επιπέδου γνώσεων οδοντιάτρων αναφορικά με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης για την πρόληψη λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας.
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Αξιολόγηση επιπέδου γνώσεων οδοντιάτρων αναφορικά με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης για την πρόληψη λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας
Περίληψη:
Η λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα (ΛΕ) είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή λοίμωξη που σχετίζεται με την άθροιση ινικής και αιμοπεταλίων με τη μορφή εκβλαστήσεων, που εναποτίθενται στο ενδοκάρδιο. Βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί (μύκητες, ιοί) αποικίζουν αυτές τις εκβλαστήσεις και εμπλέκονται στη παθογένεση της νόσου, εξ ου και το όνομα λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα. Οι προσθετικές βαλβίδες μπορούν επίσης να λειτουργήσουν σαν εστίες άθροισης αιμοπεταλίων και σχηματισμού θρόμβου. Τα βακτήρια μπορούν να εισέλθουν στην αιματική κυκλοφορία μέσω πολλών πυλών εισόδου αλλά συχνότερα εισέρχονται μέσω των επιφανειών βλεννογόνου. Στα ούλα και τον περιοδοντικό σύνδεσμο υπάρχει σχεδόν πάντα κάποιου βαθμού φλεγμονή αποτελώντας έτσι μια δυνητική πύλη εισόδου μικροβίων στο αίμα. Η ΛΕ έχει ετήσια επίπτωση 3-10 περιστατικά ανά 100.000 άτομα και μπορεί να προκαλέσει σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Παρόλο που η ΛΕ είναι σπάνια, αποτελεί μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση με θνησιμότητα που μπορεί να αγγίξει το 30% ακόμα και με αντιβιοτική θεραπεία. Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου αναφέρονται η παρουσία προσθετικών βαλβίδων, οι συγγενείς καρδιοπάθειες, η ενδοφλέβια χρήση ουσιών και το πρόσφατο ιστορικό επεμβατικής ιατρικής ή οδοντιατρικής πράξης. Για τη διάγνωση της νόσου αξιολογούνται κλινικά, εργαστηριακά και απεικονιστικά ευρήματα. Οι κλινικές εκδηλώσεις της νόσου είναι μη ειδικές και περιλαμβάνουν πυρετό, απώλεια βάρους, λήθαργο, βράχυνση της αναπνοής, εμφάνιση ή αλλαγή καρδιακών φυσημάτων και δερματικές εκδηλώσεις. Οι καλλιέργειες αίματος και το υπερηχογράφημα είναι απαραίτητα για τη διάγνωση.
Βασιζόμενοι στον αναφερόμενο σημαντικό ρόλο της βακτηριαιμίας που προκαλείται μετά από οδοντιατρικές εργασίες στην εμφάνιση ΛΕ, οι επιτροπές ειδικών και τα αρμόδια όργανα έχουν προχωρήσει στη σύσταση οδηγιών για τη χορήγηση προφυλακτικής αντιβιοτικής αγωγής για την πρόληψη της ΛΕ, ήδη από το 1955. Όλες αυτές οι οδηγίες έχουν βασιστεί κυρίως στις γνώμες και τις απόψεις ειδικών παρά στην επιστημονική τεκμηρίωση καθώς η αποτελεσματικότητα της χημειοπροφύλαξης δεν έχει αποδειχθεί. Παρόλο που οι οδοντιατρικές επεμβάσεις ενοχοποιούνται συχνά για την πρόκληση ΛΕ, ο αριθμός των περιπτώσεων όπου μπορεί να θεωρηθεί μια αιτιολογική συσχέτιση είναι εξαιρετικά μικρός. Συνεπώς τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες αμφιβολίες εκφράζονται αναφορικά με τη σημασία των οδοντιατρικών επεμβάσεων στην πρόκληση ΛΕ σε σύγκριση με την αθροιστική επίδραση της συνεχούς βακτηριαιμίας που σχετίζεται με τις συχνότερες καθημερινές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα των δοντιών ή η μάσηση που φυσιολογικά δεν προκαλούν τη νόσο. Έχει βρεθεί οτι η διατήρηση βέλτιστης στοματικής υγιεινής είναι πιο αποτελεσματική στη μείωση της συχνότητας βακτηριαιμίας (και ΛΕ) από τις καθημερινές δραστηριότητες σε σχέση με την χημειοπροφύλαξη πριν από οδοντιατρικές επεμβάσεις. Επιπροσθέτως, τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα των αντιβιοτικών, όπως η αναφυλαξία και η ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών, μπορεί να υπερνικούν τα οφέλη της χημειοπροφύλαξης. Υπο αυτές τις συνθήκες, οι ομάδες ειδικών τόσο στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) όσο και στην Αμερική, αναγνωρίζοντας την απουσία τεκμηριωμένων δεδομένων προχώρησαν σε σημαντικές αναθεωρήσεις των αρχικών οδηγιών από το 2007 και μετά. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (ΑΚΕ) το 2007 πρότεινε τον περιορισμό χορήγησης χημειοπροφύλαξης μόνο σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Το Ινστιτούτο NICE στο ΗΒ, το 2008, πρότεινε την κατάργηση της χημειοπροφύλαξης για όλους τους ασθενείς που υποβάλλονται σε οδοντιατρικές επεμβάσεις. Ωστόσο, το 2016 η οδηγία αυτή τροποποιηθήκε με την προσθήκη του όρου «να μην χορηγείται ως ρουτίνα χημειοπροφύλαξη» σε αυτούς τους ασθενείς.
Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει σημαντικός αριθμός ερευνών, βασισμένων κυρίως σε ερωτηματολόγια, που μελετά το επίπεδο γνώσης των οδοντιάτρων αναφορικά με την χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε πολλές χώρες. Δυστυχώς, εώς σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα που να αξιολογούν την παράμετρο αυτή. Σκοποί αυτής της διπλωματικής εργασίας είναι: 1) Να αξιολογηθεί το επίπεδο γνώσεων των Ελλήνων οδοντιάτρων αναφορικά με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης (ενδείξεις, δοσολογίες κ.α.) και 2) Να διερευνυθεί η πιθανή συσχέτιση του επιπέδου γνώσεων με την ηλικία, τον τόπο εργασίας και την εξειδίκευση (γενικός οδοντίατρος ή εξειδικευμένος).
Η έρευνα βασίστηκε σε ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν στα πλαίσια του Πανελληνίου Οδοντιατρικού Συνεδρίου το οποίο διεξήχθει τον Νοέμβριο του 2016 στην Αθήνα. Στην έρευνα συμμετείχαν 343 οδοντίατροι που απάντησαν ανώνυμα το ερωτηματολόγιο, το οποίο περιείχε 10 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Εκτός από τις ερωτήσεις οι οδοντίατροι έπρεπε να σημειώσουν την ηλικία τους (δεν υπήρχε ηλικιακός περιορισμός), την περιοχή εργασίας τους και το εάν ασκούν γενική οδοντιατρική ή αν είναι εξειδικευμένοι σε κάποιο αντικείμενο. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ηλικιακές ομάδες, Ομάδα 1: ≤39 ετών και Ομάδα 2: >39 ετών, και σε δύο ομάδες ανάλογα με τον τόπο εργασίας, σε Αττική και εκτός Αττικής. Οι απαντήσεις ελέχθησαν σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΚΕ (2007) σχετικά με τις ενδείξεις και τις δόσεις για χημειοπροφύλαξη. Η σωστή απάντηση 1-4 ερωτήσεων θεωρήθηκε ως χαμηλό επίπεδο γνώσεων, 5-7 ερωτήσεων ως μεσαίο επίπεδο και 8-10 ως υψηλό επίπεδο γνώσεων. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 38,7 έτη (SD: 12,78). Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με τη στατιστική δοκιμασία x2 (Microsoft Office Excel 2007 και SPSS) και το αποτέλεσμα θεωρήθηκε στατιστικά σημαντικό όταν p<0,05.
Η πλειοψηφία των Ελλήνων οδοντιάτρων (56,8%) έχει μεσαίο επίπεδο γνώσεων απαντώντας σωστά σε 5-7 ερωτήσεις. Οι περισσότεροι (n=68) έδωσαν 6 σωστές απαντήσεις. Βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά αναφορικά με το επίπεδο γνώσεων μεταξύ των δύο ηλικιακών ομάδων (p=0,000). Η μικρότερη, ηλικιακά, ομάδα (Ομάδα 1) παρουσίασε υψηλότερο επίπεδο γνώσεων σε σχέση με την μεγαλύτερη (Ομάδα 2). Αντιθέτως, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά για τις άλλες δύο παραμέτρους που αξιολογήθηκαν (περιοχή εργασίας και γενική οδοντιατρική ή εξειδίκευση). Η ερώτηση 3, που αφορούσε τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε ασθενή ο οποίος λαμβάνει ήδη αντιβιοτική αγωγή για άλλο λόγο, συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό λανθασμένων απαντήσεων (223 από τους 343 συμμετέχοντες, 65%).
Συμπερασματικά, βρέθηκε πως το επίπεδο γνώσης των Ελλήνων οδοντιάτρων αναφορικά με τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης για την πρόληψη λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας είναι μέτριο ενώ οι νεότεροι οδοντίατροι εμφανίζουν υψηλότερο επίπεδο γνώσεων σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Τα αποτελέσματα αυτά βρίσκονται σε συμφωνία με τα ευρήματα παρόμοιων μελετών σε άλλες χώρες. Παρόλο που το επίπεδο αυτό μπορεί να είναι ικανοποιητικό σε κάποιο βαθμό, καταδεικνύεται οτι υπάρχει χώρος και αναγκαιότητα για βελτίωση, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα ευρήματα αυτά μπορούν να αποτελέσουν ένα «χρήσιμο εργαλείο» στα χέρια των αρμοδίων Ελληνικών οργάνων για το σχεδιασμό και τη χάραξη στρατηγικών συνεχούς επιμόρφωσης των οδοντιάτρων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα, Πρόληψη, Χημειοπροφύλαξη, Οδοντίατροι, Ερωτηματολόγιο, Αξιολόγηση γνώσεων
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
50
Αριθμός σελίδων:
57
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

BOUNTANIOTIS DISSERTATION.pdf
1 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.