Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μιχαήλ Ράλλης
Επίκουρος Καθηγητής, Τομέας Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, Τμήμα Φαρμακευτικής,
Σχολή Επιστημών Υγείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
Ο μη μελανοκυτταρικός καρκίνος του δέρματος είναι ο συχνότερος καρκίνος του ανθρώπινου σώματος, με τον βασικοκυτταρικό τύπο να αντιπροσωπεύει το 70-80% του συνόλου των κακοηθειών, ενώ η συχνότητα του ακανθοκυτταρικού τύπου έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά 50-200%. Η ακτινοθεραπεία αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή σε περιπτώσεις όπου η χειρουργική αφαίρεση δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, λόγω συνήθως του ανατομικού σημείου του όγκου ή της συννοσηρότητας του ασθενή. Η ακτινοδερματίτιδα αποτελεί μια εξαιρετικά συχνή παρενέργεια της ακτινοθεραπείας, με συχνότητα που υπερβαίνει το 85%, επιβαρύνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών και δυσχεραίνοντας τη συμμόρφωσή τους στη θεραπεία. Μέχρι σήμερα, παρά το πλήθος κλινικών μελετών που έχουν διεξαχθεί παγκοσμίως, δεν έχει βρεθεί σκεύασμα με ικανοποιητική δράση ως προς την πρόληψη αυτής της σημαντικής ανεπιθύμητης ενέργειας.
Βάσει των ενθαρρυντικών προκλινικών δεδομένων από τη μακροχρόνια έρευνα στο εργαστήριο μικρών πειραματοζώων του Τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σχετικά με τη φαρμακολογική δράση και την τοξικότητα του εκχυλίσματος από τον φλοιό του φυτού Pinus halepensis, σχεδιάστηκε η παρούσα τυχαιοποιημένη μονή-τυφλή παράλληλων ομάδων κλινική μελέτη, που διεξήχθη στο Ακτινοθεραπευτικό Ογκολογικό τμήμα του Νοσοκομείου Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων «Ανδρέας Συγγρός». Σκοπός ήταν η εξέταση αποτελεσματικότητας και ασφάλειας του υπό δοκιμή σκευάσματος, με κύρια δραστικά συστατικά το εκχύλισμα Pinus και την ακετυλοκυστεΐνη, ως προς την πρόληψη της οξείας ακτινοδερματίτιδας, σε ακτινοθεραπευόμενους ασθενείς με μη μελανοκυτταρικό καρκίνο του δέρματος και η σύγκριση της δράσης του με ιατροτεχνολογικό προϊόν του εμπορίου.
Είκοσι δύο εθελοντές ασθενείς, που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης, συμμετείχαν στη μελέτη, εφαρμόζοντας, κατόπιν τυχαιοποίησης, οι μισοί το υπό εξέταση σκεύασμα και οι μισοί το σκεύασμα αναφοράς. Η αξιολόγηση του ακτινοεπαγόμενου ερεθισμού έγινε συνδυάζοντας κλινικά ιατρικά κριτήρια (RTOG), εκβάσεις αναφερόμενες από τον ασθενή (κλίμακα VAS) και μη επεμβατικές μετρήσεις των βιοφυσικών παραμέτρων του δέρματος, κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς και ένα μήνα μετά το πέρας αυτής.
Από τον στατιστικό έλεγχο προέκυψε η υπεροχή του σκευάσματος pinus ως προς τη βελτίωση της κλινικής εικόνας στην επανεξέταση του ενός μήνα με πρόληψη της χρόνιας φλεγμονής, η ευεργετική δράση του στην πρόληψη των υποκειμενικών ενοχλήσεων το πρώτο ήμισυ διάστημα της θεραπείας, καθώς και η επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων στην πλειοψηφία των εμβιομηχανικών μετρήσεων. Η έλλειψη ανεπιθύμητων ενεργειών καθιστά το υπό δοκιμή σκεύασμα μια ασφαλή τοπική αγωγή. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμη η περαιτέρω διερεύνηση της συμβολής του στην πρόληψη της ακτινοδερματίτιδας σε μεγαλύτερο δείγμα πληθυσμού.
Λέξεις-κλειδιά:
ακτινοδερματίτιδα,πρόληψη,μη μελανοκυτταρικός καρκίνος δέρματος,εκχύλισμα pinus halepensis
