Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
ΠΜΣ Χειρουργική Ογκολογία

2019-01-27

2019

Γεωργίου Κωνσταντίνος

Γεώργιος Φραγκουλίδης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μανούσος Κωνσταντουλάκης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Θεοδόσιος Θεοδοσόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Is there a place for Cytoreductive Surgery and Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy in the treatment of pancreatic adenocarcinoma? A systematic review.

Αγγλικά

Υπάρχει χώρος για την Κυτταρομειωτική Χειρουργική και την Υπέρθερμη Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία για τη θεραπεία του παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος; Μια συστηματική ανασκόπηση.

Η κυτταρομειωτική Χειρουργική (CRS) και η Υπέρθερμη Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία (HIPEC) χρησιμοποιήθηκαν την τελευταία τριακονταετία σε ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων περιτοναΪκής καρκινωμάτωσης. Ιστορικά, το ψευδομύξωμα περιτοναίου απετέλεσε την πρώτη απόλυτη ένδειξη για CRS / HIPEC. Σήμερα, στις ενδείξεις σε επιλεγμένους ασθενείς έχει προστεθεί η καρκινωμάτωση του περιτοναίου από εντεροκολικό καρκίνο ενώ η χρήση CRS / HIPEC σε περιτοναϊκές μεταστάσεις που προέρχονται από γαστρικό καρκίνο ή καρκίνο των ωοθηκών αποτελούν αντικείμενο κλινικής έρευνας. Επίσης έχει αναφερθεί με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα η χρήση CRS / HIPEC και σε άλλες ιστολογίες, όπως τα πρωτοπαθή νεοπλάσματα του περιτοναίου (κυρίως μεσοθηλίωμα), το αδενοκαρκίνωμα σκωληκοειδούς απόφυσης, κ.α.
Το αδενοκαρκίνωμα το παγκρέατος παραμένει ένας από τους πλέον θανατηφόρους καρκίνους και έχει πενταετή επιβίωση της τάξης του 5%. Λόγω της απουσίας πρώιμης συμπτωματολογίας, της τάσης του αδενοκαρκινώματος να καταλαμβάνει παρακείμενους ιστούς ή να μεθίσταται πρώιμα, μαζί με την έλλειψη διαγνωστικών εξετάσεων ανίχνευσής του σε αρχικά στάδια, έχει σαν αποτέλεσμα οι πάσχοντες να έχουν ήδη προχωρημένη νόσο τη στιγμή που διαγιγνώσκονται και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Η πλήρης χειρουργική εξαίρεση είναι η μόνη θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος, ωστόσο λιγότερο του 20% των νεοδιαγνωσθέντων ασθενών έχουν ένδειξη χειρουργικής επέμβασης. Θα πρέπει να τονισθεί ότι η χειρουργική αφαίρεση έχει νόημα μόνο σε ασθενείς με πλήρως ή οριακά εξαιρέσιμο καρκίνο του παγκρέατος.
Έχουν προταθεί κατά καιρούς πολλές νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος. Ωστόσο μέχρι στιγμής, καμία δεν έχει καθιερωθεί σαν η θεραπεία εκλογής, ενώ παράλληλα προτείνονται και άλλες. Μια τέτοια νέα θεραπευτική προσέγγιση για το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος αποτελεί ο συνδυασμός της κυτταρομειωτικής χειρουργικής με υπερθερμική ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία. Ωστόσο έχουν αναφερθεί λίγα και αντιφατικά αποτελέσματα για τη χρήση της στους ασθενείς αυτούς.
Για τον λόγο αυτό, ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι:
a. Να παρουσιάσουμε την τεχνολογία και να περιγράψουμε τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στο συνδυασμό της κυτταρομειωτικής Χειρουργικής με την υπερθερμική ενδοπεριτοναϊκή χημειοθεραπεία.
b. Να προβούμε σε μια συστηματική ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας που αφορά τα αποτελέσματα αυτής της θεραπευτικής μεθόδου σε ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος.
Η μεθοδολογία που ακολουθήσαμε ήταν:
a. Ανασκόπηση της προσιτής σε εμάς βιβλιογραφίας σχετικά με την τεχνολογία και τις τεχνικές της CRS και HIPEC.
b. Η συστηματική ανασκόπηση έγινε σύμφωνα με το πρωτόκολλο Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA). Οι ακόλουθοι όροι Mesh και λέξεις χρησιμοποιήθηκαν στην Αγγλική γλώσσα για τη στρατηγική ανεύρεσης: Group A terms: “CRS” OR “cytoreductive surgery” OR “cytoreduction” OR “Hipec” OR “Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy”. Group B terms: “pancreas” OR “pancreatic”. Χρησιμοποιήθηκαν επιπλέον φίλτρα για τον περιορισμό σε εργασίες που αφορούσαν ανθρώπους, ήταν στην Αγγλική γλώσσα και είχαν δημοσιευθεί την τελευταία δεκαετία. Για την αναζήτηση χρησιμοποιήθηκαν οι βάσεις δεδομένων Medline, Scopus, Cochrane, καθώς και international clinical trial registries. Τέλος συνδυάστηκαν τα ευρήματα των Group A and group B terms και στο αποτέλεσμα εφαρμόσθηκαν τα προαναφερθέντα φίλτρα.
Η τεχνολογία και οι τεχνικές της CRS και HIPEC παρουσιάζονται στο θεωρητικό μέρος αυτής της εργασίας.
Η συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας κατέληξε σε εννέα άρθρα που πληρούσαν τα προκαθορισθέντα κριτήρια. Μετά την αφαίρεση των διπλοαναφορών, βρέθηκαν συνολικά 68 περιπτώσεις παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος που έλαβαν θεραπεία με CRS και HIPEC. Από αυτές, σε 33 περιπτώσεις έγινε επικουρικά CRS και HIPEC μετά από αφαιρέσιμη νόσο χωρίς περιτοναϊκή συμμετοχή ενώ οι υπόλοιπες 35 περιπτώσεις ενεφάνιζαν καρκινωμάτωση του περιτοναίου λόγω παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος. Και στις 9 εργασίες υπάρχουν περιορισμένα και ελλιπή στοιχεία σ ότι αφορά τα δημογραφικά δεδομένα, το πρωτόκολλο HIPEC που ακολουθήθηκε, και τους ειδικούς για τη νόσο δείκτες επιβίωσης που επετεύχθησαν. Οι περισσότερες περιπτώσεις που συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση, παρουσιάζονται μαζί με άλλης αιτιολογίας καρκινωματώσεις του περιτοναίου. Υπάρχουν εξαιρετικά λίγα δεδομένα για την επιβίωση, που κυμαίνεται από 2-78 μήνες. Συνολικά, τα δεδομένα παρουσιάζονται αναλυτικά στο ειδικό μέρος και συνοπτικά στους Πίνακες 17 και 18.
Συμπερασματικά, με την εργασία αυτή παρέχεται στον αναγνώστη η δυνατότητα ανασκόπησης της σχετικής με το θέμα βιβλιογραφίας και κατανόησης της CRS και HIPEC στη θεραπεία του αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος. Ο συνδυασμός CRS και HIPEC έχει χρησιμοποιηθεί τόσο για την αντιμετώπιση περιτοναϊκών μεταστάσεων παγκρεατικής αιτιολογίας όσο και σαν προφυλακτική θεραπεία σε εξαιρέσιμο αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος. Φαίνεται ότι η θεραπευτική αυτή μέθοδος έχει βάση, ωστόσο τα εξαιρετικά λιγοστά βιβλιογραφικά δεδομένα εμποδίζουν την εξαγωγή ασφαλούς συμπεράσματος και απαιτείται περισσότερη έρευνα προκειμένου να τεκμηριωθούν τα πιθανά οφέλη από την εφαρμογή της.

Επιστήμες Υγείας

Κυτταρομειωτική Χειρουργική, Υπέρθερμη Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία, Παγκρεατικό Αδενοκαρκίνωμα, Πάγκρεας, Καρκίνος, Ογκολογία, Θεραπεία

Όχι

0

Ναι

91

68

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2846887/file.pdf

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2846887