Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νικόλαος Παπαντωνίου, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Δημήτριος Κασσάνος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Χαράλαμπος Χρέλιας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή. Η κατανάλωση αλκοόλ, καπνού και καφεΐνης κατά την κύηση, αποτελούν σημαντικότατες αιτίες για τη δημιουργία επιπλοκών κατά τη διάρκειά της, δυσμενών εκβάσεων στον τοκετό και είναι συνυπεύθυνοι επιβλαβείς παράγοντες για αρκετά προβλήματα υγείας στην νεογνική και παιδική ηλικία.
Σκοπός. Η παρούσα διπλωματική ανασκοπική εργασία διερευνά τις τεκμηριωμένες επιπτώσεις της χρήσης αλκοόλ, καπνού και καφεΐνης στην έκβαση της κύησης, τις επιπτώσεις στο έμβρυο και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο νεογνό – παιδί, καθώς και την επίδραση της κατανάλωσης στο μητρικό θηλασμό και στην απορρόφηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Υλικό και Μέθοδος. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση διενεργήθηκε από τις βάσεις δεδομένων Pubmed, Cochrane Database και Google Scholar. Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν αλκοόλ, κάπνισμα , καφεΐνη, κύηση, “alcohol”, “tobacco”, “caffeine”, “pregnancy”, “alcohol intake in pregnancy”, “tobacco use in pregnancy”, “smoking and pregnancy”, “alcohol fetal syndrome”, “smoking cessation programs”.
Αποτελέσματα. Το αλκοόλ διέρχεται ελεύθερα τον πλακούντα και τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό του εμβρύου, είναι άμεσα και έμμεσα τοξικό και εκκρίνεται και στο μητρικό γάλα, χωρίς να υπάρχουν ασφαλή επίπεδα και όρια χρήσης οινοπνεύματος στην εγκυμοσύνη και συνδέεται με μαιευτικές επιπλοκές και με το εμβρυικό αλκοολικό σύνδρομο. Το κάπνισμα στην κύηση αυξάνει τη συχνότητα μαιευτικών επιπλοκών (αυτόματων αποβολών, προδρομικού πλακούντα, πρόωρη αποκόλληση πλακούντα, πρόωρη ρήξη υμένων), ενώ το τόσο το ενεργητικό όσο και παθητικό κάπνισμα, συνδέονται με ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης, χαμηλό βάρος γέννησης και μειονεξίες εκμάθησης και συμπεριφοράς. Η καφεΐνη διαπερνά τον πλακούντα, περιορίζει αιματική ροή στον πλακούντα λόγω αγγειοσυστολής και επιβαρύνει τον ανώριμο μεταβολισμό του εμβρύου. Κατανάλωση μεγαλύτερη από 200 mg σε καθημερινή βάση, σχετίζεται με διπλασιασμό του κινδύνου αποβολής, ενώ κατανάλωση μεγαλύτερη από 300mg/ ημέρα αυξάνει το σχετικό κίνδυνο για αποβολή, με ασφαλή δόση να θεωρείται μόνο η μηδενική.
Συμπεράσματα. Τα συμπεράσματα της παρούσας εργασίας αφορούν τις δυσμενείς επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ, καπνού και καφεΐνης στην περιγεννητική περίοδο για την έγκυο και το έμβρυο, την αναγκαιότητα της κοινωνικής παρέμβασης και ενημέρωσης γυναικών για τους κινδύνους της κατανάλωσης στην περίοδο της κύησης, καθώς και το μείζονα ρόλο που έχουν οι λειτουργοί υγείας στην διδασκαλία και στην συμβουλευτική της εγκύου, με στόχο την προστασία της από τους κινδύνους της κατανάλωσης κατά την εγκυμοσύνη.
Λέξεις-κλειδιά:
Αλκοόλ, Κάπνισμα, Καφεΐνη, Κύηση
