Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γιαννοπούλου Ιωάννα, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κολαϊτης Γεράσιμος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Παπανικολάου Αικατερίνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Ο όρος Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ) είναι γενικός και αποτελεί "ομπρέλα" για όλες τις κατηγορίες μαθητών με δυσκολίες στη μάθηση. Η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει ότι περίπου 5-15% των παιδιών σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζει δυσκολίες στη μάθηση και ότι περίπου το ένα τρίτο εξ’ αυτών διαγιγνώσκεται με μία ψυχιατρική διαταραχή. Παρά την αύξηση του επιστημονικού ενδιαφέροντος τα τελευταία τριάντα χρόνια στο πεδίο των «μαθησιακών δυσκολιών» στη χώρα μας, τα επιδημιολογικά δεδομένα που αφορούν τον επιπολασμό τους στην Ελλάδα είναι ελάχιστα και δεν συμπεριλαμβάνουν την ψυχιατρική νοσηρότητα.
Σκοπός: Κύριος σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η επιδημιολογική μελέτη των Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών στον μαθητικό πληθυσμό του Νομού Ευβοίας κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2015-2016, 2016-2017 και 2017-2018.
Μέθοδος: Για τον υπολογισμό του επιπολασμού των ΕΕΑ χρησιμοποιήθηκαν: (α) οι γνωματεύσεις των μαθητών που τηρούνται στο αρχείο του Κέντρου Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) του Νομού Ευβοίας, και (β) τα στατιστικά δεδομένα που τηρούνται στις Δ/νσεις Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης του εν λόγω Νομού. Το δείγμα που χορηγήθηκε με τυχαία σειρά από το αρμόδιο ΚΕΔΔΥ συγκροτείται από 1102 μαθητές, ηλικίας 5-17 χρονών και αποτελεί το 65,2% του συνολικού αριθμού μαθητών που έχουν αξιολογηθεί στην εν λόγω υπηρεσία, κατά τις τρεις χρονικές περιόδους.
Αποτελέσματα: Ο διορθωτικός δείκτης επιπολασμού των ΕΕΑ, βάσει του ΚΕΔΔΥ, παρουσίασε μικρή άνοδο από 1,7% το 2015-2016 στο 1,9% το 2016-2017 και στο 2,2 % το 2017-2018, ενώ βάσει των στοιχείων που δόθηκαν από τις Δ/νσεις Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης, ο δείκτης επιπολασμού ήταν 2,7% το 2015-2016 στο 3,3% το 2016-2017, και στο 3,5% το 2017-2018. Η επικρατέστερες κατηγορίες ΕΕΑ ήταν οι «άλλες δυσκολίες» (35,5%), η «νοητική ανεπάρκεια/ανωριμότητα» (23,7%) και «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ)» (17,5%). Σε όλες τις κατηγορίες των ΕΕΑ, με εξαίρεση τα προβλήματα λόγου και ομιλίας, βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών (χ2=19.86, p<0.01), με υψηλότερη επικράτηση των αγοριών έναντι των κοριτσιών. Το 31,6% των μαθητών με ΕΕΑ είχε λάβει ψυχιατρική/νευροαναπτυξιακή διάγνωση, ενώ το 7,3% εμφάνιζε ψυχιατρική συννοσηρότητα (2 ψυχιατρικές διαγνώσεις). Την υψηλότερη συχνότητα ψυχιατρικής νοσηρότητας στους μαθητές με ΕΕΑ παρουσίαζε η ΔΕΠΥ με 34,7%, η δεύτερη σε συχνότητα ήταν η ΔΦΑ με 12,3% και η τρίτη σε συχνότητα ήταν οι συναισθηματικές ή/και συμπεριφορικές διαταραχές. Η επικράτηση των αγοριών έναντι των κοριτσιών ήταν μεγαλύτερη σε όλες τις ψυχιατρικές διαταραχές. Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην ποσοστιαία κατανομή των μαθητών με ΕΕΑ μεταξύ της πρωτεύουσας και της υπόλοιπης περιοχής του Νομού Ευβοίας.
Συμπεράσματα: Τα ευρήματα της παρούσας έρευνας αν και τοποθετούν τον Νομό Ευβοίας σε χαμηλό δείκτη επιπολασμού ΕΕΑ σε σύγκριση με τη μέση τιμή του ευρωπαϊκού δείκτη (4,5%) το 2014, υποδηλώνουν αύξηση του δείκτη επιπολασμού ΕΕΑ συγκριτικά με τη μέση τιμή αυτού στην Ελλάδα το 2006 (1,4%) και υψηλή ψυχιατρική νοσηρότητα στον εν λόγω πληθυσμό.
Λέξεις-κλειδιά:
Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες, Μαθησιακές δυσκολίες, Μαθητές, Επιδημιολογία, Ψυχιατρική νοσηρότητα
