Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ευάγγελος Καραλής , Επίκουρος καθηγητής, Τομέας Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, Τμήμα Φαρμακευτικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Προοπτική, Μη Παρεμβατική, Κλινική Μελέτη Παρακολούθησης της Επούλωσης Ελκών και Διερεύνηση της Συσχέτισής της με το Οξειδωτικό Στρες.
Μεταφρασμένος τίτλος:
Προοπτική, Μη Παρεμβατική, Κλινική Μελέτη Παρακολούθησης της Επούλωσης Ελκών και Διερεύνηση της Συσχέτισής της με το Οξειδωτικό Στρες.
Περίληψη:
Εισαγωγή: Τα χρόνια έλκη αποτελούν ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας το οποίο πλήττει μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Εκτιμάται ότι 1 έως 2% του γενικού πληθυσμού ανεπτυγμένων χωρών θα αντιμετωπίσουν ένα χρόνιο έλκος στη διάρκεια της ζωής τους, ποσοστό που μεγαλώνει σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Η επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής αυξάνει τους αριθμούς των ασθενών με χρόνια έλκη, δεδομένου ότι ο ρυθμός επουλώσεως επιβραδύνεται σημαντικά με την πάροδο των χρόνων. Οι επιπλοκές σε χρόνια έλκη περιλαμβάνουν λοίμωξη, συχνά ακρωτηριασμό, χαμηλή ποιότητα ζωής και είναι δυνατό να οδηγήσουν σε ανικανότητα, αναπηρία, ακόμα και στον θάνατο. Μέχρι και σήμερα δεν έχει βρεθεί σκεύασμα με άριστη επουλωτική ικανότητα, εφαρμόσιμη σε όλες τις περιπτώσεις. Όσον αφορά τα χρόνια έλκη, δεν υπάρχουν αποδεκτοί δείκτες οι οποίοι να επιτρέπουν την αξιολόγηση της κατάστασης των ελκών. Επίσης, δεν υπάρχουν αποτελεσματικά διαγνωστικά εργαλεία για τον προσδιορισμό της βιολογικής δραστηριότητας στην περιοχή του τραύματος πράγμα το οποίο δυσχεραίνει την εξέλιξη στρατηγικών για την διαχείριση και την επιλογή των κατάλληλων και αποτελεσματικών θεραπειών.
Μέθοδοι: Για την πραγματοποίηση της παρούσας μελέτης συλλέχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα 80 ασθενών με χρόνια έλκη όλων των αιτιολογιών και πραγματοποιήθηκε τρίμηνη παρακολούθηση (ο ασθενής επισκεπτόταν το τμήμα ανά μήνα δηλαδή ημέρα 0, 30, 60 και 90) της πορείας της επουλωτικής διαδικασίας των 40 εξ’αυτών. Στα δεδομένα που συλλέχθηκαν συμπεριλαμβάνονται δημογραφικά χαρακτηριστικά (ηλικία, ύψος, βάρος, BMI), χαρακτηριστικά του έλκους (εμβαδόν έλκους, άδηλη απώλεια ύδατος, ενυδάτωση μελανίνη, ερύθημα, θερμοκρασία, δείκτης PUSH, δείκτης ABPI), βιοχημικές εξετάσεις, αιματολογικές εξετάσεις, συννοσηρότητες, θεραπεία καθώς και αντιοξειδωτικά του δέρματος. Στη συνέχεια έγινε εκτεταμένη στατιστική ανάλυση για την εύρεση στατιστικά σημαντικών παραμέτρων και συσχετίσεων που αφορούν τα χρόνια έλκη, με σκοπό την εύρεση δεικτών που θα λειτουργούν σαν προγνωστικοί παράγοντες στο μέλλον για ασθενείς με έλκη. Η μελέτη διεξήχθη στην Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας Ελκών του Νοσοκομείο Αφροδίσιων & Δερματικών Νόσων «Ανδρέας Συγγρός».
Αποτελέσματα/Συμπεράσματα: Σύμφωνα με την παρούσα μελέτη βρέθηκε ότι ο βαθμός ενυδάτωσης περιφερικά του έλκους σχετίζεται με τη θέση του έλκους και με τον βαθμό του πόνου του έλκους όπου έλκη με ισχυρό πόνο παρουσίασαν μεγαλύτερη ενυδάτωση. Επίσης, ο βαθμός ενυδάτωσης περιφερικά του έλκους βρέθηκε να συσχετίζεται θετικά με τον δείκτη PUSH των ασθενών με χρόνια έλκη δηλαδή αυξανόμενης της ενυδάτωσης αυξάνεται και ο δείκτης PUSH ενώ αυτή η συσχέτιση δεν αποδείχτηκε και για την ενυδάτωση του συμμετρικού υγιούς σημείου.
Η θερμοκρασία σώματος των ασθενών με χρόνια έλκη βρέθηκε να σχετίζεται με το αν ο ασθενής πάσχει από σοβαρές καρδιαγγειακές νόσους όπου η θερμοκρασία των ασθενών χωρις καρδιολογικές συννοσηρότητες βρέθηκε υψηλότερη. Η θέση του έλκους φάνηκε να παίζει σημαντικό ρόλο και να επηρεάζει σημαντικά τα χαρακτηριστικά του έλκους αφού παρουσίασε συσχέτιση με την θερμοκρασία του έλκους, με την άδηλη απώλεια ύδατος του έλκους και με την μελανίνη του συμμετρικού υγιούς σημείου.
Ο πόνος στην περιοχή του έλκους βρέθηκε να σχετίζεται τόσο με τον δείκτη PUSH όσο και με την χρονική διάρκεια του έλκους. Συγκεκριμένα ασθενείς με υψηλό πόνο εμφανίζουν μεγαλύτερο δείκτη PUSH δηλαδή χειρότερη γενική κλινική εικόνα έλκους και ασθενείς με ήπιο πόνο εμφανίζουν μεγαλύτερη χρονική διάρκεια για βελτίωση του έλκους δηλαδή καθυστέρηση στην επούλωση.
Η ηλικία του ασθενή εμφάνισε αρνητική συσχέτιση με τη θερμοκρασία του σώματος, με τον δείκτη ABPI, με την άδηλη απώλεια ύδατος και με το ερύθημα του υγιούς δέρματος. Δηλαδή αυξανόμενης της ηλικίας βρέθηκε ότι οι βιοφυσικές παράμετροι του δέρματος αλλά και της αιματικής ροής τροποποιούνται. Το βάρος του ασθενή εμφάνισε τάση για θετική συσχέτιση με τον δείκτη PUSH όπου ασθενείς με μεγαλύτερο βάρος παρουσίασαν χειρότερη κλινική εικόνα στην περιοχή του έλκους.
Μια ένδειξη για τα υδρόφιλα αντιοξειδωτικά του δέρματος που προκύπτει από την παρούσα μελέτη είναι ότι το ασκορβικό οξύ στην επιφάνεια του υγιούς δέρματος βρίσκεται σε πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις σε σύγκριση με το παθολογικό δέρμα περιφερικά του έλκους ενώ το ουρικό οξύ ανιχνεύεται σε μικρές συγκεντρώσεις μόνο στο υγιές δέρμα και καθόλου στο παθολογικό περιφερικά του έλκους.
Λέξεις-κλειδιά:
επούλωση ελκών, χρόνια έλκη, κλινική μελέτη, μικρο-περιβάλλον έλκους
