Αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα στην προσφορά και διαχείριση ανθρωπιστικής βοήθειας και δράσης σε περίπλοκες κρίσεις και επείγουσες καταστάσεις: Η περίπτωση των προγραμμάτων ανακούφισης για την μεταναστευτική κρίση

Διπλωματική Εργασία uoadl:2881980 586 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Environmental, Disasters and Crises Management Strategies
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-10-02
Έτος εκπόνησης:
2019
Συγγραφέας:
Παϊκόπουλος Χρήστος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δρ. Χ. Ντρίνια, Καθηγ. ΕΚΠΑ
Δρ. Α. Αντωναράκου, Καθηγ. ΕΚΠΑ
Δρ. Ε. Λέκκας, Καθηγ. ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα στην προσφορά και διαχείριση ανθρωπιστικής βοήθειας και δράσης σε περίπλοκες κρίσεις και επείγουσες καταστάσεις: Η περίπτωση των προγραμμάτων ανακούφισης για την μεταναστευτική κρίση
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα στην προσφορά και διαχείριση ανθρωπιστικής βοήθειας και δράσης σε περίπλοκες κρίσεις και επείγουσες καταστάσεις: Η περίπτωση των προγραμμάτων ανακούφισης για την μεταναστευτική κρίση
Περίληψη:
Εισαγωγή
Οι προσφυγικού και μεταναστευτικού τύπου μετακινήσεις πληθυσμού θεωρούνται ως μία από τις πιο σημαντικές μελλοντικές προκλήσεις και αποτέλεσμα αρκετών πιθανών κινδύνων – εάν γίνουν πραγματικότητα. Η προβολή για το μέλλον παρουσιάζει πολλούς τέτοιους κινδύνους ως αναπόφευκτους και οι χώρες που προβλέπεται να βιώσουν μεγάλες ροές μετακινούμενων πληθυσμών θα πρέπει να είναι έτοιμες να τις διαχειριστούν με συγκεκριμένους προϋπολογισμούς και να παρέχουν κατάλληλη, αποτελεσματική και αποδοτική ανθρωπιστική βοήθεια. Ο πιο ρεαλιστικός και οικονομικά αποδοτικός τρόπος για να στεγαστούν και να διαχειρισθούν μεγάλες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές φαίνεται να είναι οι καταυλισμοί. Σε συνδυασμό με την μεγάλη διάρκεια παραμονής και τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν ορισμένες φορές, είναι εμφανές ότι η ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια πρέπει να σχεδιάζεται και να υλοποιείται έχοντας σοβαρά υπ’ όψιν το περιβάλλον του κάθε καταυλισμού και του πληθυσμού που διαμένει σε αυτόν.
Στόχοι
Ο σκοπός της παρούσης εργασίας είναι να εξετάσει το είδος της ανθρωπιστικής δράσεως (και κατά συνέπεια ανθρωπιστικής βοήθειας) την περίοδο 2015 – 2017 που απευθυνόταν σε πρόσφυγες/μετανάστες σε χώρο τύπου καταυλισμού στην Ελλάδα. Εξετάζει τους τρόπους και το μέγεθος της προσφοράς, την ανακούφιση στον ενδιαφερόμενο πληθυσμό, ενώ ταυτόχρονα κατά πόσο ενίσχυσε/διευκόλυνε το έργο των εργαζομένων. Εξετάζονται οι πρακτικές δράσης και προσφοράς, η ανταπόκριση στις ανάγκες του πληθυσμού και τα προβλήματα που αντιμετωπίσθηκαν.
Συγκεκριμένα, επιχειρείται η απάντηση των ερωτημάτων για κάθε πρόγραμμα:
• Πόσο σχετικός ήταν ο αντικειμενικός σκοπός του προγράμματος, σύμφωνα με τις ανάγκες της δεδομένης στιγμής και εάν εκπληρώθηκε αυτός (σε μέρος ή στο σύνολο);
• Πόσο αποτελεσματικό ήταν το αναπτυξιακό στάδιο του προγράμματος;
• Ποιος ήταν ο αντίκτυπος και τι θα ήταν διαφορετικό εάν δεν υπήρχε το εκάστοτε πρόγραμμα;
• Υπάρχει βιωσιμότητα;
• Υπάρχουν εναλλακτικές;

Στόχος της μελέτης είναι να ανακατασκευαστούν οι θεωρίες προγραμμάτων και να αναγνωριστούν τα καίρια στοιχεία και σχέσεις που οδήγησαν σε αποτελέσματα, να αναγνωρισθούν και να εκτιμηθούν τα κύρια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε προγράμματος και τέλος, να ελεγχθεί σε ποιο επίπεδο, στο συγκεκριμένο περιβάλλον, μπορεί να εφαρμοσθεί η Αξιολόγηση με Επίκεντρο τη Θεωρία (Theory – Driven Evaluation).
Μεθοδολογία:
Εξετάζονται προγράμματα που η υλοποίησή τους είχε άμεσο αντίκτυπο στις εξής βασικές για την επιβίωση θεματικές: στέγασης, σίτισης, περίθαλψης, υγιεινής, εκτάκτων αναγκών και δευτερευόντως σε υλικά αγαθά και κοινωνικές υπηρεσίες. Η εργασία βασίζεται στη μελέτη περίπτωσης (δράση οργανισμών που υλοποιούσαν διαφόρων ειδών προγράμματα μέσα σε καταυλισμούς), ώστε να γίνει όσο το δυνατόν περισσότερο κατανοητό το περιεχόμενο (κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, ευαλωτότητα) στο οποίο υλοποιήθηκαν τα προγράμματα και οι στόχοι τους.
Οι αρχές της αξιολόγησης ακολουθούν τα κριτήρια του ΟΟΣΑ (OECD – DAC) με την προσθήκη συνεντεύξεων (για τον σχηματισμό θεωρίας προγράμματος – programme theory) ώστε να διερευνώνται οι οπτικές των επαγγελματιών και να διερευνηθεί η λογική σχεδιασμού και υλοποίησης των προγραμμάτων, καθώς και τα κύρια στοιχεία που επηρέασαν τα αποτελέσματα του προγράμματος.
Στόχος των συνεντεύξεων είναι να δείξουν το πλαίσιο αντίληψης των επαγγελματιών σχετικά με τα ενδιαφερόμενα μέρη (δωρητές, ωφελούμενοι, επαγγελματίες, εθελοντές), την αποτελεσματικότητα των δράσεων, την ανταπόκριση της εκάστοτε δράσης στις αντίστοιχες ανάγκες των ενδιαφερόμενων μερών και την ανάδειξη των ιδιαίτερων στοιχείων του κάθε προγράμματος που συνετέλεσαν στο τελικό αποτέλεσμα.
Αποτελέσματα
Τα κύρια αποτελέσματα και τα στοιχεία των προγραμμάτων που προέκυψαν ως σημαντικά είναι:
• Ο κύριος αντικειμενικός σκοπός των δραστηριοτήτων των οργανισμών φαίνεται να είναι η διατήρηση της κανονικότητας εντός του καταυλισμού
• Η συμμετοχή της κοινότητας (και συγκεκριμένα των σεβάσμιων μελών – των γηραιότερων) στις μαζικές δραστηριότητες και την επίλυση διαφορών συμβάλλει στη διατήρηση σχετικής ησυχίας και κανονικότητας
• Η συμμετοχή της κοινότητας στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων αποτελεί πρόσθετη αξία και φαίνεται να είναι κρίσιμη για την επιτυχία των προγραμμάτων
• Η διαδικασία μάθησης του κάθε οργανισμού και η δυνατότητα ενσωμάτωσης νέων στοιχείων σε κάθε πρόγραμμα αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη σχετικότητα του προγράμματος
• Η Θεωρία Προγράμματος και η Αξιολόγηση με Επίκεντρο τη Θεωρία (Theory Driven Evaluation) μπορούν να είναι χρήσιμα εργαλεία για να καθοριστούν τα σημαντικά στοιχεία (ασχέτως αν είχαν θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο) εντός ενός προγράμματος. Οι συνεντεύξεις μπορούν να προσφέρουν εις βάθος κατανόηση της οπτικής των ενδιαφερόμενων μερών, ενώ ταυτοχρόνως βοηθούν στην αναγνώριση άλλων στοιχείων του προγράμματος που δεν φαίνονται σε επίσημες αναφορές ή μπορεί αρχικά να θεωρούνται ασήμαντα.
• Η προστασία του καταυλισμού και των φιλοξενουμένων πρέπει να είναι βασική προτεραιότητα, ειδικότερα όταν εμπλέκεται ευάλωτος πληθυσμός, έτσι ώστε οι επαγγελματίες να μπορούν να επικεντρώνονται στην υλοποίηση των προγραμμάτων χωρίς εξωτερικούς περισπασμούς.

Συμπεράσματα
Η αξιολόγηση προγραμμάτων είναι δύσκολη και περίπλοκη δραστηριότητα από μόνη της. Όταν γίνεται σε ένα τόσο περίπλοκο περιβάλλον αποτελεί μεγάλη, αλλά απαραίτητη πρόκληση, ώστε να αναγνωριστούν τα στοιχεία επιτυχίας ή αποτυχίας του κάθε προγράμματος και να ενσωματωθούν (ή να αφαιρεθούν) σε τρέχοντα ή μελλοντικά προγράμματα. Με αυτόν τον τρόπο, οι επαγγελματίες στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας θα μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά προγράμματα, τα οποία θα ταιριάζουν στις ανάγκες του πληθυσμού και θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.
Η προστασία, η διαδικασία μάθησης, η εμπλοκή της κοινότητας και οι ενδοκοινοτικές διαδικασίες επίλυσης συγκρούσεων αναδείχθηκαν ως μερικά από τα σημαντικά στοιχεία που βοήθησαν στη διαμόρφωση της παρέμβασης εντός του καταυλισμού. Αυτά τα στοιχεία χρήζουν περαιτέρω μελέτης και εξέτασης της πιθανότητας να ενσωματωθούν σε μελλοντικό σχεδιασμό και υλοποίηση προγραμμάτων.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θετικές Επιστήμες
Λέξεις-κλειδιά:
Βοήθεια, Αξιολόγηση, Πρόγραμμα, Προσφυγικό, Θεωρία
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Όχι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
107
Αριθμός σελίδων:
89
ΠΑΙΚΟΠΟΥΛΟΣ - ΜΔΕ.pdf (1 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο