Μονάδα:
Κατεύθυνση Ανάγνωση, Φιλαναγνωσία και εκπαιδευτικό υλικόΒιβλιοθήκη Σχολής Επιστημών της Αγωγής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-10-29
Συγγραφέας:
Ζερντίτσκα Βικτωρία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαλαφάντης Κωνσταντίνος, Καθηγητής, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ
Γαλανάκη Ευαγγελία, Καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η ποιητική της Μελισσάνθης: Μια υποθήκη φιλαναγνωσίας και εισαγωγής στην ποίησή της
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η ποιητική της Μελισσάνθης: Μια υποθήκη φιλαναγνωσίας και εισαγωγής στην ποίησή της
Περίληψη:
Η παρούσα διπλωματική εργασία τοποθετεί τη Μελισσάνθη ψευδώνυμο της Ήβης
Κούγια-Σκανδαλάκη, 1907-1990) στο πλαίσιο της νεοελληνικής λογοτεχνικής
ειδολογικής τυπολογίας κάτω από ένα πρίσμα φιλαναγνωσίας, προσεγγίζει
ερμηνευτικά την ποιητική της παράλληλα προς τη σύγχρονη και τη μεταγενέστρη
κριτική, και καταγράφει σημαντικές συνδέσεις με τις πνευματικές της εμπειρίες και
τον ανεπιτήδευτο λυρισμό της, στοιχεία τα οποία συνιστούν πρόκληση ανάγνωσης σε
μια εποχή μεσοπολεμική και αργότερα μεταπολεμική. Εκτός από την παρουσίαση
των πιθανών επιδράσεων που άσκησαν πάνω της ξένοι λογοτέχνες όπως η Έμιλυ
Ντίκινσον, η μελέτη των ποιημάτων της μπορεί να εξηγήσει θρησκευτικές δυστοπίες
σαν και αυτές που συχνά φαίνονται κατ’ εξοχήν σχετικές με τη δική της ποιητική
ταυτότητα και αναζήτηση, κάτι που οφείλεται στην εκ μέρους της αντίληψη ότι η
ποιητική συμμετέχει στο επιστημολογικό εγχείρημα παραπλήσια όπως ο
θρησκευτικός τρόπος του σκέπτεσθαι. Γι’ αυτό η ποίησή της μερικές φορές μπορεί να
θέσει υπαρξιακά προβλήματα και να μεταφέρει την πολύχρωμη συναισθηματική
κλίμακα που εμπεριέχεται στη θρησκευτική αφήγηση και πρακτική. Στα καλύτερα
ποιήματά της δοκιμάζεται η συνάντηση ανθρώπινης εμπειρίας και γνώσης,
προβάλλοντας τις αβεβαιότητες και τα κενά στην καρδιά του ποιητικού της αγώνα,
μέσα από τη διασύνδεσή τους με θρησκευτικά θέματα και υφολογικά σύμβολα.
Επειδή η θρησκευτικότητα υπερβαίνει την έννοια ενός συγκειμένου όπου έχουμε τη
δυνατότητα να διαβάσουμε τη Μελισσάνθη, ωστόσο της πρόσφερε το φιλοσοφικό και
συναισθηματικό λεξιλόγιο για να παραστήσει και διερευνήσει αντιφατικά ζητήματα
στον πυρήνα της αισθητικής της αντίληψης. Σαν τους κατοικούντες στο πλατωνικό
σπήλαιο, που «μεγαλώνουν στο σκότος», οι σκιές της πραγματικότητας που
τρεμοπαίζουν, δεν είναι δυνατόν να γίνουν κατανοητές, παρά μόνον εάν περιγραφούν
στην κατεύθυνση των αρχέτυπων μορφών της θεότητας. Η αντίληψη της ύπαρξης
επακριβώς και αδέσμευτης από τις αφηρημένες έννοιες, είναι ζωτικής σημασίας στη
θεμελιώδη υπαρξιακή προσέγγιση της ζωής και της γνώσης που υπόκειται στην
εξέλιξη των ποιητικών της επιχειρημάτων εξίσου είτε αφορά σε χριστιανική είτε σε
στάση θεοδικίας και αμφισβήτησης. Επιπλέον, επιμείναμε στους λογοτεχνικούς
δείκτες εκείνους της ποιητικής δημιουργικότητάς της, που καθιστούν το έργο της
σημαντικά ποιητικό και συνάμα αποδεικνύουν τη σταθερή θεματική εκφορά των
ενδιαφερόντων της: τις απόψεις της για την ποίηση, τον άνθρωπο και τον
ανθρωπισμό, τη θρησκευτικότητα ή τη μεταφυσική και τον χριστιανικό υπαρξισμό,
την αρχαία μυθολογική αλλά και τη λαϊκή παράδοση, τη φύση και το περιβάλλον, σε
συνδυασμό με τη γυναικεία γραφή και ευαισθησία.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
φιλαναγνωσία, γυναικεία γραφή, λογοτεχνία, θρησκευτικότητα, ποιητική, πρόσληψη, χριστιανικός υπαρξισμός, Μελισσάνθη, Έμιλυ Ντίκινσον
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
101-103
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
391
